5 Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị Viêm Gan Mãn Tính.

Viêm gan mãn tính là một trong những bệnh lý nghiêm trọng về gan, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới,trong đó Việt Nam là nơi có tỷ lệ mắc viêm gan B và C thuộc hàng cao nhất khu vực Đông Nam Á. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như xơ gan hoặc ung thư gan. Vì vậy, viêm gan mãn tính là gì, nguyên nhân do đâu và tại sao cần phải quan tâm đến? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện nhất về bệnh viêm gan mãn tính bao gồm 5 dấu hiệu điển hình và các phương pháp điều trị hiệu quả.

Định nghĩa viêm gan mãn tính

Viêm gan mãn tính là tình trạng viêm nhiễm kéo dài ở gan, thường kéo dài hơn 6 tháng, do các tác nhân như virus viêm gan (B, C), lạm dụng rượu bia, hoặc bệnh tự miễn. Không giống viêm gan cấp tính – thường tự khỏi sau vài tuần, viêm gan mãn tính tiến triển chậm, gây ảnh hưởng đến mô gan và làm suy giảm chức năng gan làm tổn thương gan dần dần. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 325 triệu người trên toàn cầu mắc viêm gan mãn tính, trong đó 80% không biết mình mắc bệnh do triệu chứng không rõ ràng.

Các thể loại viêm gan mãn tính

• Viêm gan B mãn tính (HBV).
• Viêm gan C mãn tính (HCV).
• Viêm gan D(ít phổ biến, nhưng nguy hiểm hơn khi kết hợp với HBV).
• Viêm gan tự miễn (Autoimmune Hepatitis).
• Viêm gan do rượu bia, thuốc tây hoặc độc tố.

Nguyên nhân gây viêm gan mãn tính

Viêm gan mãn tính có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Virus viêm gan: Virus viêm gan B (HBV) và C (HCV) là hai tác nhân chính gây ra bệnh viêm mãn tính, chiếm tới 90% các ca bệnh tại Việt Nam. Các triệu chứng ban đầu thường mờ nhạt hoặc gần như không có. Người bệnh có thể chỉ cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, đau âm ỉ vùng bụng phải — những dấu hiệu rất dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các vấn đề thông thường khác. Virus thường lây qua máu, quan hệ tình dục, hoặc từ mẹ sang con. Đối với viêm gan D thì đây là virus chỉ xảy ra ở những người đã bị nhiễm viêm gan B, làm cho bệnh trở nên nặng hơn.
• Rượu bia: Uống rượu bia lâu dài có thể gây viêm gan mãn tính. Uống rượu bia ở mức vừa phải cũng có thể gây thêm nhiều tình trạng viêm gan mạn tính khác ( viêm gan B và C), từ đó sẽ là tăng nguy cơ xơ gan.
• Bệnh viêm gan tự miễn: Hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào gan, gây viêm kéo dài nếu không được điều trị kịp thời.
• Rối loạn chuyển hóa: Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) cũng có thể tiến triển thành viêm gan mãn tính.

Uống nhiều rượu bia là nguyên nhân gây ra bệnh viêm gan A mãn tính.

Biến chứng nguy hiểm

Nếu không điều trị, viêm gan mãn tính có thể gây ra các biến chứng đáng lo ngại như:

• Xơ gan: Mô gan bị thay thế bởi mô sẹo, làm giảm chức năng gan.
• Suy gan: Gan mất khả năng thực hiện các chức năng quan trọng như lọc độc tố.
• Ung thư gan: Một trong những biến chứng nặng nề nhất, phần lớn do viêm gan B, C mãn tính.
• Tổn thương gan nghiêm trọng.
• Suy thận có thể xảy ra trong bối cảnh xơ gan hoặc suy gan, do sự suy giảm chức năng gan ảnh hưởng đến quá trình lọc máu và điều hòa huyết áp.
• Viêm mạch máu, hình thành cục máu đông, từ đó dẫn đến các biến cố nguy hiểm như đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

Xem thêm>>> Virus viêm gan A lây qua con đường nào? Cách phòng tránh hiệu quả.

5 dấu hiệu cảnh báo viêm gan mãn tính

1. Mệt mỏi kéo dài

Cảm giác mệt mỏi triền miên là một trong những triệu chứng phổ biến và sớm nhất của các bệnh lý về gan, nhưng lại rất dễ bị bỏ qua. Nhiều người thường nhầm lẫn sự mệt mỏi này với tình trạng căng thẳng do công việc, thiếu ngủ hoặc áp lực cuộc sống. Tuy nhiên, khi gan gặp vấn đề và hoạt động kém hiệu quả, cơ thể sẽ không thể chuyển hóa chất dinh dưỡng thành năng lượng một cách trơn tru. Điều này khiến cho người bệnh luôn trong trạng thái kiệt sức, thiếu sinh lực dù không làm việc nặng hay hoạt động quá mức.

2. Vàng da, vàng mắt

Đây là dấu hiệu điển hình và biểu hiện rõ ràng nhất của bệnh gan, thường xảy ra khi gan không thể xử lý được bilirubin – một chất thải trong máu. Khi tích tụ, bilirubin khiến da và mắt chuyển màu vàng.

Mắt chuyển màu là một trong những dấu hiệu của bệnh viêm gan A

3. Đau tức vùng hạ sườn phải

Cảm giác đau âm ỉ, căng tức hoặc nặng vùng dưới hạ sườn phải (vị trí gan nằm) là một trong những dấu hiệu điển hình khi gan bị tổn thương, sưng to hoặc viêm. Triệu chứng này có thể xuất hiện thoáng qua hoặc kéo dài, mức độ từ nhẹ đến nặng, và thường tăng lên khi bạn vận động mạnh, ăn uống không điều độ hoặc sau khi dùng rượu bia.

4. Buồn nôn, chán ăn

Khi gan bị tổn thương hoặc suy giảm chức năng, quá trình sản xuất và bài tiết mật – yếu tố thiết yếu giúp tiêu hóa chất béo – sẽ bị gián đoạn. Điều này sẽ làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, dẫn đến tình trạng chán ăn, buồn nôn, đầy bụng, khó tiêu đặc biệt là khi ăn thức ăn nhiều dầu mỡ.

5. Sụt cân bất thường

Sự suy giảm chức năng gan ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dưỡng chất, dẫn đến giảm cân không rõ nguyên nhân.

Chuẩn đoán viêm gan mãn tính

Xét nghiệm máu

• Xét nghiệm máu là phương pháp đầu tiên và quan trọng nhất giúp bác sĩ đánh giá tình trạng gan và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
•  Enzym gan (AST, ALT): Khi tế bào gan bị tổn thương, các enzym này sẽ bị rò rỉ vào máu, làm tăng nồng độ trong huyết thanh. Mức ALT và AST càng cao thì mức độ tổn thương gan càng lớn.
• Là sản phẩm thoái hóa của hồng cầu, bình thường sẽ được gan chuyển hóa và thải ra ngoài qua mật. Nếu nồng độ bilirubin trong máu tăng cao, điều này cho thấy gan không thể xử lý bình thường, dẫn đến hiện tượng vàng da, vàng mắt.
• Albumin và tổng lượng protein huyết thanh: Đây là những protein do gan tổng hợp. Khi gan suy yếu, nồng độ albumin giảm khiến cơ thể dễ bị phù nề, suy dinh dưỡng và các rối loạn chuyển hóa khác.

Siêu âm gan

Siêu âm gan giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường như viêm, sưng hoặc thay đổi kích thước gan – những biểu hiện thường gặp trong viêm gan mạn tính.

Sinh thiết gan

Sinh thiết gan thường được chỉ định trong trường hợp cần xác định chính xác nguyên nhân gây viêm gan mạn tính, đồng thời đánh giá mức độ viêm, tình trạng xơ hóa (sẹo gan), mức độ tổn thương và kiểu tổn thương gan đang diễn ra.

Cách điều trị viêm gan mãn tính hiệu quả

Cách điều trị viêm gan mãn tính để ngăn ngừa bệnh tiến triển thành xơ gan và suy gan. Dưới đây là các phương pháp tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể:

• Sử dụng thuốc kháng virus để điều trị viêm gan B và C mãn tính
• Tiêm vắc- xin phòng ngừa viêm gan A và B nếu như chưa miễn dịch với các loại virus này.
• Viêm gan tự miễn sẽ dùng thuốc ức chế miễn dịch và điều trị bằng corticosteroid.
• Viêm gan do rượu: Cần tuyệt đối ngừng sử dụng rượu, bia và các loại đồ uống có cồn để ngăn chặn tổn thương gan tiến triển nặng hơn.
• Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu: Thay đổi lối sống lành mạnh như giảm cân hợp lý, duy trì chế độ ăn uống cân bằng, tăng cường hoạt động thể chất đều đặn, đồng thời kiểm soát tốt đường huyết, huyết áp và mỡ máu nhằm ngăn ngừa tiến triển thành xơ gan hoặc các biến chứng nguy hiểm khác.
• Viêm gan do thuốc: Thay đổi thuốc đang sử dụng hoặc ngừng dùng.
• Xơ gan hoặc suy gan nặng: Cân nhắc về việc ghép gan.

Phòng ngừa viêm gan mãn tính

Phòng ngừa viêm gan mãn tính không chỉ giúp bảo vệ bạn mà còn giảm nguy cơ lây lan cho cộng đồng. Dưới đây là các biện pháp hiệu quả:

• Tiêm vắc-xin đầy đủ để phòng ngừa viêm gan A và B – hai dạng viêm gan có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vắc-xin.
• Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su để tránh lây nhiễm viêm gan qua đường tình dục, đặc biệt là viêm gan B.
• Tuyệt đối không dùng chung kim tiêm, dao cạo, bàn chải đánh răng hay vật dụng cá nhân có thể dính máu – những con đường lây truyền virus viêm gan.
• Lựa chọn cơ sở xăm hình, xỏ khuyên uy tín, đảm bảo dụng cụ được khử trùng đúng quy trình để tránh nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh qua da.
• Duy trì cân nặng hợp lý, tránh thừa cân, béo phì – yếu tố nguy cơ chính dẫn đến gan nhiễm mỡ không do rượu.
• Tập thể dục đều đặn, ít nhất 30 phút mỗi ngày để tăng cường chức năng gan và cải thiện quá trình chuyển hóa.
• Tuyệt đối tránh rượu bia, vì cồn là tác nhân gây tổn thương gan nghiêm trọng, có thể dẫn đến viêm gan, xơ gan và ung thư gan.
• Nếu đang sử dụng thuốc ảnh hưởng đến gan (như thuốc điều trị lao, ung thư, thuốc giảm đau kéo dài...), hãy thường xuyên xét nghiệm máu định kỳ để theo dõi chức năng gan, phát hiện sớm các tổn thương và có hướng xử trí kịp thời.

Tiêm phòng vắc-xin để ngăn ngừa viêm gan mãn tính.

Câu hỏi thường gặp

Viêm gan mãn tính có chữa khỏi không?

Không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát tốt nếu điều trị đúng và theo dõi định kỳ.

Viêm gan mãn có lây không?

• Viêm gan B, C: Có thể lây qua máu, quan hệ tình dục, mẹ truyền sang con.
• Viêm gan A, E: Lây qua đường tiêu hóa, không chuyển sang mãn tính.

Người viêm gan nên ăn gì?

• Rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên cám
• Cá, thịt nạc, đậu hũ, sữa ít béo

Có cần kiêng rượu vĩnh viễn không?

• Nên kiêng rượu vĩnh viễn vì rượu là yếu tố phá hủy gan nhanh nhất đối với người đang bị viêm gan mãn tính.

Xem thêm>>> Viêm gan A có nguy hiểm không? Những điều bạn cần nên biết.

Kết luận

Viêm gan mãn tính là một bệnh lý nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm. Năm dấu hiệu trên là một trong những tín hiệu cảnh báo bạn cần đi khám ngay. Với các phương pháp điều trị hiện đại như thuốc kháng virus, thay đổi lối sống, và theo dõi định kỳ, bạn hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh dù mắc bệnh. Quan trọng nhất, phòng ngừa bằng vắc-xin và lối sống lành mạnh là chìa khóa bảo vệ gan. Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao, hãy tiêm vắc-xin viêm gan B ngay hôm nay để bảo vệ bản thân và gia đình.