Cách phòng ngừa viêm gan B hiệu quả, ai cũng nên biết.

Viêm gan B là một trong những bệnh lý phổ biến nhất trên thế giới, ảnh hưởng đến hàng triệu người mỗi năm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), viêm gan B gây ra bởi virus HBV có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, suy gan và ung thư gan nếu không được kiểm soát kịp thời. Ở Việt Nam, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B khá cao, ước tính khoảng 6-8% dân số mang virus này. Chính vì vậy, việc nắm rõ cách phòng ngừa bệnh viêm gan B là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về cách phòng ngừa bệnh viêm gan B, từ nguyên nhân gây bệnh đến các biện pháp cụ thể. Bài viết dựa trên các nguồn thông tin uy tín từ WHO, Bộ Y tế Việt Nam và các chuyên gia y tế, nhằm giúp bạn có cái nhìn toàn diện và dễ áp dụng. Hãy cùng khám phá để bảo vệ lá gan khỏe mạnh.

Hướng dẫn cách phòng ngừa bệnh viêm gan B hiệu quả

Viêm gan B là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất hiện nay, do virus HBV gây ra. Loại virus này có khả năng tồn tại lâu dài trong máu và các dịch cơ thể, dễ dàng lây lan qua đường máu, tình dục hoặc từ mẹ sang con. Nguy hiểm hơn, viêm gan B có thể diễn biến âm thầm trong nhiều năm mà không có triệu chứng rõ ràng, dẫn đến xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, tin vui là viêm gan B hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu bạn chủ động bảo vệ sức khỏe của mình ngay từ hôm nay. Dưới đây là những cách phòng ngừa bệnh viêm gan B an toàn và hiệu quả nhất mà các chuyên gia khuyến nghị:

1. Tiêm vắc-xin viêm gan B

Tiêm vắc-xin viêm gan B hiện là phương pháp phòng ngừa duy nhất có hiệu quả lâu dài, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát & Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị.
Đối với trẻ sơ sinh: Cần được tiêm mũi vắc-xin đầu tiên trong vòng 24 giờ sau sinh. Sau đó, hoàn tất đủ 3 – 4 mũi theo đúng lịch để đảm bảo cơ thể có khả năng miễn dịch vững chắc, đặc biệt quan trọng nếu mẹ nhiễm HBV.

Đối với trẻ sơ sinh cần tiêm vắc -xin sau 24 giờ sau sinh

Đối với người lớn: Nếu chưa từng tiêm hoặc không rõ tình trạng miễn dịch, hãy chủ động xét nghiệm và tiêm vắc-xin càng sớm càng tốt. Những người sống chung với bệnh nhân viêm gan B hoặc có nguy cơ cao (nhân viên y tế, người tiêm chích ma túy, người có nhiều bạn tình…) cần đặc biệt chú trọng.
Hiệu lực bảo vệ: Vắc-xin có thể bảo vệ ít nhất 20 năm, thậm chí suốt đời nếu tiêm đủ liều và đúng phác đồ.

Xem thêm>>> Mỗi mũi tiêm viêm gan B cách nhau bao lâu? phác đồ tiêm chủng cho người lớn và trẻ em

2. Kiểm tra và sàng lọc HBV định kỳ 

Một trong những thách thức lớn nhất của viêm gan B là bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Nhiều người chỉ phát hiện khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn mạn tính, thậm chí có biến chứng nghiêm trọng. Chính vì vậy, xét nghiệm HBV định kỳ là phương pháp duy nhất giúp bạn biết chính xác mình có nhiễm virus hay không, từ đó kịp thời có biện pháp bảo vệ sức khỏe.
Đối với phụ nữ mang thai: Xét nghiệm viêm gan B trong quá trình khám thai là bắt buộc và vô cùng quan trọng. Việc phát hiện sớm giúp bác sĩ có biện pháp phòng ngừa lây truyền từ mẹ sang con, bảo vệ bé ngay từ khi chào đời.
Đối với người sống chung với bệnh nhân viêm gan B: Nếu trong gia đình có người mắc viêm gan B mạn tính, hãy chủ động xét nghiệm máu định kỳ và tiêm phòng nếu chưa có miễn dịch để tránh lây nhiễm.
Đối với trẻ sơ sinh có mẹ nhiễm HBV: Sau khi tiêm đủ liều vắc-xin, trẻ cần được xét nghiệm huyết thanh (PVST) khi 9 – 12 tháng tuổi để đảm bảo vắc-xin đã tạo đủ kháng thể bảo vệ cơ thể.

3. Tránh lây nhiễm virus viêm gan B

Viêm gan B là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất, có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan nếu không được phòng ngừa và điều trị kịp thời. Điều đáng lo ngại là virus HBV gây viêm gan B có khả năng lây nhiễm cao gấp 50-100 lần so với HIV. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu bạn hiểu rõ đường lây truyền và áp dụng các biện pháp bảo vệ đúng cách.

Ngăn chặn lây nhiễm qua đường máu 

Virus HBV có thể tồn tại trong máu và xâm nhập vào cơ thể qua những vết trầy xước nhỏ mà bạn không ngờ tới. Vì vậy:

• Không dùng chung kim tiêm, dao cạo râu, bàn chải đánh răng, dụng cụ cắt móng hoặc bất kỳ vật dụng nào có khả năng dính máu.
• Khi xỏ khuyên tai, châm cứu, xăm hình, hãy đảm bảo dụng cụ được vô trùng tuyệt đối và sử dụng kim mới, sạch.
• Nếu tiếp xúc với máu (dù là một vết nhỏ), lau sạch bằng dung dịch tẩy loãng (1 phần thuốc tẩy/9 phần nước) và rửa tay bằng xà phòng ngay sau đó để giảm nguy cơ nhiễm virus.

Virus HBV có thể tồn tại trong máu và xâm nhập vào cơ thể qua những vết trầy xước nhỏ

Quan hệ tình dục an toàn

Quan hệ tình dục không an toàn là một trong những con đường phổ biến khiến virus viêm gan B lây lan. Để phòng tránh:

• Luôn sử dụng bao cao su khi quan hệ, đặc biệt với người có nguy cơ nhiễm HBV.
• Hạn chế quan hệ tình dục bừa bãi, đây không chỉ là cách phòng ngừa bệnh viêm gan B mà còn bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

Phòng ngừa lây truyền từ mẹ sang con

Một người mẹ mang virus HBV có thể truyền bệnh cho con ngay từ khi còn trong bụng. Để ngăn chặn nguy cơ này:

• Trẻ sơ sinh cần được tiêm vắc-xin viêm gan B và globulin miễn dịch HBV (HBIG) ngay sau khi chào đời.
• Nếu mẹ bầu có tải lượng virus cao, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc kháng virus trong tam cá nguyệt cuối (từ tuần thứ 24) để giảm tối đa khả năng lây truyền.

4. Tăng cường hệ miễn dịch

Một trong những yếu tố quan trọng nhất trong cách phòng ngừa bệnh viêm gan B chính là xây dựng và duy trì một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Khi hệ miễn dịch đủ mạnh, cơ thể sẽ có khả năng chống lại sự xâm nhập của virus HBV, đồng thời giảm thiểu nguy cơ bệnh tiến triển nghiêm trọng nếu chẳng may bị nhiễm.
Ăn uống lành mạnh: Tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây tươi, các loại hạt, đạm thực vật cung cấp vitamin chất khóa và chất chống oxy hóa.
Hạn chế ăn các đồ chiên nhiều dầu mỡ, đồ ngọt và tuyệt đối tránh sử dụng rượu bia.
Ngủ đủ giấc, tránh stress và tập thể dục đều đặn
Không nên sử dụng thuốc bừa bãi hay lạm dụng thực phẩm chức năng. Một số loại thuốc có thể gây tổn hại cho gan nếu sử dụng sai liều hoặc không có chỉ định của bác sĩ.

Tập thể dục đều đặn giúp tăng hệ miễn dịch

Cách phòng ngừa bệnh viêm gan B khi sống chung với người nhiễm HBV

Nhiều người lo lắng rằng sống chung với người bị viêm gan B sẽ dễ bị lây nhiễm. Tuy nhiên, viêm gan B không lây qua đường ăn uống, ho, hắt hơi, ôm, hôn hay tiếp xúc thông thường. Đây là bệnh lây truyền qua đường máu, quan hệ tình dục và từ mẹ sang con, vì vậy chỉ cần hiểu đúng và thực hiện đúng cách, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ bản thân và gia đình.
Tiêm vắc-xin phòng viêm gan B là cách tốt nhất để ngăn ngừa nhiễm bệnh. Vắc-xin an toàn, mang lại hiệu quả bảo vệ lâu dài và giúp giảm nguy cơ gặp phải những biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan. Nếu chưa được tiêm hoặc không rõ tình trạng miễn dịch, hãy đến cơ sở y tế để xét nghiệm và tiêm phòng càng sớm càng tốt.
Nếu bạn đang sống chung với người mắc HBV, nên thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra mình đã có miễn dịch hay chưa. Đặc biệt quan trọng với vợ chồng hoặc người yêu của người nhiễm viêm gan B.
Trong trường hợp một trong hai vợ/chồng mắc HBV, tránh quan hệ tình dục không an toàn cho đến khi bạn đã tiêm đủ liều vắc-xin và có kết quả miễn dịch. Ngay cả sau khi có miễn dịch, việc sử dụng bao cao su vẫn là biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe.
Không sử dụng chung dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kềm cắt móng tay hay bất kỳ vật dụng nào có thể dính máu. Luôn giữ vệ sinh cá nhân và vệ sinh không gian sống sạch sẽ để đảm bảo an toàn cho mọi thành viên trong gia đình.

Xem thêm>>> Viêm gan B có chữa được không và cách kiểm soát bệnh

Kết luận 

Tóm lại, việc phòng ngừa viêm gan B là việc làm cần thiết và hoàn toàn có khả thi nếu chủ động tiêm phòng vắc xin, kiểm tra sức khỏe định kỳ, giữa lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống có khoa học. Đây là những cách ngừa hiệu quả giúp tránh xa căn bệnh này. Đừng chờ khi có triệu chứng, hãy phòng chống viêm gan B bằng cách đi khám và tiêm phòng bệnh.