Gan nhiễm mỡ độ 1 là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Gan nhiễm mỡ độ 1 là giai đoạn sớm nhất của bệnh gan nhiễm mỡ một trong những bệnh lý gan phổ biến hiện nay. Ở giai đoạn này, chất béo bắt đầu tích tụ trong tế bào gan nhưng mức độ còn nhẹ và thường chưa gây tổn thương đáng kể đến chức năng gan. Chính vì thế, gan nhiễm mỡ độ 1 thường ít biểu hiện rõ ràng, khiến nhiều người chủ quan, dễ bỏ lỡ thời điểm vàng để kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn.

Gan nhiễm mỡ độ 1 là gì?

Gan nhiễm mỡ độ 1 là giai đoạn sớm nhất của bệnh gan nhiễm mỡ, khi lượng mỡ tích tụ trong gan chiếm khoảng 5–10% trọng lượng gan. Ở giai đoạn này, bệnh thường diễn tiến âm thầm, ít biểu hiện triệu chứng rõ rệt nên nhiều người chủ quan. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều chỉnh lối sống, ăn uống kịp thời, tình trạng này có thể khó lường trước được hậu quả.
Do lượng mỡ trong gan còn ít và chưa gây tổn thương nhiều đến chức năng gan, hầu hết người bệnh sẽ không cảm nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào. Một số trường hợp có thể xuất hiện triệu chứng mơ hồ như: mệt mỏi, uể oải, sụt cân, chán ăn, vàng da, vàng mắt hoặc bụng sưng to bất thường,...
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh và những đối tượng có nguy cơ măc bệnh gan nhiễm mỡ như: 

• Uống nhiều rượu 
• Tăng mỡ máu 
• Thừa cân, béo phì 
• Béo bụng: Vòng bụng > 80cm đối với nữ, > 90cm đối với nam 
• Bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 
• Người cao tuổi.

Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ mỡ trong gan

Nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ độ 1

Gan nhiễm mỡ độ 1 về bản chất là tình trạng chất béo tích tụ quá mức trong tế bào gan, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan này. Dưới đây là những nguyên nhân chính cùng cơ chế hình thành bệnh mà bạn cần biết:

1. Kháng insulin và rối loạn chuyển hóa

Một trong những yếu tố then chốt gây gan nhiễm mỡ độ 1 chính là tình trạng kháng insulin tức cơ thể không còn đáp ứng đúng với tác dụng của hormone insulin. Kháng insulin thường xuất hiện ở người béo phì, đặc biệt là béo bụng. Khi đó, cơ thể phải tiết ra nhiều insulin hơn để kiểm soát đường huyết, dẫn đến nồng độ đường trong máu tăng cao. Chính sự dư thừa này kích thích quá trình tích lũy mỡ trong gan, từ đó hình thành gan nhiễm mỡ.

2. Suy giảm chức năng chuyển hóa chất béo

Gan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa chất béo, nhưng khi bị tác động bởi kháng insulin, viêm nhiễm, vi khuẩn hay độc tố, khả năng này bị suy yếu. Khi gan không còn đủ sức để xử lý chất béo, phần chất béo dư thừa sẽ tích tụ dần trong gan. Đây là nguyên nhân trực tiếp khiến các tế bào gan bị mỡ hóa và bước vào giai đoạn gan nhiễm mỡ.

3. Lạm dụng rượu bia

Rượu bia từ lâu đã được coi là nguyên nhân hàng đầu của gan. Việc sử dụng quá nhiều đồ uống có cồn không chỉ gây tổn thương tế bào gan mà còn thúc đẩy tình trạng gan nhiễm mỡ. Chất cồn khi vào cơ thể kích hoạt các tế bào Kupffer trong xoang gan, làm chậm quá trình oxy hóa chất béo, khiến mỡ khó được phân giải. Đồng thời, acid béo tự do từ mô mỡ tăng cao, dồn về gan và chuyển thành triglyceride. Sự tích lũy này khiến lượng mỡ trong gan ngày một nhiều hơn, lâu dài có thể dẫn đến viêm gan, xơ gan hoặc thậm chí ung thư gan.

4. Tác động viêm nhiễm và oxy hóa

Ở giai đoạn gan nhiễm mỡ độ 1, sự tích tụ mỡ trong gan không chỉ làm gan quá tải mà còn có thể kích thích phản ứng viêm và stress oxy hóa. Những phản ứng này gây tổn thương trực tiếp đến tế bào gan, đồng thời thúc đẩy cơ thể sản sinh các chất trung gian gây viêm, khiến gan dần suy giảm chức năng nếu không được kiểm soát kịp thời.

5. Yếu tố di truyền

Nhiều nghiên cứu cho thấy yếu tố di truyền có ảnh hưởng đáng kể đến nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ độ 1. Nếu trong gia đình có người từng bị gan nhiễm mỡ hoặc mắc các bệnh lý về gan, khả năng bạn gặp phải tình trạng này sẽ cao hơn so với người bình thường.

6. Rối loạn chuyển hóa 

Những tình trạng như tiểu đường type 2, tiểu đường thai kỳ, kháng insulin hoặc tăng lipid máu khiến quá trình chuyển hóa mỡ và đường trong cơ thể bị rối loạn, tạo điều kiện cho mỡ dư thừa tích tụ trong gan.

7. Các yếu tố khác

Một số yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ độ 1. Tuổi tác và giới tính là yếu tố không thể bỏ qua, trong đó nam giới thường có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn. Bên cạnh đó, các rối loạn nội tiết hoặc việc sử dụng một số loại thuốc đặc trị trong thời gian dài cũng có thể góp phần làm bệnh khởi phát sớm hơn.

Nam giới thường có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ độ 1 cao hơn nữ giới

Triệu chứng gan nhiễm mỡ độ 1

Gan nhiễm mỡ độ 1 thường được xem là giai đoạn nhẹ nhất của bệnh, thế nhưng việc phát hiện lại không hề dễ dàng. Lý do là bởi các triệu chứng ở giai đoạn này thường mờ nhạt, khó nhận biết rõ ràng. Mặc dù vậy, bạn có thể tham khảo một số dấu hiệu dưới đây nhằm dự đoán khả năng mắc gan nhiễm mỡ độ 1:

• Cơ thể xuất hiện cảm giác mệt mỏi, thiếu năng lượng.
• Ăn uống không ngon miệng, khó tiêu, khi ăn thường rất nhanh no và đầy bụng.
• Cảm thấy đau nhẹ và sốt nhẹ, bệnh nhân thường xuyên khó chịu ở vùng hạ sườn phải.
• Màu da và mắt gần như vàng đi do sự gia tăng nồng độ bilirubin ở trong máu.

Theo các nghiên cứu, đối tượng có nguy cơ cao nhất là người cao tuổi, người thừa cân, béo phì. Ngoài ra, lối sống thiếu lành mạnh như thường xuyên uống rượu bia, hút thuốc lá hay tiêu thụ quá nhiều đồ ăn nhanh cũng làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh. Vì vậy, ngay khi nghi ngờ có triệu chứng gan nhiễm mỡ độ 1, bạn nên chủ động đến cơ sở y tế để kiểm tra và được chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe của mình.

Gan nhiễm mỡ độ 1 có nguy hiểm không?

Nhiều người thường chủ quan khi nhắc đến gan nhiễm mỡ độ 1, cho rằng đây chỉ là giai đoạn khởi phát nên gan vẫn hoạt động bình thường và chưa đáng lo ngại. Thực tế, mặc dù lượng mỡ tích tụ ở gan ở mức độ này chưa gây ảnh hưởng nghiêm trọng, nhưng nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời, bệnh có thể tiến triển rất nhanh.
Điều đáng lo là gan nhiễm mỡ thường âm thầm phát triển mà không để lại dấu hiệu cảnh báo rõ ràng. Khi cơ thể bắt đầu xuất hiện những biểu hiện bất thường thì bệnh có thể đã bước sang giai đoạn nặng hơn, khó kiểm soát hơn. Ngay cả khi triệu chứng đã xuất hiện, chúng vẫn dễ bị nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác, khiến người bệnh chậm trễ trong việc điều trị.
Ngoài ra, lối sống ít vận động, chế độ ăn uống dư thừa chất béo, rượu bia và thói quen sinh hoạt thiếu khoa học chính là yếu tố khiến tình trạng gan nhiễm mỡ độ 1 nhanh chóng trở nên nghiêm trọng.

Cách điều trị gan nhiễm mỡ độ 1 hiệu quả

Ở mức độ này, nếu được phát hiện kịp thời và điều chỉnh lối sống hợp lý, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát và phục hồi chức năng gan. Các phương pháp điều trị gan nhiễm mỡ độ 1 thường tập trung vào việc thay đổi chế độ ăn uống, tăng cường vận động, kết hợp kiểm soát các bệnh lý đi kèm như tiểu đường, cao huyết áp hay mỡ máu cao. Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định thêm thuốc hỗ trợ để giảm mỡ trong gan và bảo vệ tế bào gan.

Tập thể dục đều đặn, thường xuyên giúp giảm mỡ trong gan

Điều quan trọng cần nhớ là mỗi người có tình trạng sức khỏe khác nhau, vì vậy phác đồ điều trị sẽ được cá nhân hóa dựa trên chỉ định chuyên môn. Việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, duy trì lối sống khoa học và theo dõi sức khỏe định kỳ chính là chìa khóa giúp ngăn ngừa gan nhiễm mỡ tiến triển nặng hơn.

Việc theo dõi và tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ là yếu tố then chốt trong quá trình điều trị gan nhiễm mỡ độ 1. Người bệnh cần sử dụng thuốc đúng liều lượng, đúng thời gian và tham gia các buổi tái khám định kỳ để bác sĩ đánh giá tiến triển, đồng thời kịp thời điều chỉnh phác đồ điều trị khi cần thiết. Dù lựa chọn bất kỳ phương pháp nào, việc trao đổi trực tiếp với bác sĩ luôn cần thiết để được tư vấn giải pháp phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe.

Xem thêm: 

• Gan nhiễm mỡ có nguy hiểm không? 5 biến chứng cần biết
• Mẹo điều trị gan nhiễm mỡ tại nhà giúp gan khỏe mạnh hơn

Kết luận

Bởi lẽ, dù được xem là giai đoạn nhẹ, nhưng gan nhiễm mỡ độ 1 hoàn toàn có thể tiến triển sang các mức độ nghiêm trọng hơn, dẫn đến viêm gan, xơ gan hoặc suy giảm chức năng gan. Không chỉ vậy, bệnh còn làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường, tim mạch và béo phì. Chính vì vậy, phát hiện sớm và điều trị kịp thời ngay từ giai đoạn gan nhiễm mỡ độ 1 sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.