Gan nhiễm mỡ độ 2: Nguyên nhân, dấu hiệu và phòng ngừa

Gan nhiễm mỡ độ 2 là giai đoạn bệnh đã tiến triển ở mức trung bình, không còn đơn thuần là sự tích tụ mỡ nhẹ trong gan. Nếu không được kiểm soát kịp thời, tình trạng này có thể tiếp tục nặng hơn và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm gan, xơ gan hay thậm chí ung thư gan. Điều đáng lo ngại là các triệu chứng ở giai đoạn đầu thường mờ nhạt, khó nhận biết, khiến nhiều người dễ bỏ qua. Chính vì vậy, việc thăm khám định kỳ, chẩn đoán sớm và can thiệp điều trị đúng cách đóng vai trò vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe lá gan cũng như ngăn ngừa rủi ro lâu dài.

Gan nhiễm mỡ độ 2 là gì?

Gan nhiễm mỡ độ 2 hay còn gọi là gan nhiễm mỡ mức độ trung bình, là tình trạng lượng mỡ thừa chiếm khoảng 34 – 66% trọng lượng gan. Ở giai đoạn này, gan đã bắt đầu xuất hiện những tổn thương rõ rệt hơn so với gan nhiễm mỡ độ 1, chức năng gan bị ảnh hưởng và nếu không được phát hiện.

Gan nhiễm mỡ độ 2 là tình trạng nghiêm trọng

Nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ độ 2

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến mà bạn cần lưu ý.

Chế độ ăn uống không lành mạnh

Một trong những nguyên nhân hàng đầu chính là thói quen ăn uống. Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa dầu mỡ, đồ chiên rán, đồ ngọt hoặc nước uống có ga khiến gan phải hoạt động quá tải để xử lý chất béo. Khi lượng chất béo dư thừa không được chuyển hóa hết, chúng sẽ tích tụ lại trong gan, lâu ngày dẫn đến gan nhiễm mỡ.

Thừa cân, béo phì

Cân nặng dư thừa không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn gây ra nhiều rối loạn chuyển hóa, trong đó có đề kháng insulin. Tình trạng này làm gan không thể xử lý chất béo như bình thường, dẫn đến tích tụ chất béo trong gan và gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.

Rượu bia và thuốc

Việc lạm dụng rượu bia là nguyên nhân kinh điển của gan nhiễm mỡ. Cồn khi vào cơ thể sẽ được gan chuyển hóa, nhưng đồng thời cũng tạo ra các chất độc hại làm hư hại tế bào gan và tích tụ mỡ. Ngoài ra, một số loại thuốc như corticosteroid hoặc thuốc kháng virus cũng có thể góp phần gây tích tụ mỡ gan.

Các bệnh lý nền liên quan

Một số bệnh lý cũng làm tăng nguy cơ bị gan nhiễm mỡ độ 2:

• Đái tháo đường típ 2: Người mắc tiểu đường thường gặp tình trạng đề kháng insulin, khiến gan dễ bị tích tụ chất béo.
• Hội chứng chuyển hóa: Đây là tập hợp nhiều yếu tố như béo phì, tăng huyết áp, đường huyết cao và rối loạn mỡ máu, tất cả đều có thể kết hợp gây áp lực lên gan và dẫn đến gan nhiễm mỡ.

Bệnh xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau

Dấu hiệu nhận biết bệnh gan nhiễm mỡ độ 2

Gan nhiễm mỡ là một trong những bệnh lý về gan khá phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, khi tiến triển đến gan nhiễm mỡ độ 2, các dấu hiệu bắt đầu xuất hiện rõ rệt hơn. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể nhanh chóng chuyển sang độ 3 thậm chí đe dọa tính mạng.
Dưới đây là những triệu chứng thường gặp khi gan đã bước vào giai đoạn nhiễm mỡ độ 2 mà bạn cần lưu ý:

• Đau tức vùng hạ sườn phải: Người bệnh thường xuyên có cảm giác đau âm ỉ hoặc tức nặng ở vùng bụng trên, phía bên phải. Một số trường hợp, dịch có thể tích tụ trong ổ bụng, gây ra cảm giác nặng nề và đau nhói hơn.
• Mỡ máu cao: Gan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa và sản xuất cholesterol. Khi chế độ ăn chứa quá nhiều chất béo bão hòa, gan sẽ giải phóng thêm lipid vào máu, khiến mỡ máu tăng cao.
• Vàng da, vàng mắt: Mặc dù đây không phải là dấu hiệu đặc trưng duy nhất của gan nhiễm mỡ, nhưng hiện tượng da và củng mạc mắt chuyển vàng vẫn thường xuất hiện ở một số người bệnh. Nếu thấy cơ thể có biểu hiện vàng da, vàng mắt, bạn nên đi kiểm tra sức khỏe càng sớm càng tốt để loại trừ nguy cơ bệnh gan tiến triển nặng hơn.
• Gan to và đau khi ấn: Khi gan bị nhiễm mỡ, kích thước gan có xu hướng phì đại. Điều này khiến bác sĩ có thể dễ dàng sờ thấy gan to khi thăm khám. Người bệnh thường cảm thấy đau hoặc khó chịu rõ rệt khi có tác động vào vùng gan.

Chẩn đoán gan nhiễm mỡ cấp độ 2

Để xác định chính xác tình trạng gan nhiễm mỡ độ 2, bác sĩ thường dựa vào nhiều phương pháp cận lâm sàng khác nhau. Mỗi kỹ thuật sẽ mang lại những thông tin quan trọng, giúp đánh giá mức độ tổn thương của gan:

• Siêu âm: Siêu âm giúp phát hiện các tình trạng bất thường của gan kể cả là gan nhiễm mỡ.
• Xét nghiệm máu: Các chỉ số như men gan (AST, ALT) hay công thức máu toàn phần sẽ cho thấy gan có đang bị tổn thương hay không. Khi men gan tăng cao bất thường, đây là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng rằng tế bào gan đang bị ảnh hưởng.
• Chụp MRI và CT: Những kỹ thuật hình ảnh hiện đại này cho phép quan sát chi tiết cấu trúc gan, phát hiện chính xác mức độ mỡ thâm nhập, đồng thời loại trừ các bệnh lý khác có thể đi kèm.

Biến chứng nguy hiểm của gan nhiễm mỡ độ 2

Nếu không được kiểm soát kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành những biến chứng nghiêm trọng như:

• Tiến triển thành viêm gan: Khi lượng mỡ tích tụ trong gan ngày càng nhiều, tế bào gan bị tổn thương và dễ dẫn đến tình trạng viêm gan. Nếu kéo dài mà không được can thiệp, bệnh có khả năng chuyển sang xơ gan, khiến chức năng gan suy giảm nặng nề.
• Nguy cơ xơ gan, suy gan: Sự tích tụ chất béo quá mức trong gan làm tổn thương và giết chết tế bào gan, để lại các mô sẹo. Ở giai đoạn muộn, gan mất khả năng thực hiện chức năng lọc độc tố và chuyển hóa, dẫn đến suy gan tình trạng đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh.
• Nguy cơ biến chứng thành bệnh lý khác: Tình trạng kháng insulin thường gặp ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ làm tăng khả năng mắc tiểu đường type 2. Ngoài ra, bệnh cũng có mối liên quan chặt chẽ với rối loạn mỡ máu, tăng cholesterol và tăng huyết áp.

Điều trị gan nhiễm mỡ độ 2

Việc điều trị gan nhiễm mỡ độ 2 cần tập trung vào kiểm soát nguyên nhân, ngăn chặn diễn tiến nặng hơn và phục hồi chức năng gan.

Thay đổi chế độ ăn uống

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quyết định trong việc kiểm soát bệnh. Người bệnh nên xây dựng một thực đơn lành mạnh và cân bằng, ưu tiên:

• Các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt.
• Nguồn protein nạc từ cá, thịt gia cầm, đậu hũ.
• Chất béo tốt như dầu ô liu, quả bơ, cá béo (cá hồi, cá thu).

Bên cạnh đó, cần hạn chế thịt đỏ, đồ chiên rán, thức ăn nhanh cũng như các loại đồ ngọt, nước ngọt có gas, tinh bột tinh chế. Thay vào đó, hãy tăng cường bổ sung thực phẩm giàu omega-3 như hạt óc chó, hạt lanh, giúp giảm viêm và hỗ trợ chuyển hóa mỡ trong gan.

Tập luyện và quản lý cân nặng

Hoạt động thể chất giúp đốt cháy mỡ thừa và cải thiện chức năng gan. Người bệnh nên dành ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần cho những hoạt động vừa sức như đi bộ nhanh, chạy bộ, đạp xe hoặc bơi lội. Đối với giảm cân thì nên giảm từ 5 – 10% trọng lượng để cải thiện sức khỏe gan, đặc biệt lưu ý cần tránh giảm cân đột ngột vì có thể làm tổn thương gan.

Tránh xa các yếu tố gây hại cho gan

Để gan có cơ hội hồi phục, điều quan trọng nhất là kiêng rượu hoàn toàn. Ngoài ra, người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

Kiểm soát bệnh lý liên quan

Kiểm soát tiểu đường và tình trạng kháng insulin. Giảm cholesterol và triglyceride thông qua chế độ ăn, tập luyện hoặc thuốc theo chỉ định bác sĩ là vô cùng cần thiết.  Điều trị béo phì hoặc hội chứng chuyển hóa...
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị cho gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, tùy tình trạng bệnh, bác sĩ có thể kê thêm thuốc hạ men gan, thuốc giảm mỡ máu hoặc ổn định đường huyết nhằm hỗ trợ điều trị. Trong trường hợp bệnh tiến triển thành xơ gan giai đoạn cuối, người bệnh có thể phải cân nhắc phương án ghép gan.

Phòng ngừa gan nhiễm mỡ độ 2

Các phương pháp sau dây bạn có thể tham khảo để phòng ngừa bệnh hiệu quả:

Xây dựng chế độ ăn uống khoa học

Một thực đơn khoa học không chỉ giúp gan hoạt động tốt hơn mà còn ngăn ngừa tình trạng tích tụ mỡ thừa.

• Ưu tiên rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc (thịt gà, cá, đậu phụ) và các loại chất béo tốt từ dầu ô liu, quả bơ, các loại hạt.
• Hạn chế đường tinh luyện, tinh bột trắng, thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh vì chúng khiến gan dễ bị quá tải.
• Bổ sung omega-3 từ cá béo (cá hồi, cá thu, cá trích) hoặc hạt lanh, giúp giảm viêm và cải thiện chuyển hóa chất béo trong gan.

Tránh ăn đồ chiên nướng nhiều dầu mỡ để ngừa bệnh gan nhiễm mỡ mức độ 2

Xây dựng lối sống lành mạnh

Một lối sống điều độ là yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ gan nhiễm mỡ.

• Duy trì cân nặng hợp lý: Nếu thừa cân, nên giảm cân từ từ (1–2 kg/tuần), tuyệt đối tránh tăng giảm cân quá nhanh.
• Vận động đều đặn: Tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần với các môn như chạy bộ, bơi lội, đạp xe.
• Kiêng rượu bia hoàn toàn
• Không tự ý sử dụng các loại thuốc điều trị
• Kiểm soát bệnh tiểu đường, huyết áp, cholesterol, và hội chứng chuyển hóa.
• Kiểm soát tốt căng thẳng, thư giãn bằng các bài tập như thiền, yoga và đảm bảo ngủ đủ giấc (7 – 8 giờ mỗi đêm).

Khám sức khỏe định kỳ

Việc kiểm tra chức năng gan giúp phát hiện sớm các bất thường, đồng thời theo dõi và kiểm soát tốt những yếu tố nguy cơ như tiểu đường, huyết áp cao hay rối loạn mỡ máu. Điều này giúp bác sĩ kịp thời đưa ra giải pháp điều trị ngay từ giai đoạn đầu, ngăn bệnh tiến triển nặng hơn.

Xem thêm:

• Mẹo điều trị gan nhiễm mỡ tại nhà giúp gan khỏe mạnh hơn
• Gan nhiễm mỡ có nguy hiểm không? 5 biến chứng cần biết

Kết luận

Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ lá gan của mình. Quan trọng nhất, hãy bắt đầu từ phòng ngừa sớm với chế độ ăn uống khoa học, lối sống lành mạnh và thói quen khám sức khỏe định kỳ.