Phẫu thuật cắt gan là gì? Các biến chứng sau phẫu thuật

Phẫu thuật cắt gan là một thủ thuật y khoa quan trọng, được thực hiện nhằm điều trị các bệnh lý liên quan đến gan, cơ quan giữ vai trò trung tâm trong hoạt động sống của con người. Gan không chỉ là tuyến tiêu hóa lớn nhất mà còn là “nhà máy chuyển hóa” của cơ thể, đảm nhiệm hàng loạt chức năng thiết yếu như hỗ trợ tiêu hóa, lọc bỏ độc tố, điều hòa lượng đường trong máu và duy trì cân bằng năng lượng.

Các chức năng của gan

Chức năng tổng hợp

Gan là nhà máy hóa học của cơ thể, chịu trách nhiệm tổng hợp phần lớn protein cần thiết cho sự sống, bao gồm cả các yếu tố đông máu và hormone angiotensinogen giúp điều hòa huyết áp. Khi chúng ta ăn, thực phẩm sẽ được tiêu hóa và chuyển hóa thành glucose là nguồn năng lượng chính cho cơ thể. Một phần glucose này được gan chuyển hóa thành glycogen để dự trữ, đảm bảo cơ thể luôn có năng lượng khi cần. Nếu chức năng tổng hợp của gan bị suy giảm, quá trình chuyển hóa và điều hòa đường huyết sẽ bị ảnh hưởng, dễ dẫn đến rối loạn tiêu hóa hoặc tiểu đường,...

Chức năng sản xuất mật

Gan còn có nhiệm vụ sản xuất mật chất lỏng quan trọng được dự trữ trong túi mật rồi tiết vào đường mật chính. Mật giúp phân giải và hấp thu chất béo, đồng thời hỗ trợ quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi. Khi gan bị rối loạn, việc tiết và lưu thông mật có thể gặp trục trặc, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi mật.

Chức năng giải độc

Gan được ví như bộ lọc tự nhiên của cơ thể, có khả năng loại bỏ các chất độc hại sinh ra trong quá trình trao đổi chất hoặc hấp thu từ bên ngoài (thuốc, rượu, hóa chất…). Tại đây, các độc chất sẽ được gan xử lý, chuyển hóa thành dạng ít độc hơn hoặc dễ tan để đào thải ra ngoài qua mật hoặc nước tiểu. Ngoài ra, gan còn góp phần bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng nhờ khả năng lọc và xử lý vi khuẩn, độc tố. Khi chức năng giải độc bị suy giảm, cơ thể có thể xuất hiện những dấu hiệu như ngứa ngáy, đặc biệt ở tay và chân, hoặc ngứa toàn thân.

Chức năng lưu trữ

Gan là kho dự trữ vitamin và khoáng chất lớn nhất của cơ thể. Khoảng 95% lượng vitamin A được lưu trữ trong gan, cùng với đó là các vitamin tan trong chất béo như D, E, K, và nhiều loại vitamin nhóm B (B1, B6…). Ngoài ra, gan còn dự trữ sắt, thành phần quan trọng tạo nên huyết sắc tố, giúp duy trì lượng máu ổn định và cung cấp oxy cho tế bào.

Gan đảm nhận vai trò rất quan trọng trong cơ thể người

Phẫu thuật cắt gan là gì?

Phẫu thuật cắt gan là một thủ thuật y khoa nhằm loại bỏ một phần của gan có thể là thùy trái hoặc thùy phải để điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, đặc biệt là ung thư gan. Đây là phương pháp được chỉ định khi các biện pháp khác như điều trị nội khoa hay can thiệp tối thiểu không còn mang lại hiệu quả, hoặc khi khối u đã phát triển lớn, xâm lấn sâu vào nhu mô gan. Ca phẫu thuật đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối cùng sự phối hợp chặt chẽ giữa đội ngũ bác sĩ phẫu thuật, gây mê và hồi sức. Mục tiêu chính là loại bỏ hoàn toàn khối u cùng mô gan bị ảnh hưởng, hạn chế tối đa nguy cơ lan rộng tế bào ung thư, đồng thời bảo tồn phần gan lành để đảm bảo chức năng gan sau phẫu thuật.

Phẫu thuật cắt gan nhằm loại bỏ các khối u trong gan

Phương pháp phẫu thuật cắt gan được tiến hành như thế nào?

Quy trình phẫu thuật cắt gan thường được thực hiện trong điều kiện gây mê toàn thân, với thời gian kéo dài từ 3 đến 6 giờ, thậm chí có thể lâu hơn tùy vào mức độ phức tạp của ca mổ. Thông thường, bác sĩ sẽ tiến hành mổ mở tạo một đường rạch trên bụng để tiếp cận gan và loại bỏ phần tổn thương.

Trong một số trường hợp, phương pháp phẫu thuật nội soi (hay còn gọi là phẫu thuật ít xâm lấn) có thể được áp dụng. Lựa chọn giữa mổ mở và mổ nội soi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí, kích thước, cũng như số lượng khối u cần loại bỏ. Phẫu thuật nội soi thường mang lại nhiều lợi ích hơn cho người bệnh: ít đau sau mổ, thời gian hồi phục nhanh và rút ngắn thời gian nằm viện. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng có thể áp dụng phương pháp này.

Các biến chứng sau phẫu thuật cắt gan

Phẫu thuật cắt gan là một kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi trình độ cao và mang theo không ít rủi ro cho người bệnh. Mặc dù đây là phương pháp điều trị hiệu quả trong nhiều bệnh lý về gan, song sau phẫu thuật, bệnh nhân vẫn có thể gặp phải một số biến chứng đáng lưu ý:

• Xuất huyết: Đây là biến chứng phổ biến và nguy hiểm nhất sau phẫu thuật cắt gan.
• Hình thành cục máu đông: Một số bệnh nhân có thể xuất hiện tình trạng đông máu bất thường, gây nguy cơ tắc mạch, nhồi máu cơ tim hoặc thuyên tắc phổi.
• Tổn thương mô gan: Trong quá trình phẫu thuật, phần gan còn lại có thể bị tổn thương, dẫn đến chảy máu hoặc suy giảm chức năng gan tạm thời.
• Nhiễm trùng: Là biến chứng có thể gặp ở bất kỳ ca phẫu thuật nào, đặc biệt khi vết mổ không được chăm sóc đúng cách.
• Viêm phổi: Một số bệnh nhân sau phẫu thuật có thể bị viêm phổi, nhất là khi không được tập thở hoặc vận động sớm.
• Tác dụng phụ do gây mê: Các phản ứng không mong muốn từ thuốc mê như buồn nôn, mệt mỏi, rối loạn huyết áp… cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình hồi phục.
• Nguy cơ tái phát ung thư gan: Dù phần gan chứa khối u đã được cắt bỏ, nhưng các tế bào ung thư tiềm ẩn vẫn có thể phát triển trở lại theo thời gian.

Để hạn chế tối đa các biến chứng này, việc chăm sóc và theo dõi sau phẫu thuật là yếu tố then chốt. Người bệnh cần được giám sát y tế liên tục, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, đồng thời duy trì chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý nhằm giúp gan tái tạo và phục hồi tốt nhất.

Cần theo dõi tình trạng sức khỏe sau khi phẫu thuật cắt gan

Xem thêm:

• Lý do bạn nên tiêm vắc xin phòng ngừa ung thư ngay hôm nay
• Ung thư gan có di truyền không? Phương pháp phòng ngừa
• Các nguyên nhân gây ra ung thư gan hàng đầu không thể bỏ qua

Kết luận

Phẫu thuật cắt gan là bước tiến quan trọng trong điều trị các bệnh lý gan nặng, đặc biệt là ung thư gan. Tuy nhiên, đây cũng là phương pháp tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được thực hiện và theo dõi đúng cách. Do đó, sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và bệnh nhân trong quá trình hậu phẫu đóng vai trò quyết định, giúp quá trình hồi phục diễn ra an toàn, hiệu quả và hạn chế tối đa biến chứng.