Ung thư gan là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất hiện nay và đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng. Có rất nhiều yếu tố có thể dẫn đến căn bệnh này từ thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh cho đến các bệnh lý mãn tính tiềm ẩn trong cơ thể. Hiểu rõ nguyên nhân gây ung thư gan không chỉ giúp bạn chủ động phòng ngừa mà còn góp phần quan trọng trong việc phát hiện sớm và điều trị hiệu quả. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan, từ đó giúp bạn bảo vệ sức khỏe của mình một cách chủ động và khoa học hơn.

Các nguyên nhân gây ra ung thư gan hàng đầu

Ung thư gan là một trong những căn bệnh ung thư nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao nhất hiện nay. Sự hình thành của bệnh thường bắt nguồn từ nhiều yếu tố liên quan đến lối sống, môi trường và các bệnh lý gan mạn tính. Trong đó, viêm gan virus B, C, lạm dụng rượu bia và tiếp xúc với các chất độc hại được xem là những nguyên nhân chính gây ung thư gan.

• Nhiễm virus viêm gan B (HBV) và virus viêm gan C (HCV): Đây là hai yếu tố nguy cơ hàng đầu. Khi virus xâm nhập và tồn tại lâu dài trong cơ thể, chúng gây viêm mạn tính, làm tổn thương tế bào gan và dẫn đến xơ gan. Theo thời gian, quá trình viêm – xơ – hoại tử liên tục này có thể khiến các tế bào gan biến đổi ác tính và phát triển thành ung thư. Việc tầm soát định kỳ, tiêm ngừa viêm gan B và điều trị sớm các trường hợp nhiễm virus viêm gan C đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư gan.
• Rượu và chất gây nghiện: Uống rượu trong thời gian dài khiến tế bào gan bị tổn thương, dẫn đến viêm gan do rượu, gan nhiễm mỡ và xơ gan – nền tảng cho sự hình thành ung thư. Không chỉ rượu, các chất gây nghiện khác cũng góp phần làm suy giảm chức năng gan. Việc giảm thiểu hoặc loại bỏ hẳn sự tiếp xúc với rượu và các chất gây nghiện là bước quan trọng trong việc bảo vệ gan khỏi những tổn thương nghiêm trọng.
• Tiếp xúc với chất độc hại: Một trong những chất độc đáng chú ý nhất là aflatoxin, một loại độc tố sinh ra bởi nấm mốc trên thực phẩm lưu trữ không đúng cách, có khả năng gây hại lớn cho gan. Khi đi vào cơ thể, aflatoxin có thể gây tổn thương DNA của tế bào gan và thúc đẩy sự hình thành tế bào ung thư. Việc lưu trữ thực phẩm đúng cách và tránh tiêu thụ các sản phẩm bị nhiễm mốc là các biện pháp cần thiết để hạn chế rủi ro này.

Viêm gan B là một trong những nguyên nhân ung thư gan hàng đầu

Béo phì và hội chứng chuyển hóa

Béo phì và hội chứng chuyển hóa là hai tình trạng sức khỏe mà ngày càng được nghiên cứu nhiều hơn về mối liên hệ của chúng đối với các bệnh gan và là nguyên nhân ung thư gan. Cùng với sự gia tăng nhanh chóng của lối sống ít vận động và chế độ ăn uống thiếu lành mạnh, số người mắc béo phì và các rối loạn chuyển hóa như tiểu đường, mỡ máu cao, hay huyết áp cao đang tăng đáng kể. Hệ quả là các bệnh lý về gan, đặc biệt là gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), xơ gan và ung thư gan, ngày càng trở nên phổ biến hơn.

Béo phì và gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)

Béo phì không chỉ đơn thuần là vấn đề ngoại hình mà còn là nguồn gốc của nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, trong đó có NAFLD. Khi lượng mỡ trong cơ thể vượt ngưỡng, chất béo bắt đầu tích tụ trong tế bào gan, gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ không do rượu. Tình trạng này ban đầu có thể diễn tiến âm thầm, không biểu hiện rõ rệt, nhưng nếu kéo dài sẽ dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan và thậm chí là ung thư gan.

Hội chứng chuyển hóa và tổn thương gan

Hội chứng chuyển hóa là sự kết hợp của nhiều rối loạn sức khỏe như tăng đường huyết, rối loạn mỡ máu và tăng huyết áp. Khi cùng tồn tại, chúng không chỉ gây áp lực lên hệ tim mạch mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan. Đường huyết cao và mỡ máu cao, đặc biệt là tăng triglyceride, có thể gây độc hại cho gan, dẫn đến viêm và xơ gan. Tình trạng viêm mạn tính này khiến gan yếu đi, dễ bị tổn thương và tăng nguy cơ biến đổi thành ung thư.

Hiểu rõ mối liên hệ giữa béo phì, hội chứng chuyển hóa và ung thư gan là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe lá gan. Việc duy trì cân nặng hợp lý, áp dụng chế độ ăn uống cân đối và tập luyện thể thao đều đặn giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ và các biến chứng liên quan.

Bên cạnh đó, theo dõi và kiểm soát các chỉ số chuyển hóa như đường huyết, cholesterol máu cũng rất quan trọng để bảo vệ gan khỏi các tổn thương và duy trì chức năng gan ở trạng thái tốt nhất.

Người béo phì cần kiểm soát tốt cân nặng để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm

Di truyền và tiền sử gia đình

Khi nhắc đến nguyên nhân gây ung thư gan, nhiều người thường nghĩ đến virus viêm gan hay lạm dụng rượu bia. Tuy nhiên, yếu tố di truyền và tiền sử gia đình cũng là những điểm quan trọng không thể bỏ qua. Các yếu tố này đóng vai trò đáng kể trong việc tăng nguy cơ phát triển bệnh ở nhiều cá nhân và gia đình, làm cho việc hiểu biết và phát hiện sớm căn bệnh này trở nên cực kỳ quan trọng.

Yếu tố di truyền và tiền sử gia đình

Nếu trong gia đình có người từng mắc ung thư gan, đặc biệt là ở những người thân cận huyết thống như cha, mẹ hoặc anh chị em ruột, nguy cơ mắc bệnh của các thành viên khác sẽ tăng cao đáng kể. Nhiều nghiên cứu cho thấy sự lặp lại các ca bệnh trong cùng một gia đình có thể phản ánh vai trò của các yếu tố di truyền trong sự phát triển của ung thư gan. Vì vậy, các bác sĩ luôn khuyến cáo những người có tiền sử gia đình mắc bệnh nên chủ động tầm soát và kiểm tra định kỳ, nhằm phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở gan.

Di truyền học và đột biến gen

Các đột biến gen là một phần quan trọng trong cơ chế di truyền làm tăng nguy cơ ung thư gan. Khi một hoặc nhiều gen chịu trách nhiệm kiểm soát quá trình phân chia tế bào hoặc sửa chữa DNA bị tổn thương, tế bào có thể phát triển không kiểm soát và biến đổi thành tế bào ung thư. Việc sàng lọc gen để phát hiện các đột biến có thể giúp xác định những cá nhân có nguy cơ cao, cho phép họ áp dụng các biện pháp can thiệp sớm nhằm ngăn chặn sự phát triển của bệnh.

Việc hiểu rõ mối liên hệ giữa di truyền, tiền sử gia đình và ung thư gan là bước đầu tiên trong hành trình bảo vệ sức khỏe gan. Khi được phát hiện sớm, bệnh có thể được kiểm soát tốt hơn, thậm chí ngăn chặn trước khi tiến triển nghiêm trọng. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyến nghị biện pháp can thiệp sớm như dùng thuốc hoặc thay đổi lối sống để giảm thiểu nguy cơ phát triển ung thư gan.

Bạn cần đến bệnh viện chẩn đoán sàng lọc sớm nếu trong gia đình có người mắc ung thư gan

Xem thêm:

• Tầm soát ung thư gan đúng cách bạn cần nên biết
• 9 dấu hiệu ung thư gan giai đoạn đầu bạn không nên bỏ qua
• Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC): Triệu chứng, chẩn đoán và hướng trị
   

Kết luận

Hiểu rõ nguyên nhân gây ung thư gan chính là bước khởi đầu quan trọng để bảo vệ lá gan của bạn. Bằng cách hạn chế tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như virus viêm gan, rượu bia hay các chất độc hại, đồng thời duy trì lối sống lành mạnh và kiểm soát cân nặng hợp lý, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa căn bệnh này.