Viêm gan A có chữa được không? Triệu chứng nhận biết sớm và cách phòng ngừa

Virus viêm gan A là một bệnh nhiễm trùng gan phổ biến, do virus hepatitis A (HAV) gây ra, và thường lây lan qua đường tiêu hóa từ nước uống hoặc thực phẩm bị ô nhiễm. Trong bối cảnh vệ sinh môi trường chưa hoàn hảo ở nhiều khu vực, viêm gan A vẫn là mối đe dọa đối với sức khỏe cộng đồng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm có hàng triệu ca nhiễm mới trên toàn cầu, dù bệnh này có thể phòng ngừa được bằng vaccine. Ở Việt Nam, tình hình cũng đáng chú ý khi tỷ lệ kháng thể chống HAV ở đô thị chỉ khoảng 57.9%, thấp hơn so với nông thôn (80.7%), cho thấy sự thay đổi dịch tễ học do cải thiện vệ sinh. Bài viết này nhằm giải đáp thắc mắc phổ biến: "Viêm gan A có chữa được không?", đồng thời cung cấp thông tin chi tiết về triệu chứng nhận biết sớm và cách phòng ngừa hiệu quả.

Nguyên nhân gây viêm gan A

Viêm gan A là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus viêm gan A (HAV) gây ra, xuất hiện phổ biến trên toàn cầu và dễ lây lan trong cộng đồng. Khác với viêm gan B hay C, HAV không gây bệnh gan mãn tính, nhưng lại có thể làm suy giảm sức khỏe nghiêm trọng trong giai đoạn cấp tính.
Con đường lây truyền chính của virus viêm gan A là đường phân – miệng, tức là khi vi khuẩn, virus từ phân người bệnh xâm nhập vào cơ thể người khỏe mạnh thông qua thực phẩm, nguồn nước, hoặc tiếp xúc trực tiếp. Cụ thể, những nguyên nhân thường gặp dẫn đến nguy cơ nhiễm viêm gan A bao gồm:

• Sử dụng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh: Ăn trái cây, rau sống, hoặc các món ăn được chế biến bởi người mang virus nhưng không rửa tay sạch sẽ.
• Ăn hải sản sống hoặc chưa nấu chín kỹ, đặc biệt là động vật có vỏ (như nghêu, sò, hàu) được khai thác từ vùng biển, sông nước bị ô nhiễm HAV.
• Nguồn nước uống, nước sinh hoạt bị nhiễm bẩn, không được xử lý đạt tiêu chuẩn.
• Quan hệ tình dục không an toàn với người mắc viêm gan A, nhất là quan hệ bằng miệng – hậu môn.
• Tiếp xúc gián tiếp qua bề mặt, đồ vật bị nhiễm virus: Chạm tay vào vật dụng rồi đưa lên miệng mà không vệ sinh đúng cách.

Ăn hải sản ở những nơi nguồn nước bị ô nhiễm sẽ dẫn dến bệnh viêm gan A

Sau khi bị nhiễm, bệnh nhân thường xuất hiện các triệu chứng điển hình như: vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, đau bụng, buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi, sốt nhẹ. Tuy hiếm khi dẫn đến biến chứng nặng, nhưng nếu không chăm sóc đúng cách, người bệnh có thể gặp tình trạng suy gan cấp.
Do đó, nhiều người thắc mắc: viêm gan A có chữa được không, và đâu là biện pháp phòng ngừa hiệu quả? Việc nắm rõ nguyên nhân gây viêm gan A không chỉ giúp phòng tránh lây nhiễm, mà còn là bước quan trọng trong bảo vệ sức khỏe gan và hạn chế bùng phát dịch bệnh.

Xem thêm>>>Viêm gan A có nguy hiểm không? Những điều bạn cần nên biết.

Viêm gan A có chữa được không?

Đối với viêm gan A hiện nay vẫn chưa có cách điều trị cụ thể, tuy nhiên viêm gan A không giống như các loại viêm gan khác vì viêm gan A hiếm khi gây ra nguy hiểm bởi chúng có thể tự phục hồi hoàn toàn trong vài tuần hoặc vài tháng. Do đó khuyến cáo tốt nhất để đảm bảo sức khỏe phục hồi nhanh chóng đó là bạn nên nghỉ ngơi đầy đủ, xây dựng chế độ ăn uống có khoa học giàu dinh dưỡng, kiểm soát triệu chứng và tránh sử dụng những chất kích thích gây hại cho gan. Dưới nên là một số lời khuyên giúp bạn phục hồi nhanh chóng:

• Uống đủ nước: Nước đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì quá trình hydrat hóa và hỗ trợ trao đổi chất của cơ thể. Đặc biệt, khi bạn đang gặp tình trạng buồn nôn do viêm gan A, việc bổ sung đủ nước sẽ giúp giảm khó chịu và tăng cường đào thải độc tố ra ngoài. Ngoài nước lọc, bạn có thể lựa chọn các loại sinh tố hoặc nước ép trái cây tươi. Đây là cách bổ sung calo lành mạnh, đồng thời vẫn đảm bảo cơ thể được cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết để hỗ trợ phục hồi gan.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Trong giai đoạn gan bị tổn thương, cơ thể cần nhiều thời gian để hồi phục. Bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi trên giường cho đến khi các triệu chứng như sốt, mệt mỏi và vàng da giảm bớt. Thông thường, người bệnh có thể quay lại làm việc hoặc đi học sau ít nhất một tuần khi cảm thấy tình trạng đã cải thiện rõ rệt. Việc ngủ đủ giấc và thư giãn tinh thần cũng góp phần quan trọng trong quá trình phục hồi gan.

Nghĩ ngơi hợp lý sẽ giúp phục hồi nhanh chóng 

• Tránh xa các chất gây hại cho gan: Khi gan đang yếu, bạn cần tuyệt đối tránh những yếu tố có thể làm gan thêm quá tải. Điều này bao gồm rượu bia, thuốc lá, ma túy và một số loại thuốc tây nếu không thực sự cần thiết. Những chất này không chỉ làm chậm quá trình hồi phục mà còn có thể khiến tình trạng viêm gan trở nên nghiêm trọng hơn, tăng nguy cơ biến chứng như xơ gan hoặc suy gan.
• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ: Một trong những triệu chứng thường gặp của viêm gan A là chán ăn, mất cảm giác ngon miệng. Tuy nhiên, để gan nhanh hồi phục, bạn cần duy trì một chế độ ăn cân đối, giàu dinh dưỡng. Hãy lựa chọn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa nhưng giàu năng lượng như cơm mềm, cháo, súp, rau củ nấu chín, cá, thịt nạc… Nếu khó ăn uống, bạn có thể thay thế bằng nước ép trái cây hoặc sinh tố để vừa bổ sung vitamin vừa đảm bảo cung cấp đủ calo cho cơ thể.

Vì thế, trong thời gian kiểm soát bệnh, chúng ta cần tiến hành thực hiện các nguyên tắc để giảm nguy cơ lan truyền cho những người thân và mọi người xung quanh như vệ sinh cá nhân sạch sẽ.

Triệu chứng của bệnh viêm gan A

Triệu chứng viêm gan A thường không xuất hiện ngay sau khi nhiễm virus. Thông thường, người bệnh sẽ bắt đầu thấy dấu hiệu bất thường sau 2 – 6 tuần kể từ khi virus viêm gan A xâm nhập vào cơ thể. Tuy nhiên, không phải tất cả người nhiễm virus đều phát triển thành bệnh hoặc có biểu hiện rõ ràng.
Các dấu hiệu nhận biết viêm gan A có thể bao gồm:

• Mệt mỏi kéo dài, suy nhược cơ thể, thiếu năng lượng.
• Ăn uống kém ngon miệng, chán ăn.
• Buồn nôn, nôn mửa đột ngột không rõ nguyên nhân.
• Đau bụng hoặc cảm giác khó chịu, đặc biệt ở vùng bụng trên bên phải – vị trí của gan.
• Phân nhạt màu, xám như đất sét, dấu hiệu cho thấy sự bất thường trong quá trình bài tiết mật.
• Nước tiểu sẫm màu hơn bình thường.
• Đau nhức khớp, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh xương khớp khác.
• Vàng da và vàng mắt (vàng củng mạc) – dấu hiệu điển hình của tổn thương gan.
• Ngứa da dữ dội, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt.

Thông thường, các triệu chứng viêm gan A có thể nhẹ và tự hết trong vài tuần. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, bệnh có thể diễn tiến nặng hơn và kéo dài trong nhiều tháng, đặc biệt nếu không được nghỉ ngơi và chăm sóc sức khỏe đúng cách.

Xem thêm>>> Viêm gan A có những triệu chứng gì?

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm gan A

Để hạn chế nguy cơ lây nhiễm virus viêm gan A cho những người xung quanh, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa trong sinh hoạt hằng ngày. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các phương pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm: duy trì thói quen vệ sinh cá nhân, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, nguồn nước uống và đặc biệt là tiêm vắc-xin phòng viêm gan A.
Tại Hoa Kỳ, một số loại vắc-xin phổ biến như Havrix, Vaqta hoặc Twinrix (kết hợp phòng viêm gan A và viêm gan B) được khuyến nghị tiêm phòng cho:

• Trẻ em từ 12 tháng tuổi trở lên.
• Người đi du lịch đến khu vực có dịch lưu hành.
• Người đồng tính nam, người sử dụng ma túy.
• Người có nguy cơ phơi nhiễm do nghề nghiệp.
• Người mắc bệnh gan mãn tính, rối loạn đông máu hoặc hệ miễn dịch suy yếu.

Trẻ em từ 12 tháng tuổi trở lên có thể tiêm phòng viêm gan A

Liều tiêm tiêu chuẩn gồm 2 mũi vắc-xin, cách nhau từ 6 – 12 tháng để tạo miễn dịch bền vững.
Trước đây, globulin miễn dịch thường được sử dụng như một phương pháp dự phòng sau phơi nhiễm. Tuy nhiên, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), vắc-xin hiện được ưu tiên khuyến nghị thay thế cho người khỏe mạnh từ 1 – 40 tuổi. Với những đối tượng đặc biệt như: người trên 41 tuổi, trẻ dưới 12 tháng, người suy giảm miễn dịch hoặc mắc bệnh gan mãn tính, globulin miễn dịch vẫn là biện pháp cần thiết để hỗ trợ bảo vệ sức khỏe.
Viêm gan A là một bệnh có thể chữa được bằng cách phòng ngừa thông qua tiêm vắc xin và thực hiện vệ sinh, sinh hoạt tốt. Mặc dù các trường hợp của viêm gan A phần lớn điều tự khỏi nhưng vẫn có một số trường hợp có thể gây ra biến chứng khá nghiêm trọng, đặc biệt đối với những người có hệ miễn dịch yếu hoặc mắc căn bệnh mãn tính. Chính vì thế việc tiêm phòng rất quan trọng và cũng là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ lá gan của bạn và cộng đồng khỏi sự xâm nhập của virus viêm gan A. Hãy chủ động tiêm phòng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe của bạn và những người xung quanh. 

Kết luận

Viêm gan A là một bệnh có thể phòng ngừa được thông qua tiêm chủng, vệ sinh cá nhân, và an toàn thực phẩm. Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa không chỉ giúp bạn bảo vệ sức khỏe mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh. Hãy chủ động tiêm vaccine viêm gan A, thực hiện lối sống vệ sinh, và nâng cao nhận thức về bệnh để bảo vệ bản thân và những người xung quanh.