Viêm gan A có những triệu chứng gì?
Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao một số người đột nhiên cảm thấy mệt mỏi kéo dài, kèm theo vàng da và chán ăn? Đó có thể là dấu hiệu của viêm gan A – một bệnh nhiễm trùng gan phổ biến nhưng thường bị bỏ qua. Viêm gan A không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe gan mà còn có thể lây lan nhanh chóng nếu không nhận biết sớm. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ khám phá sâu về "Viêm gan A có những triệu chứng gì", giúp bạn – đặc biệt là những người đang nghi ngờ mình hoặc người thân mắc bệnh – hiểu rõ hơn để hành động kịp thời.
Viêm gan A là bệnh do virus HAV gây ra, lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa. Theo WHO, hàng năm trên thế giới có khoảng 1,4 triệu ca mắc mới, và tại Việt Nam, bệnh vẫn là vấn đề sức khỏe công cộng với tỷ lệ mắc cao ở khu vực nông thôn và đô thị đông đúc. Sớm nhận biết triệu chứng có thể giúp giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng như suy gan. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết để bạn có thể tự bảo vệ mình và gia đình.
Tổng quan về viêm gan A
Triệu chứng của viêm gan A thường xuất hiện khi virus viêm gan A (HAV) xâm nhập và tấn công gan, gây tổn thương chức năng gan. Đây là một dạng bệnh viêm gan siêu vi cấp tính, có khả năng lây truyền qua đường tiêu hóa, đặc biệt là khi sử dụng thực phẩm hoặc nguồn nước bị nhiễm bẩn.
Ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể gặp những biểu hiện giống cúm thông thường như sốt nhẹ, mệt mỏi kéo dài, chán ăn, buồn nôn và nôn ói. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng trở nên rõ rệt hơn với ngứa ngáy da, đau nhức cơ thể, nước tiểu sẫm màu và phân nhạt màu. Đặc biệt, tình trạng vàng da và vàng mắt là dấu hiệu điển hình, phản ánh gan đang bị tổn thương và không thể chuyển hóa bilirubin bình thường.
Ngoài ra, một số bệnh nhân còn cảm thấy đau bụng hoặc tức nặng vùng hạ sườn phải, nơi gan nằm, khiến cơ thể khó chịu và sinh hoạt bị ảnh hưởng. Tập hợp các triệu chứng của viêm gan A này không chỉ gây mệt mỏi về thể chất mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống, nếu không được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách có thể kéo dài trong nhiều tuần.
Triệu chứng của viêm gan A thường xuất hiện khi virus viêm gan A (HAV)
Các triệu chứng thường gặp ở người bệnh viêm gan A
Khi nhắc đến triệu chứng của viêm gan A, nhiều người có thể nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác bởi không phải ai cũng xuất hiện dấu hiệu rõ ràng. Thực tế, một số trường hợp nhiễm virus viêm gan A hoàn toàn không có biểu hiện gì đặc biệt. Trẻ nhỏ thường chỉ gặp các triệu chứng nhẹ và thoáng qua, trong khi thanh thiếu niên và người trưởng thành lại dễ xuất hiện tình trạng nặng hơn. Virus viêm gan A thường ủ bệnh trong gan từ 2 – 3 tuần trước khi gây ra các triệu chứng. Khi phát bệnh, triệu chứng thường khởi phát đột ngột, dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm hoặc các bệnh đường tiêu hóa.
Một số triệu chứng của viêm gan A phổ biến nhất có thể kể đến như:
- Mệt mỏi kéo dài: Đây thường là dấu hiệu sớm và dễ nhận biết nhất. Khi gan bị suy giảm chức năng, độc tố không được loại bỏ kịp thời sẽ tích tụ trong cơ thể, khiến người bệnh cảm thấy uể oải, giảm năng suất lao động và khó chịu toàn thân.
- Rối loạn tiêu hóa: Gan giữ vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa, nên khi bị tổn thương bởi virus viêm gan A, hệ tiêu hóa sẽ hoạt động kém hiệu quả. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, nôn ói, đau âm ỉ ở vùng hạ sườn phải, kèm theo tiêu chảy hoặc táo bón.
Rối loạn tiêu hóa là một trong những triệu chứng thường gặp của bệnh viêm gan A
- Biểu hiện ngoài da: Khi gan bị tổn thương, các chất độc không được xử lý kịp thời sẽ đào thải qua da, gây ngứa ngáy, nổi mẩn hoặc mụn li ti. Ngoài ra, sự rối loạn chuyển hóa bilirubin có thể khiến da và củng mạc mắt chuyển sang màu vàng đặc trưng.
- Sốt nhẹ kéo dài: Khi cơ thể chống lại sự xâm nhập của virus viêm gan A, số lượng bạch cầu tăng lên, gây ra tình trạng sốt nhẹ. Nếu tình trạng sốt tái diễn vào những khung giờ cố định trong ngày, người bệnh nên đi khám sớm để xác định nguyên nhân.
- Nước tiểu sẫm màu: Một trong những triệu chứng của viêm gan A điển hình là nước tiểu chuyển sang màu vàng đậm. Điều này xảy ra do lượng bilirubin dư thừa không được gan xử lý triệt để, phải đào thải qua thận. Đây là dấu hiệu cảnh báo quan trọng mà người bệnh không nên bỏ qua.
- Đau cơ và khớp: Khoảng 10% bệnh nhân có thể gặp tình trạng đau nhức cơ bắp hoặc đau khớp. Triệu chứng này thường xuất hiện ở giai đoạn muộn, kéo dài dai dẳng và nếu không được điều trị kịp thời có thể làm tăng nguy cơ bệnh tiến triển sang mãn tính.
Một số người có vài triệu chứng nhẹ và không có dấu hiệu rõ ràng khiến việc chẩn đoán gặp khó khăn. Nếu nghi ngờ mình bị viêm gan A và chưa biết người bị nhiễm viêm gan A có những triệu chứng gì thì hãy đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và xét nghiệm kịp thời.
Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh viêm gan A qua việc khám lâm sàng và xét nghiệm máu. Việc điều trị không cần nhập viện, chỉ cần nghỉ ngơi đầy đủ, ăn uống có khoa học và uống đầy đủ nước. Một số trường hợp nặng sẽ cần nhập viện để theo dõi và điều trị.
Xem thêm>>> Virus viêm gan A lây qua con đường nào? Cách phòng tránh hiệu quả.
Sự khác biệt triệu chứng của viêm gan A ở trẻ em và người lớn
Các triệu chứng của viêm gan A có sự khác biệt rõ rệt giữa trẻ em và người trưởng thành. Đây là yếu tố quan trọng mà cha mẹ và người chăm sóc cần lưu ý để nhận biết và có hướng xử trí kịp thời:
- Ở trẻ em:Phần lớn trẻ nhỏ, đặc biệt là dưới 6 tuổi, thường không xuất hiện triệu chứng rõ rệt. Theo thống kê của CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ), có đến 70% trẻ dưới 6 tuổi bị viêm gan A ở dạng không triệu chứng (asymptomatic). Nếu có biểu hiện thì thường chỉ là mệt mỏi nhẹ, chán ăn, đau bụng hoặc tiêu chảy thoáng qua. Tuy nhiên, dù triệu chứng không rõ ràng, trẻ vẫn có khả năng lây truyền virus rất cao cho người lớn xung quanh.
- Ở người lớn: Khi trưởng thành, triệu chứng của viêm gan A thường nặng và dễ nhận biết hơn. Bệnh nhân có thể gặp vàng da, nước tiểu sẫm màu, buồn nôn, đau bụng và mệt mỏi kéo dài. Tỷ lệ xuất hiện vàng da ở người lớn cao hơn nhiều so với trẻ em, và thời gian hồi phục thường lâu hơn, có thể kéo dài vài tuần đến vài tháng. Đặc biệt, người trên 50 tuổi có nguy cơ nhập viện cao gấp 3 lần so với nhóm trẻ tuổi, do chức năng gan suy giảm theo thời gian.
- Ở người cao tuổi hoặc có bệnh nền: Đây là nhóm dễ gặp biến chứng nguy hiểm nhất. Nếu mắc viêm gan A, người cao tuổi hoặc người có bệnh gan mạn tính, tiểu đường, tim mạch… có thể tiến triển thành suy gan cấp tính. Theo số liệu y khoa, tỷ lệ tử vong ở nhóm bệnh nhân trên 50 tuổi dao động khoảng 1,8 – 2%, cao hơn nhiều so với các nhóm khác.
Xem thêm>>> Trẻ nhỏ dễ bị viêm gan A? Những điều cần biết?
Biến chứng nguy hiểm của viêm gan A
Thông thường, bệnh nhân mắc viêm gan A có thể hồi phục sau vài tuần đến vài tháng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, triệu chứng của viêm gan A có thể tiến triển nặng hơn và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe:
- Suy gan cấp tính: Đây là biến chứng thường gặp hơn ở người lớn tuổi, người có tiền sử mắc bệnh gan mãn tính hoặc hệ miễn dịch suy yếu. Khi gan mất khả năng hoạt động, cơ thể dễ bị rối loạn đông máu, vàng da nặng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
- Hội chứng Guillain-Barré: Một biến chứng hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng. Đây là tình trạng hệ miễn dịch nhầm lẫn và tấn công vào hệ thần kinh, dẫn đến yếu cơ, tê bì tay chân, và trong một số trường hợp có thể gây liệt tạm thời.
- Viêm tụy: Một số bệnh nhân viêm gan A có thể gặp tình trạng viêm tụy, khiến chức năng tiêu hóa bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Người bệnh phải ngưng việc ăn uống trong thời gian ngắn để tuyến tụy hồi phục. Nếu xuất hiện nguy cơ mất nước, bệnh nhân cần được truyền dịch và theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ.
Xem thêm>>> Viêm gan A có nguy hiểm không? Những điều bạn cần nên biết.
Viêm gan A có chữa được không?
Hầu hết các trường hợp, viêm gan A là bệnh nhẹ nhất và người nhiễm bệnh cũng thường phục hồi hoàn toàn trong vòng một đến hai tháng mà không làm tổn thương kéo dài cho gan. Tuy nhiên, hiện chưa có phương pháp điều trị cụ thể. Việc điều trị chủ yếu sẽ tập trung vào việc giảm triệu chứng và hỗ trợ cơ thể tự hồi phục
Khi xuất hiện triệu chứng của viêm gan A, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, suy nhược do chức năng gan bị ảnh hưởng. Vì vậy, việc nghỉ ngơi đầy đủ và chăm sóc tốt sẽ giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn, đồng thời cung cấp đủ năng lượng để chống lại tình trạng suy kiệt.
Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng khoa học đóng vai trò rất quan trọng. Người bệnh nên bổ sung thực phẩm giàu đạm chất lượng cao, nhiều vitamin và khoáng chất, đồng thời hạn chế mỡ động vật. Việc tăng cường ăn rau xanh, hoa quả tươi sẽ giúp gan thải độc tốt hơn và hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào gan.
Chế độ ăn uống có khoa học sẽ giúp gan phục hồi nhanh.
Ngoài ra, người mắc viêm gan A tuyệt đối không sử dụng rượu bia hay các chất kích thích vì có thể khiến gan tổn thương nặng hơn. Cần thận trọng khi dùng thuốc, đặc biệt là những loại chuyển hóa qua gan hoặc có khả năng gây độc cho gan.
Cuối cùng, theo dõi sức khỏe định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là bước cần thiết để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm, đồng thời đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra an toàn và hiệu quả.
Kết luận
Tóm lại, viêm gan A có những triệu chứng gì? Đó là mệt mỏi, buồn nôn, vàng da, nước tiểu sẫm màu và các dấu hiệu khác tùy theo độ tuổi. Bệnh lây lan qua đường tiêu hóa nhưng có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine và vệ sinh. Nếu nghi ngờ triệu chứng, hãy đến gặp bác sĩ để xét nghiệm. Tiêm vaccine viêm gan A để bảo vệ bản thân và gia đình.
Số lần xem: 13