Xơ gan cổ trướng có gây nguy hiểm không? Biện pháp phòng ngừa

Xơ gan cổ trướng là một dạng bệnh gan mạn tính nghiêm trọng, hình thành khi các tế bào gan bị tổn thương lâu ngày, khiến mô sẹo xuất hiện và thay thế dần mô gan khỏe mạnh. Quá trình này làm gan suy giảm chức năng, không còn khả năng lọc độc tố và chuyển hóa dưỡng chất như bình thường. Vậy bệnh lý xơ gan cổ trướng có gây nguy hiểm không? và cần phương pháp phòng ngừa nào cho bệnh lý này. Để hiểu rõ hơn về căn bệnh này, chúng tôi sẽ giải đáp những thắc mắc trên thông qua bài viết dưới đây.

Tổng quan về bệnh xơ gan cổ trướng

Xơ gan cổ trướng là một bệnh lý mạn tính cực kỳ nguy hiểm, hình thành khi gan bị tổn thương nghiêm trọng trong thời gian dài. Khi các tế bào gan bị hủy hoại, cơ thể tạo ra các mô sẹo để thay thế. Quá trình xơ hóa này khiến cấu trúc gan bị biến đổi, cản trở lưu thông máu và làm áp lực tĩnh mạch cửa tăng cao. Đây được xem là bước chuyển cuối cùng của bệnh xơ gan, khi chức năng gan đã suy giảm đến mức báo động. Lúc này, gan gần như không còn khả năng thực hiện các nhiệm vụ sống còn như thanh lọc độc tố, tổng hợp protein, sản xuất các yếu tố đông máu hay bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây nhiễm trùng. 
Thực tế cho thấy, xơ gan cổ trướng khá phổ biến trong nhóm bệnh về gan, chiếm đến khoảng 80% số trường hợp xơ gan tiến triển. Điều đáng lo ngại hơn là cho đến nay, y học vẫn chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn căn bệnh này. Người mắc xơ gan cổ trướng thường phải sống chung với bệnh suốt đời, và nguy cơ tử vong vẫn luôn hiện hữu nếu không được quản lý tốt. Đây là gánh nặng không chỉ với bản thân người bệnh mà còn là nỗi trăn trở lớn cho gia đình. Vậy xơ gan cổ trướng nguyên nhân xuất phát từ những yếu tố nào?

Tìm hiểu về bệnh xơ gan cổ trướng

Nguyên nhân gây bệnh xơ gan cổ trướng 

Xơ gan cổ trướng là giai đoạn nặng của xơ gan, khi gan bị tổn thương kéo dài dẫn đến tích tụ dịch trong ổ bụng. Để hiểu rõ mức độ nguy hiểm của bệnh, trước hết chúng ta cần biết nguyên nhân gây ra tình trạng này và những dấu hiệu cảnh báo đặc trưng.
Có rất nhiều yếu tố có thể khiến gan bị hư tổn và tiến triển thành xơ gan cổ trướng. Phổ biến nhất là nhiễm virus viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV), nguyên nhân hàng đầu làm tế bào gan bị viêm và xơ hóa.
Rượu bia cũng là nguyên nhân đáng báo động. Tại Việt Nam, tỷ lệ người mắc xơ gan cổ trướng do lạm dụng rượu bia rất cao, đặc biệt ở những người đã mang virus HBV hoặc HCV. Việc uống rượu thường xuyên khiến gan phải làm việc quá tải, lâu ngày dẫn đến tổn thương nghiêm trọng.
Ngoài ra, các bệnh lý chuyển hóa như rối loạn chuyển hóa sắt, rối loạn chuyển hóa đồng cũng góp phần làm gan bị xơ hóa. Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác cũng cần được lưu ý như: xơ gan nhiễm mỡ không do bia rượu, xơ gan mật tiên phát hoặc thứ phát, viêm gan tự miễn, viêm đường mật xơ hóa tiên phát và cả các bệnh tim mạn tính.

Triệu chứng của xơ gan cổ trướng

Điểm đáng lo ngại là các dấu hiệu xơ gan cổ trướng thường rất khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Phần lớn bệnh nhân chỉ phát hiện khi bệnh đã tiến triển nặng. Mức độ biểu hiện cũng khác nhau tùy nguyên nhân, nhưng nhìn chung có những triệu chứng điển hình mà người bệnh cần đặc biệt chú ý.
Ở giai đoạn đầu, gan có thể to hơn bình thường, đặc biệt trong các trường hợp xơ gan do tim hoặc do rượu bia. Khi dịch bắt đầu tích tụ, bụng trở nên chướng to, người bệnh có thể tăng hoặc giảm cân nhanh chóng mà không rõ lý do, kèm theo cảm giác suy kiệt, đau bụng, buồn nôn, khó thở, và chán ăn. Sự tích tụ dịch cũng khiến bệnh nhân phù chi, lòng bàn tay và bàn chân ửng đỏ. Một số người gặp đau lưng hoặc rối loạn tiêu hóa như đầy bụng, táo bón hay tiêu chảy.

Khi tổn thương gan nghiêm trọng hơn, các dấu hiệu cảnh báo sẽ rõ rệt: xuất huyết tiêu hóa (đại tiện phân đen, nôn ra máu), xuất huyết dưới da, và đặc biệt là vàng da lan tỏa toàn thân. Nhiều bệnh nhân còn cảm thấy mệt mỏi, khó ngồi dậy do sức khỏe suy kiệt.

Ở giai đoạn cuối, tình trạng trở nên trầm trọng: lá lách to, các mạch máu nổi rõ trên da vùng ngực, cổ và bụng, người bệnh dễ choáng váng, thậm chí hôn mê.

Vàng da là triệu chứng phổ biến của xơ gan cổ trướng

Xơ gan cổ trướng có gây nguy hiểm không?

Xơ gan cổ trướng là một trong những bệnh lý gan nguy hiểm nhất hiện nay. Khi được hỏi “Bệnh xơ gan cổ trướng có nguy hiểm không?”, câu trả lời chắc chắn là rất nguy hiểm. Người bệnh không chỉ phải đối mặt với hàng loạt biến chứng đe dọa sức khỏe mà còn chịu tổn thương nặng nề về sức đề kháng, khiến cơ thể suy yếu nhanh chóng.

Ở giai đoạn cuối, tình trạng càng trở nên nghiêm trọng hơn. Lúc này, chức năng thải độc của gan gần như ngừng hoạt động, khiến thận phải gánh vác nhiệm vụ lọc độc thay cho gan. Gánh nặng này kéo dài khiến thận làm việc quá mức và dần suy giảm chức năng, tạo thành vòng xoắn bệnh lý vô cùng nguy hiểm. Trong số các biến chứng có thể xảy ra, ung thư gan được coi là mối đe dọa lớn nhất. Nếu xơ gan cổ trướng không được phát hiện và điều trị kịp thời, tế bào gan có thể biến đổi ác tính, dẫn đến ung thư gan với nguy cơ tử vong rất cao.

Ngoài ung thư gan, người bệnh còn phải đối mặt với hàng loạt vấn đề khác như cổ trướng kháng trị (dịch ổ bụng tái phát liên tục, khó kiểm soát), viêm phúc mạc tiên phát (nhiễm trùng dịch cổ trướng), xuất huyết tiêu hóa, hội chứng gan, thận và bệnh não gan, những biến chứng có thể đe dọa tính mạng bất cứ lúc nào.

Thống kê cho thấy, xơ gan cổ trướng nằm trong nhóm bệnh gan có tỷ lệ tử vong cao nhất. Ở giai đoạn cuối, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 90%, trong đó biến chứng dẫn đến ung thư gan chiếm khoảng 21%.

Cách phòng ngừa bệnh xơ gan cổ trướng

Xơ gan cổ trướng là một trong những biến chứng gan mạn tính nghiêm trọng, có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng nếu không được kiểm soát. Tuy vậy, bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh và bảo vệ lá gan của mình nếu duy trì lối sống khoa học và tuân thủ các nguyên tắc chăm sóc sức khỏe. 

• Nói không với rượu bia và các loại đồ uống có cồn hoặc nước giải khát có gas. 
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa xơ gan cổ trướng. Bạn nên giảm lượng muối trong khẩu phần ăn xuống chỉ còn 2 – 4g mỗi ngày để tránh tình trạng giữ nước, tích dịch trong ổ bụng.
• Hãy ưu tiên những thực phẩm giàu dinh dưỡng như protein, vitamin, khoáng chất và chất xơ. Trái cây tươi và rau xanh không chỉ cung cấp chất chống oxy hóa mà còn giúp thanh lọc gan. Ngoài ra, các thực phẩm giàu beta-carotene và axit béo omega-3, như cà rốt, bí đỏ, cá hồi hay các loại hạt, đều rất có lợi cho chức năng gan.
• Hạn chế đồ chiên rán, món ăn nhiều dầu mỡ và tránh xa các loại thuốc hay thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc hoặc chưa được bác sĩ chuyên khoa chỉ định.
• Đối với người đã mắc xơ gan cổ trướng, việc kiểm soát lượng nước đưa vào cơ thể mỗi ngày cũng rất quan trọng, bởi uống quá nhiều có thể làm tình trạng tích dịch trong ổ bụng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Vận động hợp lý là yếu tố không thể thiếu. Các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ chậm, đạp xe, yoga.
• Khám sức khỏe định kỳ ít nhất 6–12 tháng/lần giúp bạn phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó điều trị kịp thời và tránh biến chứng nguy hiểm.

Không sử dụng rượu bia để phòng tránh xơ gan cổ trướng

Xem thêm:

• Tại sao xơ gan gây giảm tiểu cầu và những điều bạn cần biết
• Xơ gan cổ trướng: Phương pháp chữa bệnh giai đoạn cuối

Kết luận 

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cách phòng ngừa xơ gan cổ trướng cũng như giải đáp câu hỏi “ Xơ gan cổ trướng có gây nguy hiểm không?”. Hãy nhớ rằng, nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, người bệnh có thể phải đối diện với hàng loạt biến chứng đe dọa tính mạng như suy thận, hội chứng gan thận, viêm phúc mạc, bệnh não gan, ung thư gan, thậm chí tử vong.