Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ người mắc xơ gan đáng báo động, ước tính khoảng 5% dân số. Đáng chú ý, các nghiên cứu từ Tổ chức Gan Hoa Kỳ cũng chỉ ra rằng 10–20% trường hợp xơ gan có nguyên nhân trực tiếp từ việc lạm dụng bia rượu. Điều khiến nhiều người băn khoăn nhất chính là câu hỏi: “Bệnh xơ gan có thể chữa khỏi hoàn toàn không?”. Thực tế, để đưa ra câu trả lời chính xác, cần phải dựa vào giai đoạn tiến triển của bệnh cũng như mức độ tổn thương gan ở từng người. việc hiểu rõ các giai đoạn và cơ chế tiến triển của xơ gan chính là chìa khóa để tìm ra hướng điều trị phù hợp. Hãy cùng theo dõi chi tiết trong bài viết dưới đây để có cái nhìn toàn diện và tìm được câu trả lời khoa học, giúp bạn chủ động bảo vệ lá gan cũng như sức khỏe lâu dài.

Các giai đoạn của bệnh xơ gan 

Giai đoạn 1

Ở giai đoạn đầu, gan mới chỉ xuất hiện các dấu hiệu viêm, những mô xơ hóa chưa hình thành rõ rệt. Cơ thể vẫn đang nỗ lực tự chữa lành, các mô sẹo bắt đầu xuất hiện rải rác nhưng chưa ảnh hưởng nhiều đến chức năng gan. 
Điều đáng lo ngại là phần lớn người bệnh gần như không có triệu chứng rõ rệt. Cảm giác mệt mỏi, chán ăn thoáng qua thường bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. Chỉ khi thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu hoặc kiểm tra chức năng gan, tình trạng xơ gan giai đoạn đầu mới được phát hiện.

Giai đoạn 2

Khi không được kiểm soát, các mô sẹo bắt đầu lan nhanh, thay thế các tế bào gan bị tổn thương. Chức năng gan vì thế dần suy giảm, kéo theo những biểu hiện cụ thể hơn như sút cân bất thường, mệt mỏi kéo dài, cảm giác ăn uống kém ngon miệng. Đây vẫn là giai đoạn mà khả năng điều trị và kiểm soát bệnh còn khá cao nếu người bệnh được thăm khám và can thiệp y tế kịp thời.

Người bệnh có dấu hiệu mệt mỏi và sút cân nhanh chóng

Giai đoạn 3

Các dấu hiệu bệnh trở nên rõ rệt hơn: da và mắt vàng, cơ thể suy nhược, chán ăn, sụt cân nhanh chóng. Người bệnh có nguy cơ đối mặt với nhiều biến chứng như xuất huyết tiêu hóa, cổ trướng hoặc suy gan cấp.

Giai đoạn 4

Đây là thời điểm nguy hiểm nhất, khi gan gần như mất hoàn toàn khả năng hoạt động. Các biến chứng như cổ trướng, xuất huyết nội, hôn mê gan dễ dàng xảy ra và có thể đe dọa tính mạng.

Bệnh xơ gan có chữa được không?

Thực tế, xơ gan hoàn toàn có thể được kiểm soát và cải thiện nếu phát hiện sớm và tuân thủ điều trị đúng phác đồ. Điều quan trọng nhất là bạn phải chủ động lắng nghe cơ thể mình khi xuất hiện các triệu chứng hãy đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, xét nghiệm và xác định nguyên nhân gây bệnh.
Tuy nhiên, hiệu quả điều trị không chỉ phụ thuộc vào việc phát hiện sớm mà còn liên quan chặt chẽ đến tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh, mức độ tổn thương gan và các biến chứng đi kèm. Với những trường hợp đã bước sang giai đoạn xơ gan nặng, mục tiêu điều trị chủ yếu là kiểm soát biến chứng, làm chậm tiến triển bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống. Khi chữa khỏi thành công, tuổi thọ của người bệnh có thể kéo dài từ 10 đến 20 năm.

Bệnh xơ gan có thể hạn chế nếu phát hiện sớm và điều trị tích cực

Điều trị xơ gan qua từng giai đoạn

Giai đoạn 1

Xơ gan F1 hoàn toàn có thể phục hồi nếu tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời theo phác đồ bác sĩ. Song song với thuốc men, bệnh nhân cần duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế tối đa bia rượu, thuốc lá, đồng thời nghỉ ngơi và làm việc khoa học để hỗ trợ quá trình tái tạo của gan.

Giai đoạn 2

Ở mức độ này, bệnh vẫn có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm và tuân thủ điều trị. Người bệnh cần đến cơ sở y tế uy tín để xét nghiệm xác định nguyên nhân – từ viêm gan virus đến gan nhiễm mỡ hoặc rượu bia – nhằm có phác đồ phù hợp. Đặc biệt, phải tuyệt đối kiêng rượu bia, thuốc lá, đồng thời duy trì chế độ ăn uống, luyện tập đều đặn để ngăn bệnh tiến triển.

Giai đoạn 3

Xơ gan F3 được xem là giai đoạn mất bù, nghĩa là gan không thể trở lại trạng thái ban đầu. Thời gian sống trung bình chỉ khoảng 3–5 năm, phụ thuộc nhiều vào chất lượng điều trị và chăm sóc. Phương pháp khả thi nhất hiện nay là ghép gan, nhưng đây là thủ thuật phức tạp, chi phí cao và khó tìm nguồn gan hiến phù hợp, nhất là tại Việt Nam.

Giai đoạn 4

Khi bệnh tiến triển đến F4, gan gần như mất hoàn toàn chức năng. Chính vì thế, mọi phác đồ điều trị chỉ mang tính hỗ trợ nhằm giảm biến chứng và kéo dài sự sống, không thể đảo ngược quá trình xơ hóa. Thời gian sống trung bình của người bệnh thường chỉ khoảng 12 tháng. 

Xơ gan giai đoạn 4 là giai đoạn bệnh nặng, không thể điều trị được

Lưu ý quan trọng khi điều trị bệnh xơ gan

Xơ gan được xem là một trong những bệnh lý gan nguy hiểm nhất, với tiên lượng khá xấu nếu không được kiểm soát kịp thời. Khi bệnh đã xuất hiện cổ trướng hoặc vàng da, tỷ lệ tử vong có thể lên tới khoảng 70% ngay trong năm đầu tiên và khoảng 85% sau hai năm. Tuy nhiên, tốc độ tiến triển và mức độ nghiêm trọng của xơ gan không hoàn toàn cố định, chúng phụ thuộc rất nhiều vào tinh thần người bệnh, chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt, mức độ làm việc cũng như khả năng phòng tránh các bệnh nhiễm khuẩn đi kèm. Một số lưu ý điều trị bệnh xơ gan:

• Giữ tinh thần lạc quan, tránh căng thẳng là yếu tố vô cùng quan trọng. Một tâm lý tích cực giúp cơ thể đáp ứng điều trị tốt hơn, đồng thời hạn chế nguy cơ phát sinh những biến chứng nặng nề.
• Loại bỏ hoàn toàn rượu bia và các chất kích thích để quá trình điều trị diễn ra hiệu quả
• Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ cũng không thể xem nhẹ. Người bệnh không nên tự ý sử dụng các loại thuốc như kháng sinh hoặc thuốc giảm đau chứa paracetamol
• Chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ chát dinh dưỡng. Người mắc xơ gan cần cung cấp từ 2.500–3.000 kcal mỗi ngày với đủ bốn nhóm dưỡng chất: tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Nên ưu tiên đạm thực vật, hạn chế mỡ động vật và các thực phẩm dễ gây dị ứng. Tất cả thức ăn nên được nấu chín kỹ để tránh nhiễm khuẩn.
• Để giảm áp lực cho gan, khẩu phần ăn nên được chia nhỏ thành 4–5 bữa mỗi ngày, đồng thời tăng cường các loại trái cây tươi và nước ép hoa quả giúp bổ sung vitamin, khoáng chất và hỗ trợ giải độc tự nhiên.
• Người bệnh cần ăn nhạt vì ăn mặn sẽ gây tích nước trong tế bào, làm cho người bệnh bị phù nhiều hơn. Trường hợp bị phù, người bệnh thường được chỉ định dùng thuốc lợi tiểu.
• Với người bệnh xơ gan giai đoạn nặng, việc hạn chế thực phẩm giàu đạm cũng rất cần thiết để phòng ngừa biến chứng hôn mê gan.
• Theo dõi tình trạng phù và cổ trướng cần được thực hiện hàng tuần để đánh giá hiệu quả điều trị. Nếu phát hiện dịch trong ổ bụng tăng lên gây khó thở, người bệnh phải nhanh chóng đến cơ sở y tế chuyên khoa để được rút dịch kịp thời. Sau khi thực hiện thủ thuật, cần tiếp tục quan sát ít nhất 30 phút và báo ngay cho bác sĩ nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Xem thêm:

• Cách nhận biết sớm dấu hiệu xơ gan giai đoạn đầu
• Nguyên nhân gây ra xơ gan và cách phòng ngừa
• Biến chứng xơ gan dẫn đến vỡ tĩnh mạch thực quản và cách phòng ngừa

Kết luận

Xơ gan là giai đoạn bệnh bắt đầu trở nặng, nếu không được phát hiện và điều trị phù hợp, tích cực từ sớm thì có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng. Bên cạnh việc thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để tầm soát sức khỏe toàn thân thì cần chủ động bổ sung các dưỡng chất giúp gan thải độc, phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm cho gan từ sớm.