Chỉ số gan nhiễm mỡ trong kết quả xét nghiệm là “tấm gương” phản chiếu sức khỏe của gan, cho biết cơ quan này đang hoạt động ổn định hay gặp vấn đề. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách nhận biết chỉ số gan nhiễm mỡ, đồng thời giải đáp thắc mắc: chỉ số gan nhiễm mỡ bao nhiêu là bình thường?

Bệnh gan nhiễm mỡ và các triệu chứng

Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ tích tụ quá nhiều trong tế bào gan, diễn ra âm thầm trong một thời gian dài. Bệnh được chia thành hai loại chính: gan nhiễm mỡ do rượu và gan nhiễm mỡ không do rượu.

Gan nhiễm mỡ do rượu thường bắt nguồn từ việc uống rượu bia quá mức, khiến gan phải hoạt động quá tải và dần bị tổn thương. Trong khi đó, gan nhiễm mỡ không do rượu lại xảy ra ở những người hầu như không uống rượu, mà nguyên nhân thường liên quan đến lối sống và các rối loạn chuyển hóa như béo phì, tiểu đường type 2, huyết áp cao hoặc tăng cholesterol trong máu.

Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ tích tụ ở gan trong một thời gian

Những chỉ số xét nghiệm gan nhiễm mỡ

Để xác định chính xác bệnh gan nhiễm mỡ, người bệnh thường được chỉ định thực hiện siêu âm gan kết hợp với xét nghiệm máu. Dưới đây là các chỉ số xét nghiệm quan trọng phản ánh tình trạng hoạt động của gan và giúp bác sĩ đánh giá mức độ tổn thương của cơ quan này.

Chỉ số Transaminase

Trong nhóm Transaminase có hai chỉ số quan trọng:

• ALT (Alanine Transaminase): Là enzyme chủ yếu có trong tế bào gan. Khi gan bị tổn thương, tế bào gan vỡ ra khiến ALT tăng cao trong máu. Do đó, nồng độ ALT tăng là dấu hiệu cảnh báo gan đang gặp vấn đề.
• AST (Aspartate Transaminase): Enzyme này có mặt ở gan và một số cơ quan khác như tim, cơ. Khi chỉ số AST tăng, đặc biệt là khi đi kèm ALT cao, thường cho thấy gan đang chịu tổn thương.

Tỷ lệ giữa ALT và AST là căn cứ quan trọng giúp bác sĩ xác định mức độ và nguyên nhân gây bệnh. Thông thường, người mắc các bệnh lý về gan sẽ có chỉ số ALT cao hơn AST.

Xét nghiệm chỉ số men gan mật

• ALP (Phosphatase kiềm – APL): Enzyme này có trong gan, xương và ống mật. Khi nồng độ ALP tăng, có thể gan hoặc đường mật đang bị viêm hoặc tắc nghẽn.
• GGT (Gamma-glutamyltransferase): Là enzyme đặc trưng của gan mật. Khi chỉ số GGT tăng, thường là dấu hiệu của tổn thương gan do rượu, bia hoặc do sử dụng thuốc ảnh hưởng đến chức năng gan.

Chỉ số Albumin

Albumin là loại chất có trong gan và khi gan bị tổn thương, khả năng tổng hợp albumin giảm, dẫn đến nồng độ albumin trong máu thấp hơn bình thường.

Chỉ số globulin miễn dịch

Globulin miễn dịch là nhóm protein đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh. Một phần globulin được tổng hợp tại gan, phần còn lại do các tế bào bạch cầu sản xuất. Khi chỉ số globulin tăng cao, đặc biệt là ở những người mắc bệnh gan mãn tính, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo chức năng gan đang bị ảnh hưởng.

Chỉ số Prothrombin time (PT)

Chỉ số PT phản ánh khả năng đông máu của cơ thể. Khi thời gian đông máu kéo dài, nghĩa là máu khó đông hơn bình thường, đây có thể là dấu hiệu sớm của tổn thương gan hoặc gan nhiễm mỡ. Ở những người gan bị suy yếu hoặc thiếu hụt vitamin K, chỉ số PT thường tăng lên, làm tăng nguy cơ chảy máu kéo dài và khó cầm.

Chỉ số bilirubin

Bilirubin là sắc tố vàng được tạo ra trong quá trình phân hủy hồng cầu. Bình thường, gan sẽ xử lý và thải loại bilirubin ra ngoài cơ thể. Tuy nhiên, khi gan bị tổn thương, lượng bilirubin trong máu tăng cao, khiến da và mắt trở nên vàng, nước tiểu sẫm màu. Đây là một trong những dấu hiệu đặc trưng cho thấy gan đang gặp vấn đề.

Chỉ số gan nhiễm mỡ bình thường là bao nhiêu?

Gan nhiễm mỡ hiện nay là một trong những bệnh lý phổ biến, có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau, từ người trẻ tuổi đến trung niên. Bệnh hình thành do nhiều nguyên nhân như di truyền, béo phì, tiểu đường, mỡ máu cao hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc. Tuy nhiên, nguyên nhân thường gặp nhất vẫn là do thói quen sử dụng rượu bia quá mức trong thời gian dài.

Điều đáng lo ngại là ở giai đoạn đầu, gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng rõ ràng. Người bệnh gần như không cảm nhận được bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, dẫn đến việc phát hiện muộn và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Phần lớn trường hợp chỉ được phát hiện khi kiểm tra sức khỏe định kỳ. Khi các chỉ số alkaline hoặc aminotransferase trong các xét nghiệm có sự thay đổi bất thường thì có thể bạn có nguy cơ mắc bệnh gan mỡ.
Để xác định tình trạng gan, bác sĩ thường dựa vào các chỉ số xét nghiệm quan trọng như ALT (SGPT), AST (SGOT), ALP và GGT. Ở người có gan khỏe mạnh, các chỉ số này thường nằm trong giới hạn sau:

• ALT (SGPT): 20 – 40 UI/L
• AST (SGOT): 20 – 40 UI/L
• ALP: 35 – 115 UI/L
• GGT: 3 – 60 UI/L

Những chỉ số trong xét nghiệm gan nhiễm mỡ

Khi các chỉ số trên vượt ngưỡng cho phép, điều đó có thể cho thấy gan đang bị tổn thương hoặc mắc bệnh lý, trong đó có gan nhiễm mỡ. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số gan cao hơn bình thường, người bệnh cần nhanh chóng thăm khám chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Cách phòng tránh bệnh gan nhiễm mỡ

Để bảo vệ lá gan và ngăn ngừa nguy cơ gan nhiễm mỡ, bạn nên duy trì lối sống lành mạnh và chú ý một số điểm quan trọng sau:

• Trước hết, hãy kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng một lần, đặc biệt là các chỉ số liên quan đến chức năng gan.
• Khi sử dụng thuốc, cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và tránh tự ý dùng hoặc lạm dụng thuốc, bởi nhiều loại thuốc có thể ảnh hưởng xấu đến gan.
• Nói không với rượu bia, thuốc lá và chất kích thích.
• Giữ tinh thần thoải mái, lạc quan cũng là yếu tố quan trọng giúp cơ thể phục hồi và giảm thiểu tác động tiêu cực của bệnh. Căng thẳng, lo âu kéo dài có thể khiến tình trạng gan xấu đi nhanh hơn.
• Ngoài ra, cần xây dựng chế độ ăn cân đối, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, chất xơ, vitamin và khoáng chất để gan hoạt động hiệu quả.
• Kết hợp luyện tập thể dục đều đặn, lựa chọn bài tập phù hợp với thể trạng nhằm tăng cường sức khỏe toàn thân và hỗ trợ gan khỏe mạnh hơn.

Nói không với rượu bia, thuốc lá và chất kích thích

Xem thêm:

• Gan nhiễm mỡ có sao không? Những dấu hiệu cảnh báo
• Phác đồ điều trị gan nhiễm mỡ độ 2 hướng dẫn chi tiết

Kết luận

Qua bài viết trên, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về chỉ số gan nhiễm mỡ bình thường và tầm quan trọng của việc theo dõi sức khỏe gan. Hãy chủ động chăm sóc bản thân bằng cách kiểm tra sức khỏe định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh và can thiệp sớm khi phát hiện bất thường.