Gan nhiễm mỡ kiêng gì? 6 nhóm thực phẩm cần tránh

Gan nhiễm mỡ đang trở thành một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến hiện nay, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát kịp thời. Bên cạnh việc thăm khám và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc phục hồi và bảo vệ lá gan. Vậy bị gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì để vừa hỗ trợ điều trị, vừa giúp cải thiện sức khỏe tổng thể? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết những nhóm thực phẩm mà người bệnh nên hạn chế, đồng thời khám phá các lưu ý quan trọng trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày.

Người bị gan nhiễm mỡ cần ăn kiêng?

Gan nhiễm mỡ đang ngày càng phổ biến và trở thành nỗi lo của nhiều người, đặc biệt là trong bối cảnh lối sống ít vận động, chế độ ăn nhiều dầu mỡ, đường ngọt. Ngoài việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, một yếu tố quan trọng không thể bỏ qua chính là xây dựng chế độ ăn kiêng khoa học. Việc hiểu rõ gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì không chỉ giúp giảm gánh nặng cho gan mà còn hỗ trợ kiểm soát cân nặng, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm. 
Lợi ích của việc ăn kiêng đối với từng nhóm đối tượng cụ thể như sau:

Ở người thừa cân hoặc béo phì

Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) có mối liên hệ mật thiết với tình trạng thừa cân, béo phì. Các nghiên cứu cho thấy, chỉ cần giảm từ 3 – 5% trọng lượng cơ thể đã có thể giúp cải thiện đáng kể tình trạng mỡ tích tụ trong gan. Một chế độ kiêng ăn hợp lý giúp người bệnh giảm cân an toàn, tránh trường hợp dung nạp thêm những chất gây hại cho gan như đường tinh luyện, chất béo chuyển hóa, thực phẩm chứa nhiều chất bảo quản hay đồ uống có cồn,... Nhờ vậy, gan có thời gian phục hồi nhằm hạn chế làm tổn thương lên cơ quan này.

Ở người mắc tiểu đường

Tiểu đường và gan nhiễm mỡ là cặp đôi thường đi kèm với nhau. Theo thống kê, có đến 80% bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 đồng thời mắc gan nhiễm mỡ không do rượu. Khi hai bệnh này xuất hiện cùng lúc, người bệnh đối diện với nguy cơ cao hơn về xơ gan, thậm chí tử vong sớm.
Do đó, với nhóm bệnh nhân này, việc tuân thủ chế độ ăn kiêng khoa học là vô cùng cần thiết. Kiểm soát tốt lượng đường, hạn chế thực phẩm nhiều tinh bột nhanh hấp thu, đồ ngọt, nước uống có đường… sẽ giúp duy trì đường huyết ổn định, đồng thời giảm áp lực cho gan.

Tiểu đường và gan nhiễm mỡ là cặp đôi thường đi kèm với nhau

Gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì?

Một trong những thắc mắc thường gặp nhất của người bệnh là: “Gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì để không biến chứng?”. Thực tế, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát và cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ. Nếu không chú ý, người bệnh có thể vô tình nạp vào cơ thể những thực phẩm khiến mỡ tích tụ nhiều hơn trong gan. Vậy chế độ ăn uống hằng ngày, người bệnh gan nhiễm mỡ cần nên kiêng những thực phẩm sau đây:

Thức ăn nhanh

Khoai tây chiên, gà rán, xúc xích, cá viên chiên… đều là những món ăn hấp dẫn nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ lớn với người gan nhiễm mỡ. Chúng chứa nhiều chất béo chuyển hóa (trans fat) đáng kể, vì đây là loại chất béo được sinh ra trong quá trình hydro hóa dầu ăn. Tiêu thụ chất béo chuyển hóa có hại cho sức khỏe, bao gồm các vấn đề như tăng hàm lượng cholesterol trong máu, gây kháng insulin và thúc đẩy các bệnh nguy hiểm như tim mạch, tiểu đường, thừa cân béo phì. Đặc biệt, với người gan nhiễm mỡ, việc tiêu thụ nhiều thực phẩm nhanh sẽ khiến gan phải hoạt động quá tải, dễ làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.

Các loại thịt mỡ

Lý do người bệnh gan nhiễm mỡ nên kiêng ăn các loại thịt mỡ là vì thịt mỡ chứa hàm lượng calo rất cao và giàu chất béo bão hòa. Ăn nhiều dễ dẫn đến tăng cân, béo phì. Ngoài ra, chất béo bão hòa còn làm tăng quá trình oxy hóa chất béo tại gan. Khi quá trình này diễn ra quá mức, màng tế bào gan có thể bị tổn thương, thậm chí dẫn đến hoại tử tế bào gan, làm giảm khả năng giải độc và chuyển hóa của gan.

Các loại bánh ngọt

Những chiếc bánh kem, bánh quy, kẹo ngọt hay nước ngọt có ga đều chứa nhiều đường tinh luyện và tinh bột hấp thu nhanh. Khi ăn quá nhiều, đường sẽ nhanh chóng làm tăng đường huyết, phần dư thừa được chuyển hóa thành axit béo tự do và tích tụ lại ở gan. Kết quả là tình trạng gan nhiễm mỡ trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, việc hạn chế bánh ngọt và các loại đồ ăn vặt nhiều đường.

Người bệnh gan nhiễm mỡ cần kiêng ăn bánh ngọt vì chúng chứa nhiều đường

Các loại nước giải khát có đường, nước ép trái cây đóng hộp

Các loại nước giải khát nhiều đường, nước ngọt có gas hay nước ép trái cây đóng hộp tưởng như vô hại nhưng lại chứa hàm lượng fructose cao. Loại đường này có khả năng thúc đẩy quá trình tân tạo mỡ trong cơ thể, gây rối loạn chuyển hóa lipid và làm tăng đề kháng insulin, đồng thời làm giảm quá trình oxy hóa axit béo và tạo điều kiện thuận lợi cho tình trạng nhiễm mỡ tại gan.

Rượu, bia, đồ uống có cồn

Trong câu trả lời cho thắc mắc “gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì”, chắc chắn không thể bỏ qua rượu bia. Khi uống rượu bia, gan phải chuyển hóa ethanol thành acetaldehyde, đây là một chất độc có khả năng làm giảm quá trình oxy hóa axit béo và hạn chế sản xuất lipoprotein. Khi đó, thải trừ chất béo từ gan giảm sẽ có thể làm nặng thêm tình trạng gan nhiễm mỡ.

Đồ ăn đóng hộp

Đồ ăn chế biến sẵn, đóng hộp tuy tiện lợi nhưng cần kiêng ăn vì chúng chứa rất nhiều các chất gây hại cho sức khỏe của gan, bao gồm:

• Đường: Làm tăng đường huyết và kích thích gan dự trữ thêm mỡ.
• Chất béo bão hòa: Gây đề kháng insulin và làm gan tổn thương. Khi chức năng xử lý chất béo của gan bị cản trở, tình trạng mỡ gan càng khó kiểm soát.

Gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì trong chế độ sinh hoạt để bảo vệ sức khỏe?

Bên cạnh việc tìm hiểu gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì để tốt cho sức khỏe, người bệnh cũng cần phải kết hợp song song với việc xây dựng lối sống khoa học và tránh hạn chế tối đa các vấn đề được đề cập sau:

Hút thuốc lá

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thuốc lá có mối liên hệ mật thiết với bệnh gan nhiễm mỡ. Không chỉ người hút chủ động mà ngay cả người hít phải khói thuốc (hút thuốc thụ động) cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường đến 1,38 lần. Nguyên nhân là do:

• Chất độc hại trong thuốc lá: Điển hình như 4-aminobiphenyl một hợp chất có khả năng thúc đẩy sự tiến triển của gan nhiễm mỡ và thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư gan.
• Gây tăng lượng chất béo ở gan: Nicotine kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm giải phóng catecholamin và glucagon, góp phần gây bệnh gan nhiễm mỡ.

Vì vậy, muốn bảo vệ lá gan và hạn chế bệnh tiến triển nặng hơn, người mắc gan nhiễm mỡ cần tuyệt đối tránh hút thuốc, đồng thời hạn chế tiếp xúc với môi trường có khói thuốc.

Hút thuốc lá nhiều có nguy cơ gan nhiễm mỡ

Lạm dụng thuốc, thực phẩm chức năng

Một trong những sai lầm mà nhiều người gặp phải là tự ý dùng thuốc hoặc lạm dụng thực phẩm chức năng.hực tế, việc sử dụng bừa bãi mà không có chỉ định y khoa có thể khiến gan phải làm việc quá tải, dẫn đến rối loạn chuyển hóa và thậm chí gây tổn thương nghiêm trọng hơn. Do đó, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa. Việc này không chỉ giúp bảo vệ gan mà còn hạn chế được các biến chứng nguy hiểm trong quá trình điều trị.

Xem thêm:

• Gan nhiễm mỡ độ 2: Nguyên nhân, dấu hiệu và phòng ngừa
• Mẹo điều trị gan nhiễm mỡ tại nhà giúp gan khỏe mạnh hơn

Kết luận

Hiểu và áp dụng đúng nguyên tắc gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì sẽ mang lại sự khác biệt lớn trong quá trình điều trị. Hãy xây dựng chế độ ăn uống khoa học kết hợp lối sống lành mạnh để gan luôn khỏe mạnh và phòng ngừa bệnh tiến triển nặng hơn.