Gan nhiễm mỡ sau sinh có nguy hiểm không? Bác sĩ cảnh báo mẹ cần biết

Gan nhiễm mỡ sau sinh là tình trạng không nên xem nhẹ, vậy " Gan nhiễm mỡ sau sinh có nguy hiểm không? "bởi nếu không được kiểm soát kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành viêm gan, xơ gan hoặc thậm chí suy gan nguy hiểm. Tuy nhiên, tin tốt là nếu được phát hiện sớm và kết hợp điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt cùng với điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, tình trạng này hoàn toàn có thể được kiểm soát hiệu quả. Vì vậy, phụ nữ sau sinh nên chủ động thăm khám định kỳ để bảo vệ sức khỏe gan, phục hồi cơ thể và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn.

Gan nhiễm mỡ sau sinh là gì?

Gan nhiễm mỡ sau sinh là tình trạng mỡ tích tụ bất thường trong tế bào gan sau khi người mẹ sinh con. Bệnh thường được xem là giai đoạn muộn của gan nhiễm mỡ cấp tính trong thai kỳ (AFLP – Acute Fatty Liver of Pregnancy). Đây là một rối loạn hiếm gặp, chỉ xảy ra ở khoảng 1 trên 10.000 – 20.000 ca mang thai mỗi năm, nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Gan nhiễm mỡ sau sinh thường gặp ở phụ nữ mang thai lần đầu, mang đa thai hoặc trong trường hợp thai nhi là bé trai.

Sự tích tụ mỡ trong tế bào gan xảy ra sau khi sinh con là tình trạng gan nhiễm mỡ sau sinh

Nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ sau sinh

Gan nhiễm mỡ sau sinh chủ yếu bắt nguồn từ những rối loạn di truyền ảnh hưởng đến khả năng chuyển hóa chất béo của cơ thể. Một trong những nguyên nhân quan trọng nhất là thiếu hụt men chuỗi dài 3-hydroxyacyl-CoA dehydrogenase (LCHAD) – loại enzyme giữ vai trò then chốt trong quá trình oxy hóa beta. Khi enzyme này bị thiếu hụt, cơ thể không thể phân giải axit béo hiệu quả, khiến mỡ tích tụ dần trong gan. Sự gián đoạn này làm rối loạn chu trình chuyển hóa của protein, carbohydrate và lipid, dẫn đến tình trạng mỡ không chỉ tích tụ ở gan mà còn lan sang thận, nhau thai và nhiều cơ quan khác.

Bên cạnh đó, đột biến gen G1528C cũng là nguyên nhân thường gặp, làm cản trở quá trình xử lý axit béo bên trong tế bào. Khi chất béo bị ứ đọng, gan bị tổn thương, chức năng gan suy giảm, gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ sau sinh.

Gan nhiễm mỡ sau sinh có nguy hiểm không?

Gan nhiễm mỡ sau sinh là tình trạng không nên xem nhẹ, bởi nó có thể kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến cả mẹ và bé.

Với người mẹ, khi gan bị tổn thương, chức năng giải độc và chuyển hóa của cơ thể bị suy giảm nghiêm trọng. Điều này có thể dẫn đến suy gan, rối loạn đông máu, não gan và thậm chí là nguy cơ tử vong do mất máu. Ngoài ra, bệnh còn có thể gây ra hạ đường huyết, nhiễm trùng, suy thận, viêm tụy hoặc xuất huyết tiêu hóa. 

Không chỉ ảnh hưởng đến mẹ, gan nhiễm mỡ sau sinh còn tiềm ẩn nguy cơ cho trẻ sơ sinh. Trẻ có thể bị hạ đường huyết nặng, rối loạn chuyển hóa hoặc mắc các bệnh lý hiếm gặp như hội chứng Reye, rối loạn chu trình urê hay bệnh cơ tim giãn. Dù tỷ lệ trẻ bị ảnh hưởng chỉ chiếm khoảng 10% số ca, nhưng hậu quả nếu xảy ra có thể rất nghiêm trọng.

Chính vì vậy, sau khi sinh, người mẹ cần được kiểm tra các rối loạn liên quan đến quá trình oxy hóa beta của ty thể, một yếu tố quan trọng giúp phát hiện sớm nguy cơ gan nhiễm mỡ. Việc chẩn đoán và can thiệp kịp thời không chỉ giúp ngăn ngừa biến chứng mà còn bảo vệ sức khỏe lâu dài của mẹ và sự phát triển toàn diện của bé.

Sau sinh, mẹ cần kiểm tra các bất thường liên quan đến quá trình oxy hóa beta của ty thể

Cách điều trị gan nhiễm mỡ sau sinh

Những năm gần đây, y học đã có nhiều tiến bộ trong việc điều trị gan nhiễm mỡ sau sinh, giúp cải thiện đáng kể tiên lượng cho cả mẹ và bé. Nếu như trước đây, tỷ lệ tử vong do bệnh này rất cao lên tới 75% ở mẹ và 85% ở trẻ sơ sinh thì hiện nay, nhờ chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời, con số này đã giảm mạnh, chỉ còn khoảng 18% ở mẹ và 23% ở trẻ.

Việc điều trị gan nhiễm mỡ sau sinh đòi hỏi chăm sóc y tế chuyên sâu, trong đó mục tiêu hàng đầu là đảm bảo an toàn cho cả thai phụ và thai nhi. Các bác sĩ thường chỉ định cho sản phụ sinh con càng sớm càng tốt nhằm hạn chế các biến chứng nặng. Với những trường hợp bệnh tiến triển nhanh, có dấu hiệu suy đa cơ quan hoặc nguy cơ tử vong cao, người bệnh cần được chuyển vào khoa hồi sức tích cực để theo dõi sát sao.

Phác đồ điều trị có thể bao gồm truyền các chế phẩm máu (huyết tương tươi, hồng cầu lắng, tiểu cầu), hỗ trợ hô hấp bằng máy thở, lọc máu, dùng lactulose để điều trị bệnh lý não gan và truyền glucose để ngăn ngừa hạ đường huyết.

Sau khi sinh, sản phụ cần được theo dõi chặt chẽ tình trạng huyết động vì gan nhiễm mỡ có thể gây rối loạn đông máu, làm tăng nguy cơ chảy máu. Ngoài ra, cũng cần lưu ý đến các biến chứng có thể xảy ra như viêm tụy, nhiễm trùng thứ phát hoặc chảy máu sau phúc mạc.

Thông thường, tình trạng của người bệnh bắt đầu cải thiện trong vòng 48–72 giờ sau sinh, và chức năng gan có thể hồi phục hoàn toàn trong khoảng một tuần đến vài tháng. Tuy nhiên, với những ca nặng, khi gan không phục hồi hoặc xuất hiện biến chứng nghiêm trọng như bệnh não gan, nhiễm toan chuyển hóa nặng hay rối loạn đông máu trầm trọng, việc ghép gan có thể là lựa chọn cần thiết để cứu sống bệnh nhân.

Sau sinh, mẹ cần được theo dõi huyết động

Xem thêm:

• Gan nhiễm mỡ gây ngứa không? Cách xử lý nhanh và hiệu quả
• Dấu hiệu triệu chứng gan nhiễm mỡ bạn cần biết ngay
• Gan nhiễm mỡ có sao không? Những dấu hiệu cảnh báo

Kết luận

Tóm lại, gan nhiễm mỡ sau sinh được xem là giai đoạn muộn của tình trạng gan nhiễm mỡ cấp tính trong thai kỳ, với các biểu hiện và phương pháp điều trị tương tự. Dù bệnh hiếm gặp và nguy cơ tái phát thấp, phụ nữ sau sinh vẫn nên duy trì thói quen thăm khám định kỳ và theo dõi sức khỏe cẩn thận để bảo vệ bản thân cũng như sự phát triển an toàn của thai nhi trong những lần mang thai sau.