10 biến chứng xơ gan nguy hiểm bạn nên cẩn trọng

Xơ gan là giai đoạn gan bị tổn thương mạn tính, hình thành các mô sẹo khiến chức năng gan suy giảm nghiêm trọng. Căn bệnh này không chỉ xuất phát từ viêm gan virus (như viêm gan B, C) mà còn có thể do gan nhiễm mỡ, uống rượu bia kéo dài, lạm dụng thuốc hoặc các rối loạn chuyển hóa khác. Nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời, các tế bào gan khỏe mạnh sẽ dần bị thay thế bởi mô xơ, khiến gan mất khả năng tự phục hồi. Theo thời gian, xơ gan có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng. Cùng tìm hiểu 10 biến chứng xơ gan nguy hiểm cần cẩn trọng để bảo vệ sức khỏe.

Tổng quan về bệnh xơ gan

Xơ gan là tình trạng lá gan bị tổn thương kéo dài, trong đó các tế bào gan khỏe mạnh dần bị thay thế bằng mô sẹo. Sự xơ hóa này khiến cấu trúc và hoạt động của gan bị rối loạn, đặc biệt là tuần hoàn máu bên trong gan. Nguyên nhân gây xơ gan rất đa dạng: từ nhiễm virus viêm gan B, C, gan nhiễm mỡ không do rượu, lạm dụng rượu bia, đến các rối loạn chuyển hóa hoặc tác dụng phụ của thuốc. Khi các tổn thương này kéo dài nhiều năm và không được phát hiện, điều trị kịp thời, nhu mô gan sẽ mất dần khả năng hồi phục, dẫn đến tình trạng xơ hóa lan tỏa khắp gan.
Xơ gan được chia thành hai giai đoạn chính. Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu, khi gan vẫn duy trì được phần lớn chức năng, chưa xuất hiện biến chứng nghiêm trọng. Trái lại, xơ gan mất bù là giai đoạn tiến triển nặng, lúc này các mô xơ đã chiếm phần lớn thể tích gan khiến chức năng gan suy giảm rõ rệt. 
Để chẩn đoán chính xác xơ gan, cần dựa vào nhiều triệu chứng lâm sàng cũng như làm các xét nghiệm trong đó sinh thiết gan là tiêu chuẩn vàng giúp xác định mức độ tổn thương. Quá trình điều trị xơ gan đòi hỏi phác đồ chặt chẽ và theo dõi lâu dài. Mục tiêu chính là loại trừ nguyên nhân gây bệnh, bảo tồn phần gan còn hoạt động và phòng ngừa các biến chứng.

10 biến chứng xơ gan nguy hiểm cần cẩn trọng

Khi các tế bào gan đã bị xơ hóa, quá trình phục hồi gần như không thể diễn ra hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách, người bệnh vẫn có thể hạn chế nhiều biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là mười biến chứng đáng lo ngại mà bất kỳ ai mắc xơ gan cũng cần nhận biết để chủ động phòng ngừa.

Tăng áp lực tĩnh mạch cửa

Khi các mô sẹo dày đặc chặn dòng máu đi qua gan, áp lực tại tĩnh mạch cửa, con đường chính đưa máu từ ruột và lách đến gan tăng cao bất thường. Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, gây hiện tượng tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Bác sĩ thường chỉ định thuốc chẹn beta giao cảm nhằm giảm áp lực trong các mao mạch và ngăn ngừa chảy máu nguy hiểm.

Tăng áp lực tĩnh mạch cửa

Lách to

Áp lực máu dồn ứ kéo dài khiến lá lách sưng to, dẫn đến giảm số lượng tiểu cầu và bạch cầu, làm suy yếu khả năng miễn dịch. Trong một số trường hợp nặng, bác sĩ có thể cân nhắc cắt bỏ lách, nhất là khi bệnh vẫn ở giai đoạn xơ gan nhẹ.

Phù nề chân và bụng (cổ trướng)

Đây là biến chứng phổ biến nhất khi bệnh tiến triển mà không được kiểm soát. Dịch tích tụ trong ổ bụng và chi dưới do áp lực tĩnh mạch cửa tăng cao và do gan giảm sản xuất albumin. Người bệnh thường cảm thấy nặng bụng, khó thở và khó vận động.

Chảy máu đường tiêu hóa

Khi các mạch máu tại thực quản và dạ dày phải gánh áp lực lớn, chúng phình giãn và rất dễ vỡ. Chỉ một lần chảy máu cũng có thể đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.

Nhiễm trùng

Gan xơ làm giảm khả năng bảo vệ tự nhiên, khiến cơ thể dễ bị vi khuẩn tấn công. Nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng dịch cổ trướng hoặc viêm phổi là những tình trạng thường gặp và có thể diễn biến nhanh chóng.

Suy dinh dưỡng

Gan suy yếu làm giảm cảm giác thèm ăn, gây buồn nôn và rối loạn tiêu hóa. Việc hấp thụ dinh dưỡng kém dẫn đến giảm cân, mất khối cơ và khiến người bệnh dễ mệt mỏi, thiếu năng lượng.

Xơ gan làm hạn chế hấp thụ dinh dưỡng

Bệnh não gan

Khi gan không còn khả năng lọc bỏ độc tố. Bệnh nhân có thể rơi vào tình trạng rối loạn hành vi, lú lẫn, thậm chí hôn mê, dấu hiệu cho thấy gan đang suy kiệt nghiêm trọng. Biến chứng não gan phát triển cũng là dấu hiệu gan đang suy yếu nặng.

Bệnh xương

Xơ gan kéo dài làm giảm mật độ xương, gây loãng xương và tăng nguy cơ gãy xương, nhất là ở người lớn tuổi.

Ung thư gan

Xơ gan chính là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến ung thư gan. Thống kê cho thấy ung thư gan nằm trong nhóm bệnh có tỷ lệ tử vong cao nhất tại Việt Nam. Vì vậy, người bệnh cần tầm soát định kỳ 6–12 tháng một lần để phát hiện sớm. Các phương pháp điều trị hiện nay gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc ghép gan.

Ung thư gan là biến chứng của xơ gan

Suy thận

Ở giai đoạn nặng, xơ gan có thể kéo theo suy thận cấp, còn gọi là hội chứng gan thận. Thận đột ngột giảm chức năng, khiến độc tố tích tụ trong cơ thể, làm tình trạng bệnh trở nên cực kỳ nguy kịch.

Chủ động phòng ngừa để đẩy lùi biến chứng xơ gan

Để giảm thiểu nguy cơ mắc xơ gan cũng như hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm, việc duy trì lối sống lành mạnh đóng vai trò then chốt. Trước hết, hãy nói không với rượu bia và các chất kích thích. Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến tế bào gan tổn thương và thúc đẩy quá trình xơ hóa nhanh hơn.
Chế độ dinh dưỡng cũng quan trọng không kém. Bạn nên xây dựng thực đơn giàu đạm, giảm muối, ưu tiên thực phẩm tươi sạch và hạn chế tối đa đồ ăn nhanh, món chiên xào nhiều dầu mỡ. Một chế độ ăn khoa học sẽ giúp gan không bị quá tải và tăng khả năng tự tái tạo.
Bên cạnh đó, duy trì cân nặng hợp lý là yếu tố cần thiết để phòng ngừa gan nhiễm mỡ. Hãy kết hợp chế độ ăn uống hợp lý với hoạt động thể chất ít nhất 30 phút mỗi ngày, như đi bộ, bơi lội hoặc yoga, nhằm tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ quá trình chuyển hóa của gan.
Đừng quên tiêm vắc-xin phòng viêm gan B để bảo vệ cơ thể khỏi virus. Việc khám sức khỏe định kỳ và xét nghiệm chức năng gan cũng là cách quan trọng để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường, giúp bạn điều trị kịp thời trước khi biến chứng xuất hiện.

Xem thêm:

• Xơ gan có mấy giai đoạn? Cách phòng ngừa bệnh xơ gan
• Triệu chứng xơ gan qua từng giai đoạn và cách phát hiện bệnh

Kết luận

Mặc dù xơ gan có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng, bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách phòng ngừa các biến chứng, từ đó chủ động bảo vệ lá gan và sức khỏe tổng thể của chính mình.