Gan nhiễm mỡ độ 3: Triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Gan nhiễm mỡ hiện nay vẫn chưa có loại thuốc nào có thể chữa khỏi hoàn toàn. Điều quan trọng nhất đối với người bệnh là kiểm soát tình trạng gan, duy trì lối sống khoa học để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Trong đó, gan nhiễm mỡ độ 3 được xem là giai đoạn nặng nhất, báo hiệu lá gan đã bị tổn thương nghiêm trọng và tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, mức độ nguy hiểm cũng như cách điều trị và phòng ngừa gan nhiễm mỡ độ 3, từ đó giúp bạn chủ động bảo vệ lá gan của mình.

Gan nhiễm mỡ độ 3 là gì?

Gan nhiễm mỡ độ 3 là giai đoạn nặng nhất của bệnh gan nhiễm mỡ khi gan đã bị tổn thương nghiêm trọng và nguy cơ biến chứng trở nên rất cao. Ở giai đoạn này, lượng mỡ tích tụ trong gan chiếm từ 66% trọng lượng gan trở lên. Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ thường chỉ định phương pháp siêu âm đàn hồi mô gan (Fibroscan). Kỹ thuật này sử dụng đầu dò đặc biệt để đo thông số giảm âm được kiểm soát (CAP), kết hợp với mức độ đàn hồi (stiffness) của gan. Với gan nhiễm mỡ độ 3, chỉ số CAP thường nằm trong khoảng 290 – 400 dB/m, tương ứng với tình trạng S3, tế bào gan nhiễm mỡ chiếm từ 67% đến 100%.

Nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ độ 3

Gan nhiễm mỡ độ 3 được xem là giai đoạn nặng và nguy hiểm nhất của bệnh lý gan nhiễm mỡ. Đây là thời điểm mà chức năng gan đã bị tổn thương nghiêm trọng, chủ yếu do các giai đoạn trước (độ 1 và độ 2) không được phát hiện kịp thời hoặc không được điều trị đúng cách. Khi tình trạng mỡ tích tụ ngày càng nhiều, gan dần mất khả năng hoạt động, dẫn đến những biến chứng khó lường.

Một số nguyên nhân thường gặp làm gia tăng nguy cơ tiến triển thành gan nhiễm mỡ độ 3 bao gồm:

Việc tiêu thụ rượu bia vượt mức an toàn (trên 20g cồn/ngày với nữ và 30g cồn/ngày với nam).

Không nên tiêu thụ rượu bia vượt mức an toàn

Virus viêm gan, đặc biệt là viêm gan siêu vi C mạn tính.

Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD

• Gan nhiễm mỡ đơn thuần: Mỡ chỉ tích tụ trong gan mà chưa gây viêm, hoại tử hay xơ hóa, thường không có triệu chứng rõ ràng.
• Viêm gan thoái hóa mỡ không do rượu (NASH): Mỡ tích tụ gây viêm và hoại tử tế bào gan. Nếu không kiểm soát, tình trạng này dễ tiến triển thành xơ gan.
• Xơ gan: Khoảng 10 – 20% bệnh nhân bị viêm gan thoái hóa mỡ không do rượu có thể tiến triển thành xơ gan.

Các triệu chứng thường gặp của gan nhiễm mỡ độ 3

Gan nhiễm mỡ độ 3 là giai đoạn nặng nhất của bệnh, khi các tế bào gan đã bị mỡ bao phủ gần như hoàn toàn. Lúc này, gan không chỉ suy giảm chức năng chuyển hóa mà còn tiềm ẩn nguy cơ cao tiến triển thành viêm gan thoái hóa mỡ, xơ gan hoặc thậm chí ung thư gan.
Ở giai đoạn này, lượng mỡ dư thừa không chỉ tích tụ trong gan mà còn len lỏi vào các mạch máu, làm cản trở quá trình lưu thông máu và vận chuyển dưỡng chất nuôi cơ thể. Đồng thời, chức năng thải độc của gan bị suy giảm nghiêm trọng, khiến nhiều cơ quan khác cũng chịu ảnh hưởng theo. 
Một số biểu hiện người bệnh có thể gặp phải bao gồm: Mệt mỏi, chán ăn, sút cân, vàng da, vàng mắt, đau tức hạ sườn phải,… Ngoài những biểu hiện trên, gan nhiễm mỡ độ 3 còn có thể gây ra rối loạn nội tiết tố: nam giới dễ gặp tình trạng rối loạn cương dương, trong khi nữ giới có thể bị rối loạn kinh nguyệt.

Mệt mỏi là một trong những triệu chứng thường gặp của gan nhiễm mỡ độ 3

Điều trị gan nhiễm mỡ độ 3

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị hoàn toàn, nhưng bệnh hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu người bệnh kiên trì thay đổi lối sống, duy trì chế độ ăn uống khoa học và tập luyện đều đặn. Kết hợp thêm một số nhóm thuốc hỗ trợ, hiệu quả điều trị sẽ được cải thiện rõ rệt.

Thay đổi lối sống lành mạnh

Nhiều nghiên cứu cho thấy, thuốc chỉ phát huy hiệu quả khi người bệnh có một lối sống lành mạnh. Ngược lại, nếu vẫn duy trì thói quen xấu, việc dùng thuốc sẽ không mang lại nhiều tác dụng. Một số nguyên tắc người bệnh gan nhiễm mỡ độ 3 nên tuân thủ:

• Tránh tuyệt đối rượu bia, thuốc lá và chất kích thích: Đây là những yếu tố gây tổn thương gan trực tiếp, làm tình trạng bệnh nặng hơn.
• Giảm cân khoa học, không giảm đột ngột: Giảm từ 5% cân nặng có thể giúp mỡ gan giảm đáng kể, còn giảm khoảng 10% cân nặng giúp cải thiện tình trạng viêm gan và làm chậm tiến triển xơ hóa.
• Chế độ ăn giảm đường, giàu chất béo không bão hòa có thể giúp làm giảm mỡ ở gan.  Nên ăn chủ yếu vào ngũ cốc nguyên hạt, các loại rau quả, trái cây, tăng lượng cá và hải sản, giảm thịt đỏ và đường.. được xem là tốt nhất cho người có bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu trong việc điều trị.
• Tập thể dục đều đặn: Nên duy trì 2 – 3 buổi/tuần, mỗi buổi 30 – 60 phút trong ít nhất 3 tháng.
• Không lo lắng, stress, ngủ đủ giấc, đúng giờ,…

Người bệnh gan nhiễm mỡ độ 3 nên ăn gì?

Điều trị bằng thuốc

Người bệnh tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc uống mà cần thăm khám trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và kê đơn phù hợp.

Dưới đây là những nhóm thuốc thường được bác sĩ chỉ định trong quá trình điều trị gan nhiễm mỡ:
Các loại thuốc bảo vệ gan

• Vitamin E: Được chứng minh giúp cải thiện men gan và tình trạng viêm mô học ở bệnh nhân viêm gan nhiễm mỡ.
• Silymarin (chiết xuất cây kế sữa): Từ lâu đã được sử dụng như một hoạt chất bảo vệ gan nhờ khả năng chống oxy hóa, kháng viêm và hỗ trợ tái tạo tế bào gan.
• Phosphatidylcholine: Thành phần quan trọng trong màng tế bào, giúp duy trì sự toàn vẹn của tế bào gan trước các gốc tự do, hạn chế tình trạng viêm và thoái hóa mỡ.
• Thuốc giảm lipid (statin, fibrate, omega3): Các thuốc này thường được chỉ định cho bệnh nhân có rối loạn mỡ máu kèm gan nhiễm mỡ.
• Thuốc chống béo phì (orlistat, liraglutide, semaglutide ): Béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu của gan nhiễm mỡ, các loại thuốc giảm cân được liệt kê ở trên được các bác sĩ kê đơn cho bệnh nhân có chỉ số cơ thể BMI từ 35 trở lên.
• Thuốc acid mật (ursodeoxycholic acid - UDCA)
• Thuốc điều trị đái tháo đường (Pioglitazone, metformin): rên đối tượng bệnh nhân có bệnh đái tháo đường típ 2 có bệnh gan nhiễm mỡ, cho thấy có hiệu quả giảm xơ hóa gan, giảm tổn thương men gan.
• Ngoài ra bệnh nhân gan nhiễm mỡ cần bổ sung nhiều vitamin, khoáng chất và các acid amin thiết yếu, để tăng sức khỏe cho người bệnh.

Xem thêm:

• Gan nhiễm mỡ độ 1 là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị
• Gan nhiễm mỡ độ 2: Nguyên nhân, dấu hiệu và phòng ngừa

Kết luận

Gan nhiễm mỡ độ 3 là căn bệnh âm thầm nhưng tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Điều quan trọng nhất để bảo vệ lá gan chính là duy trì một chế độ ăn uống cân đối, khoa học và lành mạnh. Song song đó, hãy chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện những bất thường, từ đó có phương án điều trị sớm và hiệu quả, tránh để bệnh tiến triển nặng hơn.