Xơ gan còn bù sống được bao lâu và cách nhận biết bệnh

Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu của bệnh xơ gan, khi gan vẫn còn khả năng tự bù trừ và duy trì được phần nào chức năng vốn có. Tuy nhiên, rất nhiều người bệnh băn khoăn: “Bị xơ gancòn bù thì có thể sống được bao lâu?”. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tiên lượng sống của người mắc xơ gan còn bù, đồng thời chia sẻ những dấu hiệu về bệnh để bạn phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Xơ gan còn bù là gì?

Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu của bệnh xơ gan,  thời điểm gan vẫn còn khả năng duy trì hoạt động tương đối ổn định. Ở giai đoạn này, các tế bào gan bị tổn thương chưa nhiều, phần gan còn khỏe mạnh vẫn có thể “bù đắp” cho phần bị hư hại, giúp gan thực hiện tốt các chức năng quan trọng như thải độc, chuyển hóa và tổng hợp protein.

Phát hiện bệnh ở giai đoạn xơ gan còn bù được xem là thời điểm vàng để can thiệp. Nếu người bệnh tuân thủ điều trị, điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt và tránh xa các yếu tố gây hại cho gan, bệnh có thể được kiểm soát và tiến triển chậm lại. Ngược lại, nếu chủ quan hoặc không điều trị đúng cách, xơ gan có thể nhanh chóng chuyển sang giai đoạn mất bù làm cho việc điều trị trở nên khó khă hơn, thậm chí còn phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm có nguy cơ tử vong cao.

Xơ gan còn bù sống được bao lâu?

Xơ gan còn bù là giai đoạn sớm và ít nghiêm trọng nhất của bệnh xơ gan. Ở giai đoạn này, chức năng gan vẫn còn hoạt động tương đối tốt, vì vậy nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng hướng, người bệnh hoàn toàn có cơ hội phục hồi và sống khỏe mạnh lâu dài. Thực tế, nhiều nghiên cứu cho thấy người mắc xơ gan còn bù có thể sống từ 15 đến 20 năm, thậm chí hơn, nếu tuân thủ điều trị và duy trì lối sống lành mạnh.

Tuy nhiên, xơ gan là bệnh tiến triển âm thầm và có thể chuyển nhanh sang giai đoạn mất bù nếu không được điều trị kịp thời. Khi bệnh tiến triển đến mức xơ gan F4 (xơ gan cổ trướng – giai đoạn cuối), chức năng gan gần như suy kiệt hoàn toàn, khiến tuổi thọ người bệnh chỉ còn khoảng 1–3 năm.
Vì vậy, việc chủ động phát hiện và điều trị ngay từ khi xuất hiện các dấu hiệu đầu tiên là vô cùng quan trọng. Điều trị xơ gan còn bù không chỉ giúp kiểm soát tiến triển bệnh mà còn hỗ trợ phục hồi chức năng gan với các mục tiêu chính sau:

• Kìm hãm và ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào xơ hóa.
• Kích thích tái tạo các tế bào gan mới khỏe mạnh.
• Phục hồi các tế bào gan bị tổn thương do xơ hóa.

Lợi thế lớn nhất của giai đoạn này là cơ thể người bệnh vẫn còn đủ sức khỏe để đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị. Điều đó đồng nghĩa với việc, càng phát hiện sớm và điều trị đúng cách, cơ hội kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Xơ gan còn bù sống được bao lâu?

Các yếu tố quyết định đến việc kéo dài tuổi thọ của người mắc xơ gan còn bù

Mục tiêu quan trọng nhất trong điều trị xơ gan còn bù là giúp người bệnh duy trì cuộc sống khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ. Để đạt được điều này, cả bác sĩ và bệnh nhân cần hiểu rõ những yếu tố có thể ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian sống của người bệnh nhưa sau:

• Thời điểm phát hiện bệnh: Phát hiện bệnh càng sớm, cơ hội điều trị hiệu quả và kéo dài tuổi thọ càng cao. Ở giai đoạn đầu, gan vẫn còn khả năng hồi phục nếu được điều trị đúng cách. Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và chủ động thăm khám định kỳ là yếu tố quan trọng giúp cải thiện tiên lượng bệnh.
• Sự ảnh hưởng của các bệnh lý khác: Nếu người bệnh mắc thêm các bệnh lý khác như tiểu đường, viêm gan virus hay rối loạn chuyển hóa, quá trình tiến triển của xơ gan có thể diễn ra nhanh hơn. Do đó, bệnh nhân cần chia sẻ đầy đủ tiền sử bệnh lý với bác sĩ để có thể phối hợp điều trị toàn diện.
• Khả năng đáp ứng với phác đồ điều trị: Mỗi bệnh nhân có tình trạng gan và cơ địa khác nhau, nên hiệu quả của các phương pháp điều trị cũng không giống nhau. Việc được đánh giá kỹ lưỡng và lựa chọn đúng phác đồ phù hợp đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát bệnh.
• Mức độ tuân thủ điều trị: Một phác đồ dù tốt đến đâu cũng sẽ giảm hiệu quả nếu người bệnh không tuân thủ. Việc uống thuốc đúng liều, đúng thời gian và tái khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ là điều kiện tiên quyết để kiểm soát bệnh và phòng ngừa biến chứng.
• Chế độ chăm sóc và sinh hoạt tại nhà: Lối sống khoa học có thể giúp gan phục hồi và hoạt động ổn định hơn. Người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế rượu bia, nghỉ ngơi hợp lý và giữ tinh thần thoải mái. Những thói quen tích cực này không chỉ hỗ trợ điều trị mà còn giúp nâng cao sức khỏe tổng thể.

Cách nhận biết xơ gan còn bù

Các biểu hiện thường mờ nhạt, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với những bệnh lý thông thường khác. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể nhận biết sớm thông qua một số dấu hiệu dưới đây:

• Thường xuyên rối loạn tiêu hóa: Đau bụng, ăn uống không tiêu, đầy hơi, sụt cân.
• Mệt mỏi không rõ nguyên nhân.
• Vùng hạ sườn phải hay bị đau nhức, khó chịu. Tuy nhiên, không đau thường xuyên mà thỉnh thoảng đau theo cơn.
• Nước tiểu màu vàng sẫm
• Chảy máu cam
• Giảm ham muốn tình dục, nam có thể liệt dương, nữ có thể vô sinh.
• Xuất hiện sao mạch ở lưng, ngực, cổ, bụng.
• Gan to chắc, lách to.

Bên cạnh việc dựa vào các triệu chứng lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm chuyên sâu để xác định chính xác tình trạng bệnh, bao gồm:

• Siêu âm gan: Giúp phát hiện những thay đổi về kích thước, độ vang âm và cấu trúc nhu mô gan.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra chỉ số tiểu cầu, albumin và thời gian prothrombin (INR). Khi tiểu cầu giảm và albumin, INR bất thường, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo tổn thương gan.
• Chụp cắt lớp (CT): Cung cấp hình ảnh chi tiết để bác sĩ đánh giá cấu trúc gan và phát hiện sớm những vùng bị xơ hóa.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Cho phép quan sát gan ở nhiều mặt cắt khác nhau, giúp xác định giai đoạn bệnh chính xác hơn.
• Sinh thiết gan: Là phương pháp chẩn đoán xác định, giúp đánh giá mức độ xơ hóa của gan. Tuy nhiên, đây là kỹ thuật xâm lấn nên chỉ được thực hiện khi thật sự cần thiết do có nguy cơ chảy máu hoặc nhiễm trùng.

Các biểu hiện thường mờ nhạt, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với những bệnh lý thông thường khác.

Cần làm gì để kéo dài tuổi thọ khi bị xơ gan còn bù?

Thực tế, xơ gan là căn bệnh mạn tính và không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu được phát hiện ở giai đoạn còn bù khi gan vẫn còn khả năng hoạt động, người bệnh vẫn có thể kiểm soát tốt, làm chậm tiến triển của bệnh và kéo dài tuổi thọ thông qua điều trị tích cực, kết hợp với lối sống khoa học.

Mục tiêu điều trị trong giai đoạn này là ngăn chặn nguyên nhân gây tổn thương gan, đồng thời hỗ trợ phục hồi chức năng gan. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng giúp người bệnh duy trì sức khỏe và ổn định lâu dài:

Cai rượu bia

Nếu xơ gan xuất phát từ việc lạm dụng đồ uống có cồn, việc đầu tiên và bắt buộc là phải ngừng sử dụng rượu bia ngay lập tức. Trong trường hợp gặp khó khăn khi cai, người bệnh nên tham khảo bác sĩ để được hướng dẫn chương trình hỗ trợ cai nghiện an toàn. Bên cạnh đó, cần tránh xa thuốc lá và các chất độc hại khác để giảm gánh nặng cho gan.

Cai rượu là việc bắt buộc

Kiểm soát tốt bệnh viêm gan

Một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến xơ gan còn bù là viêm gan B hoặc C mạn tính. Người bệnh cần được theo dõi và điều trị thường xuyên để ức chế sự phát triển của virus, ngăn bệnh chuyển nặng. Điều trị đúng phác đồ không chỉ bảo vệ gan mà còn giúp duy trì chức năng gan ổn định lâu dài.

Kiểm soát trọng lượng cơ thể, gan nhiễm mỡ

Khi xơ gan có nguyên nhân từ gan nhiễm mỡ hoặc tiểu đường, việc giảm cân hợp lý, kiểm soát đường huyết và cholesterol là yếu tố sống còn. Một chế độ dinh dưỡng khoa học với nhiều rau xanh, hạn chế chất béo bão hòa kết hợp với tập luyện thể thao đều đặn sẽ giúp gan phục hồi tốt hơn.

Thuốc điều trị

Bệnh nhân thường được dùng các loại thuốc như thuốc lợi tiểu, lactulose để không bị táo bón, phòng ngừa biến chứng não trên bệnh nhân xơ gan, propranolol… Colchicine thường dùng cho xơ hóa. Thuốc nhóm Corticoid dùng trong viêm gan tự miễn.

Chế độ chăm sóc

Chế độ ăn uống và sinh hoạt đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với bệnh nhân xơ gan còn bù. Một lối sống khoa học, lành mạnh không chỉ giúp hỗ trợ điều trị mà còn làm chậm quá trình tiến triển của bệnh, nâng cao hiệu quả và chất lượng cuộc sống.

Về ăn uống

Người bị xơ gan cần duy trì thực đơn đầy đủ dinh dưỡng, ưu tiên các thực phẩm tự nhiên, dễ tiêu hóa và giàu dưỡng chất. Việc bổ sung hợp lý vitamin, khoáng chất và chất xơ giúp gan hoạt động tốt hơn. Tăng cường ăn rau xanh, hoa quả tươi để cung cấp nhiều vitamin, chất xơ. Một số thực phẩm tốt cho người xơ gan như:

• Nhóm thực phẩm giàu vitamin A, E, D, B1, B6 và khoáng chất như rau quả tươi.
• Nhóm thực phẩm giàu chất xơ giúp giải độc gan hiệu quả như ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, bánh mì, các loại đậu…
• Thực phẩm giàu vitamin B, C, E như cá, trứng, sữa…
• Thực phẩm giàu Omega-3 Fatty Acids như cá ngừ, cá hồi, cá mòi.
• Uống đủ nước mỗi ngày giúp mát gan và giải độc hiệu quả.

Khi chế biến món ăn, nên chọn phương pháp nấu hấp, luộc hoặc hầm, hạn chế chiên xào, thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc gia vị cay nóng. Các món ăn nên nhẹ, thanh đạm nhưng vẫn đảm bảo năng lượng, giúp người bệnh có đủ thể lực và đề kháng để đáp ứng tốt với quá trình điều trị.

Người bị xơ gan cần duy trì thực đơn đầy đủ dinh dưỡng,

Về chế độ sinh hoạt

Bệnh nhân xơ gan còn bù cần giữ tinh thần thoải mái và sinh hoạt điều độ. Nên nghỉ ngơi đầy đủ, tránh làm việc nặng hoặc thức khuya. Việc ăn uống đúng giờ, ngủ sớm và ngủ đủ giấc giúp cơ thể có thời gian phục hồi và gan hoạt động hiệu quả hơn. Tập luyện nhẹ nhàng mỗi ngày, nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát, sạch sẽ.

Thăm khám định kỳ

Dù xơ gan còn bù là giai đoạn đầu và có khả năng điều trị tốt, người bệnh tuyệt đối không nên chủ quan. Việc tái khám định kỳ giúp theo dõi sát sao diễn biến của bệnh, đánh giá hiệu quả điều trị và kịp thời điều chỉnh phác đồ khi cần thiết. Phát hiện sớm mọi dấu hiệu bất thường sẽ giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển sang giai đoạn mất bù hoặc thậm chí ung thư gan.

Xem thêm:

• Phân độ xơ gan: 5 cấp độ và cách chẩn đoán
• 10 thực phẩm nên ăn khi bị xơ gan để giúp hỗ trợ gan khỏe
• Xơ gan có nguy hiểm không? 5 dấu hiệu cảnh báo sớm
• Phác đồ điều trị xơ gan của Bộ Y Tế chi tiết từng bước

Kết luận

Tuổi thọ của người bị xơ gan còn bù phụ thuộc vào thời điểm phát hiện và chất lượng điều trị. Nếu được chẩn đoán sớm và tuân thủ đúng hướng dẫn y khoa, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh trên 20 năm. Ngược lại, nếu phát hiện muộn hoặc bỏ qua điều trị, bệnh có thể nhanh chóng chuyển sang giai đoạn mất bù, khiến thời gian sống chỉ còn tính bằng vài năm.