Biện pháp phòng ngừa và điều trị viêm gan E

Viêm gan E là một dạng viêm gan do virus Hepatitis E (HEV) gây ra – loại virus có khả năng tấn công trực tiếp vào tế bào gan và làm suy giảm chức năng gan nếu không được phát hiện sớm. Điểm đặc biệt của viêm gan E là đường lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa, tương tự như viêm gan A. Nguồn lây thường đến từ việc ăn uống hoặc sử dụng nguồn nước bị nhiễm bẩn, thực phẩm không được nấu chín kỹ, hoặc vệ sinh môi trường kém. Ngược lại, bệnh hiếm khi lây qua máu, quan hệ tình dục hoặc từ mẹ sang con, vì vậy nguy cơ lây truyền qua các con đường này hầu như không đáng kể. Việc hiểu rõ về cách phòng ngừa và phương pháp điều trị viêm gan E , đóng vai trò vô cùng quan trọng. Trang bị đầy đủ kiến thức không chỉ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân, mà còn góp phần bảo vệ những người thân yêu khỏi nguy cơ lây nhiễm.

Yếu tố nguy cơ gây ra viêm gan E

Viêm gan E là một bệnh lý về gan lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa, đặc biệt thông qua thực phẩm và nguồn nước bị nhiễm virus viêm gan E (HEV). Hiểu rõ các yếu tố nguy cơ sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.

Môi trường và điều kiện vệ sinh kém: Ở những khu vực chưa có hệ thống xử lý nước thải hiệu quả hoặc nơi rác thải sinh hoạt, chất thải động vật không được quản lý chặt chẽ, virus có thể tồn tại và phát tán nhanh. Sống hoặc làm việc trong môi trường như vậy khiến nguy cơ mắc viêm gan E tăng cao, đặc biệt trong mùa mưa lũ khi nguồn nước dễ bị ô nhiễm.

Ăn uống thực phẩm chưa chín kỹ: Việc tiêu thụ thực phẩm chưa được nấu chín, nhất là thịt heo, gan heo, hay các sản phẩm từ động vật hoang dã, có thể tiềm ẩn virus HEV. Thói quen ăn đồ tái, sống, hoặc chế biến không đảm bảo nhiệt độ tiêu diệt virus là yếu tố rủi ro lớn. Đây cũng là lý do chuyên gia y tế luôn khuyến cáo nấu chín hoàn toàn thịt và rửa tay, rửa dụng cụ kỹ lưỡng trước và sau khi chế biến.

Du lịch đến vùng đang có dịch: Khi di chuyển đến những quốc gia hoặc khu vực có dịch viêm gan E đang lưu hành, khách du lịch dễ bị phơi nhiễm nếu không cẩn trọng trong ăn uống và sinh hoạt. Chỉ một cốc nước đá làm từ nguồn nước nhiễm bẩn hoặc một món ăn đường phố chế biến sơ sài cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh. Việc tìm hiểu tình hình dịch tễ và chuẩn bị các biện pháp phòng ngừa trước chuyến đi là vô cùng quan trọng.

Hệ miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như bệnh nhân HIV/AIDS, người đang điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch, người cao tuổi hoặc phụ nữ mang thai, đặc biệt trong 3 tháng cuối, có nguy cơ cao hơn. Ở phụ nữ mang thai, viêm gan E còn có thể gây biến chứng nặng, đe dọa sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

Yếu tố nguy cơ gây ra viêm gan E

Phòng Ngừa Viêm Gan E

Hiện nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chưa chấp thuận sử dụng rộng rãi bất kỳ loại vắc-xin phòng viêm gan E nào trên toàn cầu. Tuy nhiên, một tín hiệu đáng mừng là vắc-xin Hecolin® đã được Trung Quốc phê duyệt từ năm 2011. Nghiên cứu lâm sàng cho thấy Hecolin® giúp bảo vệ hiệu quả trước hai kiểu gen virus HEV phổ biến nhất (1 và 4) – đây chính là các chủng gây bệnh ở người tại nhiều khu vực châu Á và châu Phi. Dù chưa được triển khai toàn cầu, sự ra đời của Hecolin® mở ra hy vọng lớn trong công tác phòng chống viêm gan E, đặc biệt cho những cộng đồng thường xuyên đối mặt với dịch bùng phát.

Bên cạnh giải pháp tiêm vắc-xin khi điều kiện cho phép, các thói quen sinh hoạt và vệ sinh cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ lây nhiễm:

• Sử dụng nguồn nước an toàn: Uống nước đã đun sôi hoặc dùng nước đóng chai, đặc biệt khi đi du lịch hoặc sống tại khu vực hạ tầng cấp nước kém. Đảm bảo nước sinh hoạt hằng ngày (tắm, rửa, nấu nướng) được lọc hoặc xử lý đúng cách.
• Ăn uống hợp vệ sinh: Nên ăn chín uống sôi, hạn chế ăn hải sản sống, gỏi, thịt tái hoặc các món chưa nấu chín kỹ, luôn rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với thực phẩm sống.
• Tránh tiếp xúc với nguồn nước ô nhiễm: Không nên rửa rau hay dùng nước từ sông, hồ, ao nếu khu vực đó có nguy cơ nhiễm nước thải.
• Thận trọng khi du lịch: Khi đến các quốc gia có tỷ lệ viêm gan E cao hoặc điều kiện vệ sinh kém, hãy chủ động mang theo nước uống đóng chai và lựa chọn địa điểm ăn uống uy tín., cần tiêm phòng các bệnh tiêu hóa khác nếu bác sĩ khuyến nghị.

Biện pháp điều trị viêm gan E phù hợp

Viêm gan E là một bệnh lý về gan thường tự giới hạn và đa phần sẽ tự khỏi trong khoảng 4–6 tuần mà không cần can thiệp y tế phức tạp. Ở nhiều trường hợp, các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn hay vàng da sẽ dần thuyên giảm khi cơ thể tự hồi phục. Tuy nhiên, không nên chủ quan: phụ nữ mang thai hoặc người gặp tình trạng viêm gan tối cấp (suy gan cấp tính) cần được nhập viện để theo dõi và điều trị chuyên sâu, bởi nguy cơ biến chứng trong nhóm này cao hơn hẳn.

Để hỗ trợ quá trình hồi phục, người bệnh có thể áp dụng những biện pháp chăm sóc và điều trị sau:

• Nghỉ ngơi: Giấc ngủ đầy đủ và chế độ nghỉ ngơi khoa học giúp gan có thời gian tái tạo và phục hồi. Tránh làm việc quá sức, đặc biệt trong giai đoạn các triệu chứng đang rõ rệt.
• Dinh dưỡng cân đối: Tăng cường protein lành mạnh, bổ sung vitamin và khoáng chất như trái cây, rau qủa tươi. Uống đủ nước để thanh lọc cơ thể và duy trì hoạt động chuyển hóa.
• Tránh rượu bia và thuốc gây hại cho gan: Rượu và một số loại thuốc có thể làm gan phải hoạt động quá tải, kéo dài thời gian hồi phục. Chỉ dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt hay thảo dược chưa được kiểm chứng.
• Theo dõi y tế định kỳ: Ngay cả khi triệu chứng đã giảm, kiểm tra chức năng gan định kỳ vẫn rất quan trọng. Những người có hệ miễn dịch yếu, như người cao tuổi hoặc mắc bệnh mạn tính, nên được bác sĩ theo dõi sát sao để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.
• Xử lý kịp thời khi có biến chứng: Trong trường hợp hiếm gặp, viêm gan E có thể tiến triển thành viêm gan tối cấp. Khi đó, bệnh nhân cần được điều trị tại cơ sở y tế chuyên khoa với các phương pháp hỗ trợ như lọc máu, truyền dịch, cân bằng điện giải và theo dõi liên tục.

Phòng ngừa điều trị viêm gan E phù hợp

Xem thêm:

• Viêm gan E có tự khỏi không? Cách điều trị bệnh
• Viêm gan E khác gì viêm gan B?

Kết luận 

Viêm gan E là một bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa, thường xuất hiện ở những khu vực có điều kiện vệ sinh chưa đảm bảo và nguồn thực phẩm, nước uống bị ô nhiễm. Đây là căn bệnh tưởng chừng đơn giản nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt với phụ nữ mang thai, người có bệnh lý gan mạn tính hoặc hệ miễn dịch yếu. Khi có các dấu hiệu nghi ngờ như sốt, vàng da, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa…, đừng chần chừ mà hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, xét nghiệm và điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm giúp ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe cho chính bạn cũng như những người xung quanh.