Viêm gan E là một trong những bệnh lý do virus siêu vi gây ra, thuộc nhóm bệnh truyền nhiễm có khả năng lan rộng trong cộng đồng nếu chúng ta không hiểu rõ và phòng ngừa đúng cách. Điều khiến nhiều người băn khoăn là ngoài con đường lây truyền qua thực phẩm, nguồn nước nhiễm bẩn, virus HEV còn có thể xuất hiện trong nước bọt. Chính vì vậy, không ít người đặt câu hỏi: “Liệu viêm gan E có thể lây qua đường nước bọt hay không?”. Đây là thắc mắc hoàn toàn chính đáng, muốn biết câu trả lời hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây.

Đặc điểm bệnh viêm gan E

Trước khi đi sâu vào vấn đề viêm gan E có lây qua đường nước bọt hay không, chúng ta hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về đặc điểm của căn bệnh này để có cái nhìn toàn diện nhé!

Viêm gan E là một bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan E (HEV) gây ra. Virus này có khả năng tấn công trực tiếp vào gan, làm tổn thương tế bào gan và gây suy giảm chức năng gan. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 20 triệu người trên toàn cầu bị nhiễm HEV. Trong đó, hơn 3 triệu người có biểu hiện triệu chứng lâm sàng rõ rệt. Đáng lo ngại, có tới 56.000 ca tử vong mỗi năm có liên quan đến viêm gan E. Tại Việt Nam, bệnh cũng không hề hiếm gặp. Theo Bộ Y tế, trung bình mỗi năm có khoảng 10.000 ca mắc mới và con số này đang có xu hướng gia tăng. Các ca bệnh thường rải rác ở nhiều tỉnh thành, nhưng tập trung nhiều tại những khu vực có điều kiện vệ sinh môi trường kém. Đặc biệt, vào mùa lũ, tỷ lệ nhiễm bệnh thường tăng cao do nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm.

Thời kỳ ủ bệnh của bệnh nhân thường kéo dài 3 – 8 tuần (trung bình khoảng 40 ngày). Ở giai đoạn này, người bệnh hầu như không có triệu chứng, vì vậy rất khó để phát hiện. 

Khi bệnh bắt đầu khởi phát, bệnh nhân có thể xuất hiện các dấu hiệu khá mơ hồ và dễ bị nhầm lẫn với những bệnh lý thông thường như mệt mõi, chán ăn, buồn nô, sốt nhẹ. Do các triệu chứng này thường nhẹ và thoáng qua nên nhiều người chủ quan bỏ qua. 

Giai đoạn toàn phát này, các biểu hiện của viêm gan E trở nên rõ rệt hơn như vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu, đau âm ỉ vùng hạ sườn phải. Thông thường, các triệu chứng này kéo dài từ 1 – 6 tuần rồi dần thuyên giảm nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách.

Viêm gan là căn bệnh phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt là ở nam giới

Viêm gan E có lây qua đường nước bọt không?

Viêm gan E là một bệnh lý do virus viêm gan E (HEV) gây ra. Hiện nay, các nhà khoa học đã xác định được 4 chủng chính của HEV (1, 2, 3, 4), trong đó chủng 1 và 2 thường là nguyên nhân gây bệnh ở người. hông thường, con đường lây truyền phổ biến nhất của viêm gan E là đường tiêu hóa, cụ thể là khi chúng ta ăn uống phải nguồn thực phẩm, nước uống bị nhiễm virus HEV. Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây qua đường máu (ví dụ: truyền máu, ghép tạng), từ mẹ sang con trong thai kỳ. Tuy nhiên, các trường hợp này rất hiếm gặp, không phải là nguồn lây nhiễm chính.

Một số nghiên cứu đã phát hiện virus HEV có thể tồn tại trong nước bọt của người bệnh. Điều này khiến nhiều người lo lắng rằng việc tiếp xúc gần như hôn, dùng chung đồ ăn, uống chung cốc, hay chăm sóc bệnh nhân có thể khiến bệnh lây lan. Câu trả lời là có thể xảy ra nhưng nguy cơ rất thấp. Lý do là vì nồng độ virus trong nước bọt khá thấp, không đủ để dễ dàng gây bệnh. HEV không sống lâu ngoài cơ thể, do đó việc lây truyền qua đường nước bọt gần như khó xảy ra. 

Chính vì thế, bạn không cần quá lo lắng về vấn đề viêm gan E có lây qua nước bọt không? Nhưng để đảm bảo an toàn bạn nên dùng các biện pháp phòng ngừa:

• Giữ vệ sinh cá nhân
• Không tiếp xúc trực tiếp với nước bọt của người bệnh
• Che miệng khi ho hoặc hắt hơi
• Dùng riêng đồ dùng cá nhân

Nếu bạn đang chăm sóc người bị viêm gan E hoặc lo lắng về nguy cơ lây nhiễm, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn chi tiết.

Dấu hiệu nhận biết viêm gan E

Viêm gan E là một trong những bệnh viêm gan do virus gây ra, có đặc điểm thời gian ủ bệnh khá dài – thường từ 15 đến 60 ngày sau khi cơ thể tiếp xúc với virus. Thông thường, bệnh có xu hướng tự khỏi sau 4 – 6 tuần mà không cần điều trị đặc hiệu. Tuy vậy, không ít trường hợp lại tiềm ẩn rủi ro cao, nhất là phụ nữ mang thai, khi bệnh có thể tiến triển thành thể ác tính, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng. So với các dạng viêm gan khác như viêm gan A, B hay C, viêm gan E được đánh giá là có triệu chứng nhẹ hơn và để lại ít biến chứng hơn. Tuy nhiên, việc chủ quan và bỏ qua các dấu hiệu ban đầu có thể khiến bệnh trở nên nghiêm trọng.

Dưới đây là những triệu chứng thường gặp nhất mà bạn cần lưu ý:

• Sốt nhẹ, cơ thể mệt mỏi, đau nhức toàn thân: Người bệnh thường cảm thấy giống như đang mắc cảm cúm thông thường: sốt nhẹ, đau nhức cơ bắp, thiếu năng lượng, uể oải. Chính vì sự “mơ hồ” này mà rất nhiều người dễ nhầm lẫn và bỏ qua giai đoạn phát hiện sớm.
• Đau bụng âm ỉ, gan to bất thường: Một số trường hợp, bệnh nhân cảm thấy đau tức vùng bụng, đặc biệt khi ấn vào sẽ có cảm giác khó chịu. Nguyên nhân là do kích thước gan tăng lên so với bình thường.
• Vàng da, vàng mắt: Đây là biểu hiện khá đặc trưng của các bệnh gan. Khi mắt và da bắt đầu chuyển sang màu vàng, tức là chức năng gan đã bị ảnh hưởng. Ở giai đoạn này, virus viêm gan E cũng thường được tìm thấy trong phân của người bệnh, đồng nghĩa với việc nguy cơ lây lan qua môi trường nước là rất cao.
• Nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu: Người bệnh có thể nhận thấy nước tiểu đậm màu bất thường, trong khi phân lại nhạt như đất sét. Đây là một tín hiệu cho thấy gan đang bị tổn thương, quá trình đào thải bilirubin gặp vấn đề.

Ngoài ra, còn có các triệu chứng đi kèm khác: Ăn uống không ngon, buồn nôn và nôn...

Những triệu chứng này thường kéo dài từ 1 đến 6 tuần, sau đó bệnh có thể tự thuyên giảm và biến mất mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, nếu gan bị tổn thương nghiêm trọng, viêm gan E có thể gây ra biến chứng nguy hiểm và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí tính mạng.

Người bệnh viêm gan E thường có biểu hiện sốt nhẹ

Cách điều trị viêm gan E

Để điều trị viêm gan E một cách an toàn và hiệu quả, điều quan trọng nhất là phải được chẩn đoán chính xác. Bởi lẽ, các triệu chứng của bệnh thường khá giống với viêm gan do những loại virus khác (A, B, C, D), dễ gây nhầm lẫn nếu chỉ dựa vào biểu hiện lâm sàng. Vì vậy, người bệnh cần thực hiện thêm các xét nghiệm cận lâm sàng nhằm hỗ trợ xác định chính xác tình trạng. 

• Xét nghiệm máu giúp tìm kháng thể IgM anti-HEV để phát hiện virus viêm gan E, đồng thời kiểm tra men gan (AST, ALT) và bilirubin nhằm đánh giá mức độ tổn thương gan.
• Xét nghiệm PCR dùng để phát hiện trực tiếp sự hiện diện của virus HEV trong máu hoặc phân, mang lại kết quả có độ chính xác cao.

Ngoài ra còn cần chú ý đến yếu tố dịch tễ, môi trường sống, thói quen ăn uống và cách sinh hoạt của người bệnh.

Thông thường, đa số bệnh nhân viêm gan E có thể tự hồi phục mà không cần nhập viện. Các triệu chứng như mệt mỏi, vàng da, rối loạn tiêu hóa… sẽ dần ổn định sau khoảng 2 – 6 tuần nếu người bệnh nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách. Trong một số trường hợp đặc biệt như viêm gan E tối cấp và phụ nữ mang thai cần phải nhập viện điều trị và theo dõi.

Hiện nay, điều trị viêm gan E chủ yếu tập trung vào điều trị triệu chứng và hỗ trợ chức năng gan như nghĩ ngơi đầy đủ, bổ sung dinh dưỡng hợp lý, bù nước, dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý mua thuốc bên ngoài vì có thể gây tác dụng phụ hoặc làm gan tổn thương nặng hơn.

Phương pháp phòng ngừa bệnh viêm gan E

Viêm gan E là một trong những bệnh lý truyền nhiễm nguy hiểm, chủ yếu lây lan qua đường tiêu hóa, đặc biệt là khi chúng ta vô tình sử dụng nguồn thực phẩm hoặc nguồn nước bị ô nhiễm. Mặc dù đa phần các trường hợp có thể tự khỏi sau một thời gian, nhưng bệnh vẫn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nặng, thậm chí gây tử vong, nhất là ở phụ nữ mang thai và những người có hệ miễn dịch suy yếu.

Giữ gìn vệ sinh cá nhân

• Tập thói quen rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch. Đây là bước quan trọng giúp loại bỏ vi khuẩn, virus bám trên tay.
• Đặc biệt lưu ý rửa tay sau khi đi vệ sinh, trước khi chế biến hoặc dùng bữa, và sau khi tiếp xúc với người đang mắc bệnh.
• Hạn chế thói quen đưa tay lên miệng, mũi hoặc mắt khi chưa rửa sạch, vì đây là con đường dễ dàng để virus xâm nhập.

Rửa tay với xà phòng thường xuyên giúp ngăn ngừa viêm gan E

Vệ sinh an toàn thực phẩm

• Ăn chín, uống sôi: tuyệt đối không sử dụng thực phẩm tái, sống, đặc biệt là các loại hải sản.
• Rửa sạch trái cây, rau củ dưới vòi nước sạch trước khi ăn, và nếu có thể hãy ngâm với nước muối loãng.
• Tránh ăn uống tại hàng quán vỉa hè, nơi không đảm bảo vệ sinh hoặc có nguồn gốc thực phẩm không rõ ràng.
• Không sử dụng chung chén, đũa, muỗng với người đang mắc bệnh để giảm nguy cơ lây nhiễm chéo.

Nguồn nước an toàn

• Uống nước đã đun sôi hoặc nước đóng chai có kiểm định rõ ràng.
• Tuyệt đối không uống nước lã, nước từ giếng, sông, hồ… khi chưa qua xử lý an toàn.
• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với nước bẩn, đặc biệt là khi có vết thương hở trên da.

Vệ sinh môi trường sống

• Giữ nhà cửa và khu vực xung quanh luôn sạch sẽ, thoáng mát.
• Thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt đúng cách để tránh ô nhiễm nguồn nước.
• Đảm bảo hệ thống thoát nước không bị ứ đọng, hạn chế nguy cơ phát sinh vi khuẩn, virus gây bệnh.

Xem thêm:

• Viêm gan E khác gì viêm gan B?
• Chẩn đoán và cách điều trị viêm gan E

Kết luận 

Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn và có câu trả lời cho thắc mắc “Viêm gan E có lây qua đường nước bọt không?”. Đây là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng gan mà trong nhiều trường hợp còn có thể gây biến chứng nặng nề, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.