Gan nhiễm mỡ là căn bệnh tưởng chừng lành tính nhưng nếu để tiến triển nặng, người bệnh có thể đối mặt với biến chứng nguy hiểm như xơ gan hay thậm chí ung thư gan. Việc nhận biết sớm dấu hiệu canh báo gan nhiễm mỡ không chỉ giúp bạn chủ động theo dõi sức khỏe, mà còn là bước quan trọng để thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp. Từ đó, bạn có thể bảo vệ gan, ngăn ngừa biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống lâu dài.

Tổng quan về bệnh gan nhiễm mỡ

Gan là cơ quan giữ vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và thải độc cho cơ thể. Tuy nhiên, khi lượng mỡ tích tụ quá nhiều tại gan, tình trạng gan nhiễm mỡ sẽ hình thành. Đây không chỉ là rối loạn thường gặp mà còn là nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến viêm gan, xơ gan, thậm chí suy gan nếu không được phát hiện sớm.

Điều đáng lo ngại là các dấu hiệu gan nhiễm mỡ ở giai đoạn đầu thường khá mờ nhạt, khiến nhiều người bỏ qua cho đến khi bệnh tiến triển nặng. Gan nhiễm mỡ được chia làm hai thể chính, bao gồm gan nhiễm mỡ có nguyên nhân do rượu và không do rượu.

6 dấu hiệu cảnh báo gan nhiễm mỡ

Dấu hiệu gan nhiễm mỡ thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu, nhưng nếu tinh ý theo dõi cơ thể, bạn hoàn toàn có thể nhận ra một số biểu hiện bất thường như sau:

Nước tiểu sẫm màu hoặc phân trắng

Một trong những tín hiệu cảnh báo gan gặp vấn đề là nước tiểu bỗng trở nên sẫm màu mà không rõ nguyên nhân. Có thể bạn uống ít nước hoẵ cj đang sử dụng một vài loại thuốc đặc biệt. Nhưng nếu tình trạng nước tiểu màu sẫm không vì nguyên nhân nào hết và đi kèm với phân có màu trắng nhạt rất có thể đây là dấu hiệu gan nhiễm mỡ. Khi gan suy giảm, quá trình bài tiết mật bị ảnh hưởng, dẫn đến thay đổi màu sắc nước tiểu và phân.

Bụng hoặc gan to hơn

Mỡ tích tụ nhiều trong gan khiến kích thước gan tăng lên, đôi khi gây cảm giác nặng bụng hoặc khó chịu vùng hạ sườn phải. Trong một số trường hợp nặng, gan nhiễm mỡ tiến triển thành xơ gan, bệnh nhân có thể bị báng bụng (dịch ứ đọng trong ổ bụng), làm bụng phình to rõ rệt và gây đau tức.

Mệt mỏi kéo dài

Cảm giác mệt mỏi, uể oải thường xuyên cho thấy chứng năng gan đang có dấu hiệu không tốt. Khi gan hoạt động kém, quá trình lọc thải độc tố và trao đổi chất bị trì trệ, khiến cơ thể luôn trong tình trạng thiếu năng lượng, làm người bệnh nhanh chóng kiệt sức.

Béo phì

Béo phì không chỉ là nguyên nhân chính dẫn đến gan nhiễm mỡ mà còn là yếu tố làm bệnh tiến triển nhanh hơn. Thống kê cho thấy, có đến khoảng 75% người béo phì bị tích tụ mỡ trong gan. Do đó, người béo phì cũng được xếp vào đối tượng có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ.

Ngứa ngáy hay dị ứng

Một số bệnh nhân gan nhiễm mỡ thường xuyên cảm thấy ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ hoặc dị ứng da. Nguyên nhân là do muối mật trong cơ thể bị dư thừa, tích tụ trong cơ thể. Đặc biệt, cảm giác ngứa thường không giảm khi gãi mà thậm chí còn nặng hơn.

Vàng da

Đây là một trong những dấu hiệu gan nhiễm mỡ điển hình. Khi chức năng gan suy giảm, bilirubin không được đào thải ra ngoài mà tích tụ trong máu, dẫn đến tình trạng vàng da, vàng mắt. Triệu chứng thường bắt đầu ở vùng mắt, sau đó lan ra mặt rồi toàn cơ thể.

Vàng da là dấu hiệu gan nhiễm mỡ bạn cần phải lưu ý

Nguyên nhân gây bệnh gan nhiễm mỡ

Sau khi đã tìm hiểu về dấu hiệu gan nhiễm mỡ, cúng ta sẽ đề cập đến nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ. Thực tế, có khá nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng gan tích tụ mỡ, trong đó rượu bia được xem là nguyên nhân hàng đầu. Tuy nhiên, không chỉ những người thường xuyên sử dụng đồ uống có cồn mới mắc bệnh. Gan nhiễm mỡ còn phổ biến ở nhiều nhóm đối tượng khác như:

• Người bị thừa cân hoặc béo phì.
• Người có nồng độ cholesterol cao.
• Người mắc chứng ngưng thở khi ngủ.
• Bệnh nhân suy giáp, suy tuyến yên.
• Bệnh nhân bị tiểu đường type 2.
• Người mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang.
• Những trường hợp bị viêm gan.
• Người cao tuổi.

Các cấp độ gan nhiễm mỡ cần lưu ý

Gan nhiễm mỡ sẽ có 3 giai đoạn từ nhẹ đến nặng, tương ứng với 3 cấp độ 1, 2 và 3

• Gan nhiễm mỡ cấp độ 1: Ở giai đoạn đầu, gan đã bắt đầu tích tụ mỡ, chiếm khoảng 5 – 10% khối lượng gan. Tuy nhiên, dấu hiệu gan nhiễm mỡ cấp độ 1 thường rất mờ nhạt và ít nguy hiểm. Nếu phát hiện sớm và thay đổi lối sống, bệnh hoàn toàn có thể được cải thiện và đẩy lùi.
• Gan nhiễm mỡ cấp độ 2: Khi bước sang cấp độ 2, lượng mỡ trong gan đã chiếm từ 10 – 25%. Các mô gan và cơ hoành bắt đầu chịu ảnh hưởng rõ rệt. Lúc này, một số người có thể xuất hiện các triệu chứng như cảm giác nặng bụng, đầy hơi hoặc mệt mỏi kéo dài. Nếu không được điều trị kịp thời có thể chuyển dần sang cấp độ 3.
• Gan nhiễm mỡ cấp độ 3: Đây là giai đoạn cuối cùng và cũng là mức độ nghiêm trọng nhất. Lượng mỡ trong gan đã quá cao, làm tổn thương cấu trúc gan, dẫn đến nguy cơ xơ gan, ung thư gan, thậm chí đe dọa tính mạng. Ở giai đoạn 3, các dấu hiệu gan nhiễm mỡ trở nên rõ ràng hơn: đau tức vùng hạ sườn phải, chán ăn, mệt mỏi, vàng da, vàng mắt, nổi u mạch dưới da, sụt cân nhanh chóng...

Các giai đoạn gan nhiễm mỡ và những dấu hiệu cần lưu ý

Phương pháp chẩn đoán gan nhiễm mỡ

Ở giai đoạn đầu, dấu hiệu gan nhiễm mỡ thường xuất hiện rất mờ nhạt, đôi khi hầu như không rõ ràng. Việc chẩn đoán chính xác đóng vai trò quan trọng giúp bác sĩ đánh giá mức độ tổn thương gan và đưa ra hướng điều trị kịp thời. Thông thường, bác sĩ sẽ dựa trên các biểu hiện lâm sàng, tiền sử sử dụng rượu bia, cân nặng, chế độ sinh hoạt cũng như một số kết quả xét nghiệm chuyên sâu. Những phương pháp phổ biến bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Nhằm kiểm tra nồng độ men gan, đánh giá chức năng gan, đồng thời đo chỉ số đường huyết và mỡ máu,...
• Xét nghiệm tìm virus viêm gan: : Bên cạnh gan nhiễm mỡ, nhiều người còn có nguy cơ mắc viêm gan B, C. Thông qua xét nghiệm này, bác sĩ vừa xác định sự hiện diện của virus, vừa loại trừ các bệnh lý khác có thể gây tổn thương gan.
• Siêu âm gan, đo độ đàn hồi gan (Fibroscan)

Phòng ngừa tình trạng gan nhiễm mỡ

Các chuyên gia khuyến cáo rằng điều trị và phòng tránh gan nhiễm mỡ không chỉ dừng lại ở việc sử dụng thuốc mà chủ yếu dựa vào điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống lành mạnh. Một số giải pháp hữu ích bạn có thể áp dụng ngay từ hôm nay gồm:

• Hãy duy trì cân nặng ở mức hợp lý. Chỉ cần giảm từ 3 – 5% trọng lượng cơ thể, bạn đã có thể làm giảm đáng kể lượng mỡ thừa bám trong gan.
• Hạn chế tối đa rượu bia và đồ uống có cồn cũng là yếu tố then chốt, vì đây chính là nguyên nhân khiến gan bị tổn thương nhanh chóng.
• Thói quen vận động thường xuyên cũng giúp lá gan khỏe mạnh hơn. Bạn có thể tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày hoặc 150 phút mỗi tuần, điều này không chỉ hỗ trợ đốt cháy mỡ thừa mà còn tăng cường sức bền, cải thiện khả năng chuyển hóa của cơ thể.
• Chế độ ăn uống khoa học là nền tảng để phòng ngừa gan nhiễm mỡ. Hãy ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ.
• Một số đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cao bị gan nhiễm mỡ, nên chủ động thăm khám định kỳ 3 – 6 tháng một lần theo hướng dẫn của bác sĩ.

Việc giảm tiêu thụ rượu bia và chất béo giúp phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ

Kết luận

Bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về dấu hiệu gan nhiễm mỡ, nguyên nhân hình thành cũng như cách phòng ngừa hiệu quả. Thực tế, nếu được phát hiện sớm và điều chỉnh kịp thời, gan nhiễm mỡ hoàn toàn có thể kiểm soát và phục hồi. Ngược lại, khi để bệnh âm thầm tiến triển đến giai đoạn nặng, nguy cơ dẫn đến xơ gan, ung thư gan và những biến chứng đe dọa tính mạng là rất cao. Vì vậy, hãy lắng nghe cơ thể, duy trì lối sống lành mạnh và thăm khám định kỳ để bảo vệ sức khỏe.