Nguyên nhân ung thư gan ở nam nhiều hơn nữ và biện pháp phòng ngừa

Ung thư gan là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến, đặc biệt có xu hướng gia tăng nhanh chóng tại các quốc gia đang phát triển. Một thực tế đáng quan tâm là tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới luôn cao hơn đáng kể so với nữ giới. Vậy đâu là nguyên nhân ung thư gan ở nam nhiều hơn nữ? Hãy cùng Thuốc Viêm Gan tìm hiểu sâu hơn để lý giải hiện tượng này.

Nguyên nhân ung thư gan ở nam cao hơn nữ

Tỷ lệ mắc ung thư gan ở nam giới luôn cao hơn đáng kể so với nữ giới, và điều này được cho là bắt nguồn từ sự khác biệt trong lối sống, thói quen sinh hoạt cũng như ý thức chăm sóc sức khỏe. Theo số liệu từ dự án Globocan 2020 của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế, tại Việt Nam, tỷ lệ ung thư gan ở nam giới chiếm tới 20,5%, trong khi ở nữ giới chỉ 7,4%, tức cao gần gấp ba lần.

Các chuyên gia từ Mayfair Diagnostics nhận định, lối sống là yếu tố quan trọng lý giải cho sự chênh lệch này. Nam giới thường có thói quen hút thuốc, sử dụng rượu bia thường xuyên và ít khi đi khám sức khỏe định kỳ, những hành vi làm tăng nguy cơ tổn thương gan và dẫn đến ung thư. Trong khi đó, nữ giới thường chú trọng hơn đến việc kiểm tra sức khỏe, chế độ ăn uống và sinh hoạt điều độ, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Gan đóng vai trò quan trọng trong việc lọc máu, hỗ trợ hệ tiêu hóa và duy trì hoạt động của hệ miễn dịch. Khi gan bị tổn thương do rượu, thuốc lá hay các yếu tố bệnh lý, chức năng lọc độc tố suy giảm, từ đó làm tăng nguy cơ phát triển các tế bào ác tính.

Tuy nhiên, xu hướng hiện nay cho thấy tỷ lệ phụ nữ sử dụng rượu bia và thuốc lá đang có chiều hướng tăng, tiệm cận với nam giới. Điều này cảnh báo nguy cơ tỷ lệ ung thư gan ở nữ giới có thể gia tăng trong tương lai.

Đáng chú ý, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế cũng ghi nhận tỷ lệ mắc ung thư dạ dày ở nam giới Việt Nam là 11,2%, cao hơn nữ giới khoảng 3%. Sự tương đồng này cho thấy mối liên hệ giữa chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt không lành mạnh và các bệnh lý tiêu hóa.

Những nguyên nhân ung thư gan ở nam nhiều hơn nữ

Những yếu tố làm gia tăng nguy cơ ung thư gan hiện nay

Ung thư gan đang trở thành một trong những bệnh lý ác tính phổ biến nhất, đặc biệt ở khu vực châu Á và Việt Nam. Sự gia tăng của căn bệnh này phần lớn bắt nguồn từ các yếu tố nguy cơ âm thầm nhưng rất phổ biến trong cộng đồng  và là một phần lý giải nguyên nhân ung thư gan ở nam nhiều hơn nữ.

Nhiễm virus viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV) là nguyên nhân hàng đầu làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan. Đây cũng là lý do khiến ung thư gan trở nên phổ biến hơn ở nam giới so với nữ giới.

Tại Việt Nam, viêm gan B là nguyên nhân chính dẫn đến sự phát triển của ung thư biểu mô tế bào gan (HCC). Người nhiễm HBV hoặc HCV mạn tính có khả năng cao tiến triển thành xơ gan và sau đó là ung thư gan nếu không được điều trị kịp thời.

Đáng lo ngại hơn, virus viêm gan B có thể lây truyền từ mẹ sang con hoặc qua tiếp xúc gần gũi trong gia đình, khiến nhiều trẻ nhỏ trở thành người mang mầm bệnh suốt đời. Trong khi đó, các loại virus khác như viêm gan A và E tuy cũng gây tổn thương gan, nhưng hầu như không liên quan đến ung thư gan.

Nhiễm virus viêm gan B hoặc C là yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư gan

Xơ gan

Phần lớn các trường hợp ung thư gan phát triển trên nền xơ gan. Nguyên nhân gây xơ gan chủ yếu là do lạm dụng rượu bia hoặc do viêm gan B, C mạn tính. Nam giới là nhóm đối tượng có tỷ lệ mắc cao hơn do thói quen sử dụng rượu bia thường xuyên và kéo dài. Khi gan bị tổn thương lâu ngày, các tế bào gan khỏe mạnh dần bị thay thế bởi mô xơ, làm tăng nguy cơ hình thành tế bào ung thư.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH) ngày càng phổ biến, đặc biệt ở những người thừa cân, béo phì hoặc mắc hội chứng chuyển hóa. Khi tình trạng này kéo dài, gan có thể bị viêm mạn tính và tiến triển thành xơ gan, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư gan. Nhiều nghiên cứu cho thấy, béo phì và rối loạn chuyển hóa là yếu tố gián tiếp thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư gan.

Lạm dụng chất kích thích và rượu bia

Việc sử dụng thường xuyên các chất kích thích, đặc biệt là rượu bia, là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tổn thương gan. Uống nhiều rượu trong thời gian dài sẽ dẫn đến xơ gan. Thói quen hút thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ ung thư gan. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có mức tiêu thụ rượu bia cao nhất thế giới, và nam giới là đối tượng chiếm tỷ lệ áp đảo trong nhóm này.

Bệnh tiểu đường loại hai

Bệnh tiểu đường loại hai được xem là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư gan, đặc biệt ở những người thường xuyên sử dụng đồ uống có cồn mạnh hoặc đang mắc các bệnh viêm gan mạn tính. Ngoài ra, bệnh này còn làm gia tăng khả năng thừa cân, béo phì, những yếu tố được chứng minh có mối liên hệ chặt chẽ với sự phát triển của ung thư gan.

Yếu tố di truyền

Một số người mang gen bệnh huyết sắc tố di truyền có nguy cơ cao mắc xơ gan và ung thư gan do sự tích tụ sắt trong các mô của cơ thể. Bên cạnh đó, một số bệnh lý di truyền hiếm gặp như Tyrosinemia, thiếu hụt alpha1-antitrypsin, bệnh dự trữ glycogen hay bệnh Wilson.

Các biện pháp phòng ngừa ung thư gan

Dù nguyên nhân ung thư gan ở nam cao hơn nữ là gì, điều quan trọng nhất vẫn là chủ động bảo vệ lá gan và phòng ngừa bệnh ngay từ hôm nay. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả giúp giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư gan:

Tiêm phòng vắc xin viêm gan B, C là điều cần thiết

• Tiêm phòng viêm gan B: Viêm gan B là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan. Việc tiêm phòng không chỉ giúp ngăn ngừa nguy cơ nhiễm virus mà còn là biện pháp chủ động bảo vệ gan lâu dài.
• Kiểm tra và điều trị viêm gan C: Viêm gan C cũng là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến ung thư gan. Kiểm tra định kỳ và điều trị sớm có thể hạn chế tổn thương gan và ngăn bệnh tiến triển nặng hơn.
• Hạn chế sử dụng rượu bia: Rượu bia là kẻ thù của gan. Uống nhiều rượu làm tăng nguy cơ xơ gan, từ đó dẫn đến ung thư gan. Giảm hoặc ngừng sử dụng rượu chính là cách thiết thực nhất để bảo vệ sức khỏe gan.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn cân bằng, nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế chất béo, đường, cùng thực phẩm chế biến sẵn giúp gan hoạt động hiệu quả hơn và giảm nguy cơ tích tụ độc tố.
• Tránh tiếp xúc với chất độc hại: Cẩn trọng khi tiếp xúc với các chất có nguy cơ gây ung thư như aflatoxin – loại nấm mốc thường gặp trong đậu phộng, ngô và hạt mốc. Đồng thời, nếu làm việc trong môi trường có hóa chất độc hại, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe thường xuyên giúp phát hiện sớm các bệnh lý về gan, từ đó có hướng điều trị kịp thời, ngăn ngừa nguy cơ tiến triển thành ung thư gan.
• Quản lý tốt các bệnh lý nền: Những người mắc tiểu đường, béo phì hoặc các bệnh gan mãn tính cần được theo dõi và điều trị thường xuyên. Việc kiểm soát tốt các bệnh này giúp giảm gánh nặng cho gan và hạn chế nguy cơ hình thành ung thư.
• Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe tổng thể, cải thiện chức năng gan và giảm nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa có liên quan đến ung thư gan.

Xem thêm:

• Ung thư gan di căn sống được bao lâu? Cách điều trị kéo dài tuổi thọ
• Cách phòng ngừa ung thư gan hiệu quả dễ thực hiện
• Tầm soát ung thư gan đúng cách bạn cần nên biết

Kết luận

Tóm lại, thông tin trên đã giải quyết thắc mắc về "Nguyên nhân ung thư gan ở nam nhiều hơn nữ". Ung thư gan là căn bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ mắc cao, đặc biệt ở nam giới. Tuy nhiên, phần lớn các yếu tố nguy cơ có thể được kiểm soát nếu mỗi người chủ động thay đổi lối sống và quan tâm đến sức khỏe gan.