Xơ gan có lây không? 3 con đường lây bạn cần biết

Xơ gan là một bệnh lý mạn tính vô cùng nguy hiểm, tác động tiêu cực đến cả sức khỏe lẫn tính mạng của người mắc. Trong những năm gần đây, số ca xơ gan ngày càng gia tăng, trở thành nỗi lo chung của nhiều gia đình và là vấn đề đáng báo động đối với cộng đồng y tế. Điều đáng tiếc là cho đến nay, y học vẫn chưa tìm ra phương pháp điều trị triệt để cho căn bệnh này. Chính vì vậy, việc chủ động tìm hiểu kiến thức về xơ gan đóng vai trò vô cùng quan trọng. Trước khi đi sâu vào thắc mắc nhiều người quan tâm như “bệnh xơ gan có lây không?”, chúng ta cần nắm rõ khái niệm xơ gan là gì, cũng như các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này.

Bệnh xơ gan là gì?

Xơ gan là một bệnh lý mạn tính xảy ra khi các tế bào gan khỏe mạnh dần bị thay thế bởi những mô sẹo cứng. Quá trình hình thành mô sẹo không diễn ra trong một sớm một chiều mà thường bắt đầu từ những tổn thương âm thầm kéo dài. Khi gan cố gắng tự phục hồi, các tế bào mới được sinh ra nhưng lại bị xơ hóa, khiến cấu trúc gan biến dạng và chức năng suy yếu ngày càng trầm trọng.
Xơ gan chia thành 4 cấp độ dựa trên mức độ tổn thương và khả năng hoạt động của gan. Ở những giai đoạn đầu, người bệnh có thể chưa nhận thấy dấu hiệu rõ rệt và việc điều trị vẫn còn cơ hội kiểm soát. Tuy nhiên, khi tiến triển đến giai đoạn cuối còn gọi lài xơ gan cổ trướng lượng dịch tích tụ trong ổ bụng tăng cao, sức khỏe toàn thân suy kiệt và tiên lượng điều trị trở nên phức tạp, đòi hỏi can thiệp y khoa tích cực.
Một câu hỏi thường gặp là: Xơ gan có lây không? Để trả lời, trước hết cần hiểu rõ những nguyên nhân dẫn đến tổn thương gan.

Gan bị mô sẹo phủ khắp khiến giảm chức năng hoạt động

Nguyên nhân dẫn đến bệnh xơ gan

Xơ gan do virus và ký sinh trùng

Viêm gan B và viêm gan C là nguyên nhân hàng đầu. Các loại virus này tấn công và phá hủy tế bào gan, khiến gan bị viêm mạn tính và tạo điều kiện cho mô sẹo hình thành. Nếu không điều trị sớm, viêm gan virus không chỉ dẫn tới xơ gan mà còn làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Không chỉ virus, một số ký sinh trùng cũng gây hại cho gan. Sốt rét, sán lá gan hay lỵ amip có thể xâm nhập và làm tổn thương tế bào gan, khiến gan dần suy yếu và dễ tiến triển thành xơ gan.

Xơ gan do rượu bia

Khi uống nhiều bia rượu, gan sẽ phải hoạt động nhiều hơn để thải độc cho cơ thể. Nồng độ cồn cao thực chất là một dạng độc chất với gan, làm các tế bào gan bị phá hủy nhanh chóng. Uống rượu bia lâu dài không chỉ gây viêm gan do rượu mà còn dẫn đến gan nhiễm mỡ, từ đó thúc đẩy quá trình xơ hóa và suy giảm chức năng gan nghiêm trọng.

Xơ gan do chất độc, do thuốc

Cơ thể tiếp xúc hoặc hấp thụ các chất độc hại như asen, thạch tín, cyanide… cũng có thể làm gan bị tổn thương nặng nề. Bên cạnh đó, việc lạm dụng thuốc dù là thuốc kháng viêm, kháng sinh, giảm đau, hay thuốc điều trị các bệnh mạn tính như tiểu đường và cao huyết áp đều có thể gây hại cho gan nếu không tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.

Người lạm dụng thuốc cũng có khả năng bị xơ gan

Xơ gan do tắc mật và ứ máu

Khi mật bị ứ đọng trong gan, các tế bào gan sẽ bị phá hủy dần. Tắc mật có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như viêm tá tràng, viêm đường mật hoặc teo ống dẫn mật bẩm sinh. Người mắc bệnh suy tim hay viêm tắc tĩnh mạch cửa gan cũng đối mặt với nguy cơ tương tự, vì tình trạng ứ máu kéo dài khiến gan bị tổn thương và hình thành sẹo xơ.

Xơ gan do chế độ ăn uống và lối sống kém lành mạnh

Thói quen ăn quá nhiều đường, chất béo, ít vận động khiến gan dễ bị tích tụ mỡ. Ban đầu chỉ là gan nhiễm mỡ, nhưng nếu không thay đổi lối sống, tình trạng này sẽ tiến triển âm thầm thành viêm gan nhiễm mỡ và cuối cùng là xơ gan.

Bệnh xơ gan có lây không?

Một trong những thắc mắc thường gặp nhất của người bệnh và người thân là: “Xơ gan có lây từ người sang người không?” Thực tế, xơ gan không phải lúc nào cũng lây nhiễm. Bệnh chỉ có khả năng truyền từ người này sang người khác nếu nguyên nhân gây xơ gan xuất phát từ các tác nhân lây nhiễm như virus hoặc ký sinh trùng. Trong nhóm này, các loại virus viêm gan (đặc biệt là viêm gan B và C) chính là nguyên nhân chính và chúng lây truyền qua ba con đường chủ yếu:

Đường máu

Bất kỳ tiếp xúc trực tiếp nào giữa máu của người mang virus và máu của người khỏe mạnh đều tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cao. Chỉ cần một vết xước hoặc vết thương hở chạm phải máu của người bệnh, virus viêm gan có thể xâm nhập nhanh chóng. Vì vậy, bạn nên tuyệt đối tránh việc dùng chung các vật dụng có thể dính máu như kim tiêm, kim xăm, dao cạo râu, kềm cắt móng tay hay bất kỳ dụng cụ cá nhân sắc nhọn nào.

Đường tình dục

Quan hệ tình dục không an toàn cũng là con đường lây truyền phổ biến. Virus có thể lây qua dịch cơ thể, đặc biệt nếu không sử dụng biện pháp bảo vệ. Đây là lý do vì sao việc duy trì thói quen quan hệ an toàn, sử dụng bao cao su và khám sức khỏe định kỳ đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa viêm gan.

Từ mẹ sang con

Người mẹ nhiễm virus viêm gan khi mang thai có thể truyền bệnh cho em bé ngay từ trong bụng hoặc trong quá trình sinh nở. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của y học hiện đại, nếu được phát hiện và can thiệp sớm người mẹ vẫn có thể sinh con khỏe mạnh và giảm thiểu tối đa nguy cơ lây nhiễm cho trẻ.

Làm sao phát hiện sớm bệnh xơ gan?

Phát hiện qua triệu chứng

Phát hiện xơ gan ở giai đoạn đầu đóng vai trò quyết định trong việc điều trị và bảo vệ sức khỏe gan. Càng phát hiện sớm, cơ hội kiểm soát và phục hồi chức năng gan càng cao. Bạn có thể dựa vào ba nhóm dấu hiệu quan trọng dưới đây.

• Nhận biết qua các triệu chứng ban đầu
• Sụt cân nhanh 
• Mệt mỏi khi lao động nhẹ 
• Hay bị mẩn ngứa, nổi mề đay 
• Ăn uống kém, không ngon miệng 
• Móng tay trắng, lòng bàn tay có ban đỏ 
• Cơ thể dễ bị bầm tím, mạch máu nổi dày đặc.

Đặc biệt, rối loạn nội tiết cũng có thể xảy ra: phụ nữ mắc xơ gan dễ bị rối loạn kinh nguyệt, thậm chí vô kinh, nam giới có thể giảm ham muốn tình dục, vú to bất thường.

Phát hiện qua rủi ro gây bệnh

Người thường xuyên uống rượu bia, ăn uống thiếu khoa học, ít vận động hoặc bị thừa cân, béo phì nằm trong nhóm nguy cơ cao. Ngoài ra, những ai từng mắc gan nhiễm mỡ, viêm gan virus mạn tính… cũng dễ tiến triển thành xơ gan nếu không được theo dõi và điều trị triệt để.

Phát hiện qua khám sức khỏe thường xuyên

Khám sức khỏe tổng quát 6 tháng một lần là biện pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả giúp phát hiện sớm xơ gan. Các xét nghiệm máu, siêu âm gan hoặc kiểm tra chuyên sâu sẽ giúp bác sĩ nhận diện tổn thương gan ngay từ giai đoạn đầu.

Nên đi khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp bạn phát hiện sớm bệnh xơ gan

Xem thêm:

• Quá trình phát triển của xơ gan qua từng giai đoạn
• 10 biến chứng xơ gan nguy hiểm bạn nên cẩn trọng
• Nguyên nhân gây ra xơ gan và cách phòng ngừa

Kết luận

Tóm lại, bài viết trên đã giải đáp thác mắc về bệnh xơ gan có lây không và các phương pháp phòng chống bệnh hiệu quả. Hi vọng các thông tin này có ích cho bạn để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình của mình.