Gan nhiễm mỡ hiện nay đang trở thành một trong những bệnh lý về gan phổ biến nhất ở Việt Nam, chiếm tới 20–30% dân số. Ở giai đoạn đầu, gan nhiễm mỡ độ 1 thường tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng, khiến nhiều người chủ quan và dễ bỏ qua. Tuy nhiên, gan nhiễm mỡ độ 1 có nguy hiểm không, liệu có thể tự khỏi hay sẽ tiến triển thành các mức độ nặng hơn như độ 2, độ 3, thậm chí là xơ gan? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ mức độ nguy hiểm thực sự của gan nhiễm mỡ độ 1, cũng như cách nhận biết sớm và phòng ngừa hiệu quả ngay từ bây giờ.

Gan nhiễm mỡ độ 1 là gì?

Gan nhiễm mỡ độ 1 là giai đoạn sớm nhất của bệnh gan nhiễm mỡ là tình trạng chất béo tích tụ quá mức trong tế bào gan, chiếm từ 5% đến dưới 10% trọng lượng của gan. Ở mức độ này, gan vẫn có thể hoạt động bình thường, và người bệnh hầu như không cảm nhận được triệu chứng rõ ràng, vì vậy rất dễ bỏ qua.
Dù là giai đoạn nhẹ, gan nhiễm mỡ độ 1 vẫn là lời cảnh báo sớm rằng gan đang bắt đầu bị quá tải. Nếu không được điều trị đúng cách có thể sẽ chuyển sang mức độ nặng nề hơn và gây ảnh hưởng đến sức khỏe gan.

Gan nhiễm mỡ độ 1 có tỷ lệ mỡ 5% - 10% tổng trọng lượng gan

Xem thêm:

• Gan nhiễm mỡ độ 2: Nguyên nhân, dấu hiệu và phòng ngừa
• Gan nhiễm mỡ độ 3: Triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Gan nhiễm mỡ độ 1 có nguy hiểm không?

Gan nhiễm mỡ độ 1 vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe nếu không được phát hiện và kiểm soát sớm.

Ở giai đoạn này, lượng mỡ bắt đầu tích tụ trong tế bào gan, tuy chưa gây tổn thương rõ rệt nhưng có thể từng bước tiến triển lên gan nhiễm mỡ độ 2, độ 3. Khi đó, chức năng gan suy giảm, kéo theo hàng loạt vấn đề nghiêm trọng như rối loạn chuyển hóa mỡ, tăng mỡ máu, tiểu đường type 2, tăng huyết áp và thậm chí là bệnh tim mạch. Đáng lo ngại, gan nhiễm mỡ có nguy cơ gây ra bệnh xơ gan, ung thư gan.
Một trong những lý do khiến gan nhiễm mỡ độ 1 trở nên nguy hiểm là bệnh diễn tiến âm thầm, gần như không có triệu chứng rõ ràng. Người bệnh thường chỉ phát hiện tình cờ qua khám sức khỏe định kỳ. Nếu chủ quan, không điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt hoặc điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nhanh chóng hơn. 
Vì vậy, dù gan nhiễm mỡ độ 1 chưa gây tổn hại nghiêm trọng, người bệnh tuyệt đối không nên chủ quan. Việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát cân nặng, hạn chế rượu bia, ăn uống khoa học và khám gan định kỳ.

Dấu hiệu nhận biết gan nhiễm mỡ độ 1

Thực tế, gan nhiễm mỡ mức độ 1 thường không có triệu chứng rõ ràng, khiến nhiều người chủ quan. Một số biểu hiện mờ nhạt đôi khi bị bỏ qua hoặc dễ nhầm với mệt mỏi thông thường, rối loạn tiêu hóa, hoặc stress trong công việc.

Tuy vậy, nếu để ý kỹ, bạn có thể nhận thấy một vài dấu hiệu như:

• Thường xuyên mệt mỏi.
• Ăn không ngon miệng hoặc chán ăn.
• Cảm giác buồn nôn và nôn.
• Dễ bị mất sức khi vận động, tập thể dục, làm việc nặng.
• Da bị sạm màu.
• Đau nhức vùng dưới sườn phải (vị trí của gan).

Một số trường hợp bệnh nhân có thể trạng sức khỏe tốt có thể không xuất hiện các biểu hiện trên và chỉ phát hiện bệnh thông qua các chỉ số xét nghiệm tổng quát

Xem thêm: Dấu hiệu triệu chứng gan nhiễm mỡ bạn cần biết ngay

Nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ

Có nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng này, nhưng nhìn chung được chia thành 2 nhóm chính: gan nhiễm mỡ do rượu bia và gan nhiễm mỡ không do rượu bia.

Gan nhiễm mỡ do rượu bia

Sử dụng rượu bia nhiều là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ. Khi tiêu thụ đồ uống có cồn, gan phải hoạt động liên tục để chuyển hóa ethanol – một quá trình sinh ra các chất độc hại, làm giảm khả năng phân giải chất béo và tăng tổng. Lâu dần, lượng mỡ tích tụ quá mức khiến các tế bào gan bị tổn thương và viêm nhiễm, hình thành gan nhiễm mỡ do rượu (AFLD). Đáng lo ngại là không chỉ người nghiện rượu nặng mới bị gan nhiễm mỡ, ngay cả người uống rượu bia ở mức độ vừa phải nhưng kéo dài cũng có thể mắc bệnh.

Người lạm dụng rượu bia có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ cao

Các tác nhân khác

Ngoài các tác nhân do rượu bia thì gan nhiễm mỡ còn xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như:

• Bệnh nhân béo phì, thừa cân: Những người có chỉ số BMI cao thường có chế độ ăn nhiều đường, tinh bột tinh chế và chất béo bão hòa. Chính lượng năng lượng dư thừa này khiến gan phải gánh thêm mỡ, làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ. Thậm chí, trẻ em béo phì hiện nay cũng đang dần trở thành nhóm nguy cơ cao.
• Đái tháo đường type 2: Cơ thể bị rối loạn chuyển hóa insulin và chất béo, dẫn đến tích tụ mỡ trong tế bào gan. Thống kê cho thấy, hơn 50% bệnh nhân tiểu đường type 2 có dấu hiệu gan nhiễm mỡ khi được chẩn đoán.
• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người thân (bố mẹ, ông bà) từng mắc gan nhiễm mỡ không do rượu bia, nguy cơ di truyền ở thế hệ sau cũng tăng lên.
• Tăng lipid máu hay còn gọi là mỡ máu với chỉ số triglyceride, cholesterol trong máu tăng cao hơn so với mức bình thường. Khi máu nhiễm mỡ đi đến các cơ quan, đặc biệt là gan thực hiện chức năng chuyển hoá bị ảnh hưởng bởi lượng mỡ này và gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ.

Phương pháp điều trị gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ độ 1 tuy là giai đoạn nhẹ và chưa gây tổn thương nghiêm trọng cho gan, nhưng nếu không kiểm soát sớm, bệnh có thể tiến triển lên độ 2 – độ 3, thậm chí dẫn đến viêm gan và xơ gan. Tin vui là ở giai đoạn đầu này, người bệnh hoàn toàn có thể phục hồi chức năng gan nếu áp dụng đúng phương pháp điều trị và thay đổi lối sống khoa học.  Một số phương pháp cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ độ 1 như sau:

Thay đổi chế độ ăn uống

• Chế độ ăn là yếu tố quyết định trong việc cải thiện gan nhiễm mỡ độ 1. Người bệnh cần hạn chế tối đa các loại chất béo xấu và thực phẩm gây tích tụ mỡ trong gan như:
• Dầu mỡ động vật và các món chiên rán nhiều dầu.
• Thức ăn nhanh, đồ hộp, bánh kẹo ngọt.
• Tinh bột tinh chế và đường trắng.

Thay vào đó, hãy tăng cường rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên cám, những nguồn cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ gan thải độc hiệu quả hơn. Ngoài ra, bạn nên ưu tiên chất béo tốt có trong dầu olive, dầu hạt cải, cá hồi, hạt óc chó, hạt chia,…

Thay đổi chế độ ăn uống có nhiều giàu chất xơ giúp cơ thể khỏe mạnh

Xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh

Nói không với rượu bia và đồ uống có cồn vì sẽ khiến tế bào gan bị tổn thương và làm bệnh tiến triển nhanh hơn.

• Tập thể dục thường xuyên: Các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, yoga giúp đốt cháy mỡ thừa, cải thiện lưu thông máu và giảm áp lực cho gan.
• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya: Gan hoạt động mạnh nhất vào ban đêm, vì vậy việc nghỉ ngơi đúng giờ giúp gan tái tạo và thải độc tốt hơn.
• Giữ tinh thần thoải mái: Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến hormone và gây rối loạn chuyển hóa chất béo, khiến tình trạng gan nhiễm mỡ trở nên nặng hơn.

Kiểm soát cân nặng

Cân nặng và lượng mỡ trong cơ thể có mối liên hệ chặt chẽ với tình trạng gan nhiễm mỡ. Người bệnh nên đặt mục tiêu duy trì chỉ số BMI. Bệnh nhân gan nhiễm mỡ sau khi thực hiện chế độ kiểm soát cân nặng có tỷ lệ cải thiện các chỉ số hiệu quả đồng thời cơ thể cân đối, khỏe mạnh hơn.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/ lần

Ngay cả khi cảm thấy khỏe mạnh, người bị gan nhiễm mỡ độ 1 vẫn nên kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng/ lần. Các xét nghiệm máu và siêu âm ổ bụng sẽ giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng gan, theo dõi tiến triển bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp. Đặc biệt, những người uống rượu bia thường xuyên, ít vận động, làm việc căng thẳng hoặc mắc bệnh tiểu đường, tim mạch nên chú ý kiểm tra đều đặn để phát hiện sớm biến chứng.

Kết luận

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề “gan nhiễm mỡ độ 1 có nguy hiểm không” và cách chăm sóc gan đúng cách. Đừng chủ quan dù bệnh đang ở giai đoạn nhẹ, hãy duy trì lối sống lành mạnh, kết hợp thăm khám định kỳ tại cơ sở y tế uy tín để theo dõi chức năng gan và bảo vệ sức khỏe lâu dài.